สุขภาพ - ‘น้ำข้อเทียม’ ใช้รักษาแค่บางคน

‘น้ำข้อเทียม’ ใช้รักษาแค่บางคน – โรคข้อเข่าเสื่อม มาจากภาวะเสื่อมของกระดูกอ่อนในข้อเข่า ร่วมกับมีอาการอักเสบของเนื้อเยื่อในข้อเข่า เป็นๆ หายๆ ไปจนถึงมีกระดูกงอกในบริเวณข้อเข่า โดยที่ต้องไม่มีภาวะติดเชื้อในข้อร่วมด้วย

อาการสำคัญของโรคข้อเข่าเสื่อมคือ อาการปวดข้อเข่าเป็นๆ หายๆ มีข้อติดขัดขยับไม่คล่อง บางครั้งบวมหรือบางครั้งอุ่นผิดปกติ อาการแย่ลงเมื่อ นั่งยอง, ขัดสมาธิ, พับเพียบ หรือขึ้นลงบันได อาการเหล่านี้ถือเป็นอาการเตือนระยะเริ่มต้นของข้อเข่าเสื่อมครับ

นพ.เกรียงศักดิ์ เล็กเครือสุวรรณ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านข้อเข่า, ข้อสะโพก และข้อไหล่ โรงพยาบาลเวิลด์เมดิคอล กล่าวว่า การรักษาโรคข้อเข่าเสื่อม มีตั้งแต่รับประทานยา ฉีดยา ทำกายภาพบำบัด ไปจนถึงผ่าตัด ขึ้นกับระดับความเสื่อม และการตอบสนองต่อการรักษาของคนไข้แต่ละคน

วิธีการรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมที่ถูกถามมามากข้อหนึ่ง คือ ‘น้ำข้อเทียม’ หรือ Hyaluronic acid (HA) เป็นของเหลวลักษณะคล้ายเจล พบเป็นส่วนประกอบของร่างกาย โดยพบมากที่ข้อต่อต่างๆ และ ลูกตา

น้ำข้อเทียมจัดเป็นยาฉีดเข้าข้อที่ได้รับการรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาอเมริกา US FDA เพื่อใช้ทดแทนน้ำหล่อลื่นในข้อเข่า แต่ยังสามารถใช้เพื่อฉีดที่ข้อไหล่และข้อสะโพกเพื่อจุดประสงค์เดียวกันได้ด้วย

การออกฤทธิ์ของน้ำข้อเทียม หลังจากที่ได้รับการฉีดเข้าไปในข้อเข่าแล้วนั้น น้ำข้อเทียมสามารถลดปวดและชะลอการเสื่อมของข้อเข่าด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้

1.ช่วยหล่อลื่น (Lubrication) ทำให้การเคลื่อนไหวของข้อต่อเป็นไปอย่าง นุ่มนวลขึ้น ลดเสียงกรอบแกรบภายในข้อเข่า ลดอาการติดขัดหากนั่งงอเข่า หรือนอนเหยียดเข่าเป็นเวลานาน

2.รองรับแรงกระแทกให้กับข้อเข่า (Shock absorption) ความหนาแน่นของน้ำข้อเทียม ทำให้เกิดแรงกระทำที่กระดูกอ่อนลดลง ลดอาการเจ็บปวดจากการเสียดสีของกระดูกอ่อนบริเวณที่สึกไป โดยในผู้ป่วยข้อเสื่อมนั้น คุณสมบัติ viscoelasticity หรือความหนืดของน้ำไขข้อจะลดลงอย่างมาก ทำให้ความสามารถในการช่วยหล่อลื่นและรองรับแรงกระแทกให้กับข้อนั้นลดลงตามไปด้วย เป็นเหตุให้เกิดแรงกระทำต่อข้อมากขึ้นและมีการทำลายกระดูกอ่อนผิวข้อ ซึ่งส่งผลให้เกิดอาการปวดตามมา

3.มีฤทธิ์ลดการอักเสบ (Anti-inflammatory effects) จากงานวิจัยพบว่าหลังจากฉีดน้ำข้อเทียม ข้อเข่ามีการอักเสบลดลง และตามมาด้วยอาการบวมและปวดที่ลดลง

4.จับกับปลายประสาท (Boundary around nerve endings) ลดการส่งกระแสประสาทความปวดไปที่สมอง ส่งผลเสริมในเรื่องลดอาการปวด

5.นำสายอาหารไปเลี้ยงข้อเข่า โดยจากงานวิจัย พบว่าน้ำข้อเทียม อาจจะนำสารอาหารต่างๆ ไปเลี้ยงผิวของกระดูกอ่อน และเยื่อหุ้มข้อเข่าได้

นพ.เกรียงศักดิ์กล่าวต่อว่า การรักษาด้วยน้ำข้อเท่าเทียมนั้นไม่ได้เหมาะกับทุกคน การรักษาจะได้ผลดีในผู้ที่มีอาการปวดเข่ามาจากผิวกระดูกอ่อนภายในข้อ ไม่ว่าจะเป็น ผู้สูงอายุที่มีข้อเข่าเสื่อม หรือคนหนุ่มสาวที่ได้รับบาดเจ็บที่ข้อเข่าแล้วมีอาการปวดเรื้อรัง รวมไปถึงผู้ที่ น้ำหนักตัวมากแล้วมีอาการปวดข้อเข่าจากการสึกของกระดูกอ่อน หรือผู้ป่วยที่อาจไม่ต้องการหรือไม่สามารถผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมได้ แต่มีอาการปวดข้อเข่าเรื้อรัง หรือปวดเป็นๆ หายๆ และผู้ที่ต้องการการรักษาโดยไม่ต้องรับประทานยาลดอักเสบ เพื่อไม่ให้ได้รับผลข้างเคียงของการรับประทานยากลุ่มดังกล่าว

หากเราดูแลข้อเข่าอย่างดีในวันนี้ ย่อมจะสามารถลดการเกิดข้อเข่าเสื่อมลงได้ในอนาคต ทำให้โอกาสรับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมลดลง ปวดเข่าลดลงและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น