ออกพรรษา‘ลาเหล้า’ชุมชนเป็นสุข-ได้ชีวิตใหม่
ออกพรรษา‘ลาเหล้า’ชุมชนเป็นสุข-ได้ชีวิตใหม่ – โครงการรณรงค์ “งดเหล้าเข้าพรรษา” ทางสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และสำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.) ริเริ่มมาแล้วเป็นเวลา 16 ปี จากความเชื่อทางศาสนาและศีลธรรมมาต่อยอดการทำงาน ทั้งด้านสุขภาพ เศรษฐกิจ และสังคม พัฒนาในระดับนโยบายและกลไกของรัฐให้ขับเคลื่อนไปด้วยกัน
ช่วงเทศกาลเข้าพรรษากิจกรรมงดเหล้าได้กลายเป็นกิจกรรมหลักที่มีการรณรงค์จากหลากหลายหน่วยงาน เพื่อเชิญชวนให้คนไทย ลด ละ เลิก การดื่มเหล้า โดยใช้แนวทางสร้างชุมชนคนสู้เหล้า จนเกิดความเปลี่ยนแปลงอย่างไม่น่าเชื่อ ไปจนถึงการบังคับใช้กฎหมายตาม พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ พ.ศ.2551
ล่าสุด ในงานแถลงข่าวออกพรรษา ภายใต้แนวคิด “ออกพรรษาลาเหล้า ปี 2562” จัดโดย สสส. ร่วมกับ สคล. ภายในงาน นำเสนอรูปแบบการทำงานในท้องถิ่น จากอำเภอสู่ชุมชน โดยแกนนำนักรณรงค์คนหัวใจเพชร ซึ่งจิตอาสานำการเปลี่ยนแปลง สื่อสารการร่วมขับเคลื่อนงานรณรงค์ในชุมชน
ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการ สสส. ว่า จากการประเมินผลการรณรงค์ งดเหล้าเข้าพรรษาปี 2562 โดยศูนย์วิจัยปัญหาสุรา ร่วมกับศูนย์วิจัยเพื่อการพัฒนาสังคมและธุรกิจ (SAB) และสสส.พบว่า มีผู้ร่วมงดเหล้าเข้าพรรษา 53.5% แบ่งเป็น ผู้ที่งดเหล้าตลอดพรรษา 31% และผู้ที่งดบางช่วงและลดการดื่มลง 22.5% ซึ่งสัดส่วนใกล้เคียงกับปี 2561
กลุ่มที่ลด ละ เลิกดื่ม ส่วนใหญ่ระบุว่าทำให้สุขภาพร่างกายดีขึ้น และประหยัดค่าใช้จ่ายได้ เฉลี่ยรายละ 1,284 บาท โดยรวมที่ประเทศประหยัดได้เป็นจำนวน 8,251 ล้านบาท
กลุ่มที่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมมี 5% ตั้งใจจะเลิกดื่มตลอดชีวิต
สำหรับเข้าพรรษาปีหน้า ยังคงมีผู้ดื่มเกือบ 2 ใน 3 มีความตั้งใจจะลด ละ เลิกเช่นเดิม นอกจากนี้ ยังพบว่าในเดือนที่รณรงค์งดเหล้าเข้าพรรษา ช่วยลดผู้เสียชีวิตจากทุกสาเหตุลง 9% การเสียชีวิตจากแอลกอฮอล์ลดลง 25% และยังส่งผลให้การดื่มลดลง 10% อีกด้วย
“ช่วงเข้าพรรษา 3 เดือนนี้ มีข้อดีมาก มาย จึงขอสนับสนุนให้ใช้เป็นโอกาสสำคัญในการเปลี่ยนแปลงตนเอง ดูแลครอบครัว และเศรษฐกิจในครอบครัว อยากขอเชิญชวนให้ทำต่อไป ไม่ใช่เฉพาะช่วงเข้าพรรษา แต่อยากเชิญงดเหล้าตลอดชีวิต ร่วมสร้างรอยยิ้มให้คนรอบข้าง และมาสร้างความสุขให้สังคม” ดร.สุปรีดากล่าว
นายธีระ วัชรปราณี ผู้จัดการสคล. กล่าวว่า แนวคิด “ออกพรรษลาเหล้า” เป็นการต่อยอดการรณรงค์ เพราะมีผู้ที่งดเหล้าเข้าพรรษา ตั้งใจอยากลาเหล้าต่อเนื่อง หรือเลิกดื่มตลอดชีวิต โดยการสำรวจของศูนย์วิจัยเพื่อพัฒนาสังคมและธุรกิจ ตั้งแต่ปี 2559-2561 พบว่า มีคนอยากเลิกดื่มไปเลย 13% อยากจะลดปริมาณลง 58% แสดงให้เห็นว่ากลุ่มตัวอย่างที่ลด ละ ช่วงเข้าพรรษามีแนวโน้มที่จะลดละเลิกกว่า 71%
