กินเปลี่ยนโลก สุขภาวะเด็กไทย
คอลัมน์ สดจากเยาวชน
กินเปลี่ยนโลก สุขภาวะเด็กไทย – จากคำกล่าวที่ว่า “กินอย่างไร เป็นอย่างนั้น” ซึ่งหมายถึงหากกินของไม่มีประโยชน์แม้รสชาติถูกปากแต่จะส่งผลเสียต่อร่างกายในภายหน้า การสร้างภูมิคุ้มกันในหมู่เด็กและเยาวชนให้ตระหนักถึงการบริโภคถูกต้องตามหลักโภชนาการจึงเป็นสิ่งที่ควรปลูกฝังแต่เนิ่นๆ
ให้ความรู้เรื่องสารปนเปื้อนในอาหาร
ประภาพรรณ วงศ์บ้านฉาง อดีตข้าราชการครูวัยเกษียณ ประธานโครงการพลังเด็กและเยาวชนสร้างสุขภาวะชุมชน เปลี่ยนโลกด้วยมือเรา “กินเปลี่ยนโลก” เล่าถึงกิจกรรม “กินตามแม่” เพื่อร่วมเฉลิมพระเกียรติเนื่องในวันเฉลิมพระชนมพรรษาสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และ “วันแม่แห่งชาติ” ว่า สมาคมผู้บำเพ็ญประโยชน์แห่งประเทศไทยในพระบรมราชินูปถัมภ์ ดำเนินโครงการ “กินเปลี่ยนโลก” มาตั้งแต่พ.ศ.2559 ได้รับการสนับสนุนจากสำนักสร้างสรรค์โอกาสและนวัตกรรม สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เพื่อให้เด็กและเยาวชนตระหนักถึงการบริโภคอาหารที่ถูกหลักอนามัยและมีประโยชน์ต่อร่างกาย เนื่องจากปัญหาด้านสุขภาพและการเกิดโรคต่างๆ ส่วนใหญ่มาจากพฤติกรรมการบริโภคอาหารไม่ถูกต้อง
กิจกรรมทำขนมถั่วแปบ
ขนมถั่วแปบ
ครูประภาพรรณ
“ปัญหาของคนส่วนใหญ่ที่ต้องเข้าโรงพยาบาลมีสาเหตุมาจากการกิน เพราะกินไม่ถูกหลัก จึงต้องมาปฏิวัติกันใหม่ให้เด็กรับรู้ว่าต้องเลือกกินอาหารอย่างไรให้ห่างไกลจากโรคต่างๆ ส่วนการเน้นไปที่โรงเรียนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือเนื่องจากพบว่าเด็กส่วนใหญ่มีพฤติกรรมการบริโภคไม่ค่อยถูกต้อง ส่วนในกรุงเทพฯ ก็พบว่ามีปัญหาเด็กไม่กินผัก บางส่วนยังพบว่าไม่ได้รับประทานอาหารเช้าก่อนมาโรงเรียน และชอบกินอาหารที่ไม่มีประโยชน์ตามกระแสสื่อโฆษณา ส่วนหนึ่งของปัญหาเหล่านี้เกิดจากผู้ปกครองไม่มีเวลาดูแลบุตรหลานมากนัก” ประธานโครงการกล่าว
กิจกรรมที่นำมาแสดงในงาน “กินเปลี่ยนโลก” ในครั้งนี้แบ่งเป็นฐานการเรียนรู้ต่างๆ ทั้งการจัดนิทรรศการ การสาธิตการปรุงอาหาร การตรวจสอบความปลอดภัยวัตถุดิบสำหรับนำมาปรุงอาหาร ฯลฯ และมีการนำเสนอผลงานที่น่าสนใจเพื่อเป็นตัวอย่างให้ โรงเรียนอื่นๆ นำไปขยายผลต่อ
ทำก๋วยเตี๋ยวสุโขทัย