จากการทำงานในช่วง 10 ปีแรก เน้นการรณรงค์สร้างการรับรู้ สร้างกระแส โดยเชิญชวนขอความร่วมมือให้หน่วยงานองค์กรต่างๆ เข้าร่วมกิจกรรมลงนามปฏิญาณตน ตั้งแต่ปี 2557 เป็นต้นมา เป็นการชวนให้ชุมชนลุกขึ้นมาจัดการแก้ปัญหาประเด็นเหล้า โดยสร้างแกนนำในชุมชนเป็นพี่เลี้ยง ชี้ชวนให้ตระหนักในชีวิต ครอบครัว ส่งเสริมให้กำลังใจให้งดเหล้าแล้วจะเห็นการเปลี่ยนแปลง
สำหรับโครงการงดเหล้าเข้าพรรษาปี 2562 ดำเนินการในชุมชน 892 ชุมชนทั่วประเทศ มีผู้ที่ดื่มร่วมงดเหล้ารวม 34,432 คน มีนายอำเภอนักรณรงค์ร่วมขับเคลื่อนนโยบายงดเหล้า (บุหรี่) 130 อำเภอ และมีโรงงานอุตสาหกรรมเข้าร่วม 150 แห่ง ธ.ก.ส. ทุกสาขาทั่วประเทศ 1,280 แห่ง ทั้งนี้มีการจัดกิจกรรมรณรงค์และเชิญชวนพนักงานลดละเลิกเหล้า บุหรี่ในช่วงเข้าพรรษาด้วย
“ปัจจุบันเครือข่ายวางแนวทางการทำงานในช่วงออกพรรษาอีก 9 เดือน คือจัดตั้งชมรมคนหัวใจเพชรขึ้นตั้งแต่ปี 2559 เป็นต้นมา มีอยู่ 116 ชมรมทั่วประเทศ มีสมาชิกชมรมกว่า 7,500 คน ที่จะเป็นผู้อาสาชวนคนงดเหล้าต่อเนื่องตลอดทั้งปี” ผู้จัดการ สคล. กล่าว
ด้าน นายสุริยา บุตรจินดา นายอำเภออุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ นายอำเภอนักรณรงค์ กล่าวว่า สาเหตุสำคัญที่สร้างความทุกข์ให้แก่ประชาชนคือเหล้า จึงมีแนวคิดว่าถ้าทำให้การเลี้ยงเหล้าในงานศพและงานบุญ-ประเพณีต่างๆ ลดลงได้ ปัญหาที่เกิดขึ้นก็จะลดตามไปด้วย จึงเริ่มทำงานงดเหล้าจริงจังเมื่อปี 2558 โดยเริ่มต้นที่ อ.ราษีไศล จ.ศรีสะเกษ แม้จะย้ายพื้นที่ทำงานก็ยังคงทำเรื่องนี้อย่างต่อเนื่อง
จุดแตกหักคือระดับหมู่บ้านที่ต้องมีกติกาและมาตรการของตนเอง โดยจัดเวทีประชาคมงานศพปลอดเหล้า ปลอดการพนัน ขยายไปงานบุญประเพณีปลอดเหล้า และรณรงค์งดเหล้าครบพรรษา
แม้หลายคนจะเริ่มจาก ลด ละ ได้ก่อนก็ถือเป็นเรื่องดี พอทำไปเรื่อยๆ นอกจากจะได้ช่วยเหลือเจ้าภาพให้ลดค่าใช้จ่ายแล้ว ปัญหาเรื่องความวุ่นวาย การทะเลาะวิวาท อุบัติเหตุจากการเมาแล้วขับก็ลดลงเป็นเงาตามตัวเช่นกัน
คุณพ่อเวช มีตุวงศ์ อายุ 71 ปี แกนนำคนหัวใจเพชร ต.หายโศก อ.พุทไธสง จ.บุรีรัมย์ กล่าวว่า เกือบ 20 ปี ที่หลงทางไปกับน้ำเมาจนแทบจะเอาชีวิตไม่รอด ในช่วงวัยหนุ่มเป็นคนที่ดื่มเหล้าจนถูกเรียกว่าไอ้หนุ่มขี้เมา พอตั้งใจจะบวชก็มีคนคอยให้คำสบประมาท เพราะเคยแอบถอนเงินในบัญชีภรรยานับแสนบาทไปเลี้ยงเหล้าเพื่อน นานเข้าไม่ใช่แค่ดื่มเหล้า แต่กลับมีสิ่งอื่นอีกมากมายจนครอบครัวแทบจะล่มสลาย
พอมีสติได้ไตร่ตรองชีวิตของตนเอง จึงตั้งใจเลิกเหล้า โดยปฏิญาณตนต่อพระเจ้าใหญ่วัดหงษ์พระคู่บ้านคู่เมืองพุทไธสง ใช้เวลาทำใจ 7 วัน กับการจะหักดิบ ซึ่งทรมาน แต่ก็ต้องทน ได้กำลังใจจากครอบครัวจนทำให้หยุดเหล้าได้โดยเด็ดขาดจนถึงปัจจุบัน และเป็นแกนนำขับเคลื่อนชมรมคนหัวใจเพชร ตำบลหายโศก เพื่อช่วยคนอื่นๆ ที่ติดเหล้าให้เลิก และสร้างชีวิตใหม่ที่ดีกว่าเดิม
นิชานันท์ นิวาศะบุตร