“ในครั้งนี้มีโรงเรียนเข้าร่วมโครงการ 19 โรงเรียน ทั้งในพื้นที่กรุงเทพมหานคร และโรงเรียนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เด็กๆ ที่เป็นแกนนำจากทุกโรงเรียนภายหลังผ่านการอบรมให้ความรู้แล้วจะไปชักชวนเพื่อนๆ จำนวน 30 คนต่อแกนนำ 1 คน มาเข้าร่วมกิจกรรมที่จัดขึ้นในโรงเรียน รวมถึงขยายผลส่งต่อความรู้ไปสู่คนใกล้ตัวในครอบครัว ในภาคอีสานเรามีศูนย์อบรมให้ความรู้ที่จังหวัดสุรินทร์ โรงเรียนแต่ละแห่งจะทำกิจกรรมไม่เหมือนกัน และคาดหวังว่าโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการจะเป็นแบบอย่างหรือต้นแบบในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการกินให้เด็กและเยาวชน ซึ่งเห็นได้ชัดถึงความเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นหลังเข้าร่วมโครงการ” ครูประภาพรรณระบุ
น้ำพริกมะขามอาหารท้องถิ่น
กรกนก อุดมชัย ชั้น ม.3 โรงเรียนมัธยมวัดหนองแขม กรุงเทพฯ ซึ่งมาร่วมสาธิตการตรวจสารปนเปื้อนในอาหาร กล่าวว่า ในโรงเรียนดำเนินกิจกรรมด้านสุขภาวะ สนับสนุนการออกกำลังกาย และรณรงค์ให้นักเรียนลดการกินขนมกรุบกรอบที่ไม่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย การทดสอบสารปนเปื้อนในอาหารจะทำให้เด็กนักเรียนตระหนักและระมัดระวังในการหาซื้ออาหารต่างๆ มาบริโภคมากขึ้น เพราะการกินอาหารไม่มีประโยชน์เข้าไปจะส่งผลเสียต่อร่างกาย
กรกนก-ฐิติภา
ฐิติภา ปัตตาเทสัง ชั้น ม.3 โรงเรียนมัธยมวัดหนองแขม กล่าวเสริมว่า พอเรารู้ว่ามีอะไรอยู่ในส่วนผสมของขนมที่เราจะกินทำให้เราระมัดระวังมากขึ้น ขนมกรุบกรอบหรือของดองที่เคยกินตอนนี้ก็จะลดลง ก่อนเข้าร่วมกิจกรรมเคยมีพฤติกรรมกินอาหารไม่เป็นเวลาและไม่รับประทานผัก จนกระทั่งได้รับความรู้จากการอบรมจึงนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์กับตนเองและครอบครัว
ทางด้าน ปิยะธิดา จั้นพลแสน ชั้น ม.6 โรงเรียนนาเชือกพิทยาสรรค์ จ.มหาสารคาม เล่าว่า ที่โรงเรียนดำเนินกิจกรรมหลัก 2 ประเด็น คือในระดับชั้น ม.1 เป็นกิจกรรมชวนน้องกินผัก ส่วนชั้น ม.2 ทำกิจกรรมลดหวาน มัน เค็ม ตั้งแต่การประชาสัมพันธ์ ชวนรุ่นน้องมาเข้าร่วมกิจกรรม นำวิทยากรมาให้ความรู้ จัดกิจกรรมตลาดนัดกินเปลี่ยนโลกในโรงเรียน และนำความรู้ไปจัดกิจกรรมให้ชุมชนมีส่วนร่วมนอกโรงเรียน
ปิยะธิดาแนะลดหวาน มัน เค็ม
แกนนำนักเรียนที่เข้าร่วมโครงการกล่าวเป็นเสียงเดียวกันว่า ภายหลังเข้ารับการอบรมให้ความรู้เรื่องการบริโภคอาหารที่ถูกต้องและนำไปขยายผลต่อในโรงเรียน เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของเพื่อนนักเรียนในการรับประทานอาหารต่างๆ ไปในทิศทางที่ดีขึ้น
ท่ามกลางสิ่งเร้าที่เกิดขึ้นรอบตัวตลอดเวลา อาจทำให้เกิดความเข้าใจผิดและสร้างพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพของคนในปัจจุบัน พลังจากเด็กและเยาวชนเป็นอีกหนึ่งแนวทางในการสร้างภูมิคุ้มกันด้านสุขภาพด้วยการสร้างพฤติกรรมการบริโภคอย่างถูกต้องในสังคมไทย
