งานมหกรรมหนังสือระดับชาติ ครั้งที่ 22 ระหว่างวันที่ 18-29 ต.ค.2560 สำนักพิมพ์มติชนนำเสนอหนังสือเกี่ยวกับพระเมรุมาศ รัชกาลที่ 9 ในยามที่นักอ่านต้องการข้อมูลความรู้ทางวัฒนธรรมและประวัติ ศาสตร์ที่สืบสานมาจนถึงช่วงเวลาสำคัญของประเทศ
4 เล่มเด่น เริ่มจาก “สู่ฟ้าเสวยสวรรค์” ให้รายละเอียดการจัดสร้างพระเมรุมาศของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บนท้องสนามหลวง หรือ ทุ่งพระเมรุ ซึ่งแปรเปลี่ยนไปเป็น “จักรวาลกลางพระนคร” โดยพระเมรุมาศ เป็น“พระสุเมรุหลักโลกสูงระหง” ตามความเชื่อเรื่องไตรภูมิอันมีเขาพระสุเมรุเป็นศูนย์กลางจักรวาลและเป็นที่สถิตของเหล่าทวยเทพ อันเป็นคติที่สะท้อนถึงความเชื่อเกี่ยวกับสถาบันกษัตริย์จากอดีตจวบจนปัจจุบัน อีกทั้งเป็นที่รวมงานช่างแขนงต่างๆ ที่มารังสรรค์ให้พระเมรุมาศมีความงดงาม ประกอบไปด้วย งานประณีตศิลป์ ประติมากรรม จิตรกรรม ที่ช่างฝีมือทุกคนต่างหล่อหลอมดวงใจรังสรรค์งานออกมาให้เป็น “ศิลปกรรมล้ำเลิศแห่งยุคสมัย”
ภายในเล่ม มีบทสัมภาษณ์พิเศษที่สุด ผู้อยู่เบื้องหลังการรังสรรค์งานสร้างพระเมรุมาศทั้ง 10 ท่าน ได้แก่ ประมุข บรรเจิดสกุล ผู้รับผิดชอบงานก่อสร้างพระเมรุมาศ อนันต์ ชูโชติ อธิบดีกรมศิลปากร ก่อเกียรติ ทองผุด ผู้ออกแบบพระเมรุมาศ ดร.พรธรรม ธรรมวิมล ผู้ออกแบบภูมิสถาปัตยกรรมพระเมรุมาศ
ชิน ประสงค์ ผู้ปั้นประติมากรรมคุณทองแดงและคุณโจโฉ สมชาย ศุภลักษณ์อำไพพร ผู้ออกแบบพระโกศจันทน์ หีบพระบรมศพจันทน์ ฯลฯ สมชาย บุญประเสริฐ ผู้ควบคุมงานปั้นประติมากรรมสัตว์หิมพานต์ นิดา ปิณฑานนท์ ผู้จัดทำผ้าม่านประดับพระเมรุมาศ กัมพล ตันสัจจา ผู้คัดสรรไม้งามประดับรอบพระเมรุมาศ และ วศินบุรี สุพานิชวรภาชน์ ผู้ออกแบบและ ผลิตกระถางเซรามิกประดับรอบบริเวณพระเมรุมาศ
“สู่ฟ้าเสวยสวรรค์” จะทำให้ชาวไทยทราบถึงความหมาย คติต่างๆ ที่อยู่เบื้องหลังของพระเมรุมาศ รัชกาลที่ 9 พร้อมภาพถ่าย 4 สีทั้งเล่ม ปกปั๊มทอง
เล่มต่อมา “งานพระเมรุ : ศิลปสถาปัตย กรรม ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมเกี่ยวเนื่อง” ดร.เกรียงไกร เกิดศิริ บรรณาธิการ ธรรมเนียมการปลงศพ มีมาแต่สมัยสุวรรณภูมิ อันเป็นการระลึกถึงผู้วายชนม์ที่ได้ถอดดวงจิตออกเดินทางไปสู่ภพภูมิใหม่ แสดงให้เห็นถึงพลังสำคัญที่ครอบทับจิตใจมนุษย์ก็คือ “ความรักและความผูกพัน” ของผู้ยังดำรงอยู่ที่มีต่อชีวิตอันเป็นที่รักได้จากไป ผ่านการจัดพิธีกรรม ทรงพลังในการส่งบุคคลอันเป็นที่รักให้เดินทางไปสู่ภพภูมิใหม่ ไม่เพียงนำเสนอแค่พระราชพิธีของกษัตริย์เท่านั้น หากแต่ยังขยายประเด็นไปถึงสังคมพหุวัฒนธรรมทุกพื้นที่ของ อุษาคเนย์อีกด้วย จึงมีความสมบูรณ์ทั้งเชิงกว้างคือ “พื้นที่อุษาคเนย์” และเชิงลึกคือ “งานพระเมรุ”
เล่มที่สาม “ธรรมเนียมพระบรมศพ และพระศพเจ้านาย” ปกแจ๊กเกตปั๊มทอง เขียนโดย นนทพร อยู่มั่งมี, ธัชชัย ยอดพิชัย ปรับปรุงเนื้อหาเพื่อความเหมาะสมแก่กาลสมัยพร้อมทั้งเพิ่มเติมข้อมูลเกี่ยวกับธรรมเนียมบางประการ ซึ่งค้นพบหลักฐานหลังจากการพิมพ์ครั้งแรก ได้แก่ ธรรมเนียมลักพระศพ ซึ่งเป็นขั้นตอนหนึ่งของงานพระราชพิธี และพิธีที่น้อยคนจะทราบ เนื่องจากปฏิบัติในยามวิกาลโดยมีผู้เกี่ยวข้องเฉพาะเจ้านายและเจ้าพนักงานบางส่วนเท่านั้น
นับเป็นการเพิ่มความสมบูรณ์ให้เนื้อหาสาระของธรรมเนียมพิธีสุดท้ายแห่งพระชนม์ชีพเจ้านายอย่างครบถ้วนมากขึ้น
เล่มสุดท้ายพิเศษเช่นกัน นิตยสารศิลปวัฒนธรรม เดือนตุลาคม 2560 ปกแจ๊กเกตปั๊มทอง ฉบับน้อมส่งเสด็จในหลวงรัชกาลที่ ๙ กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม นำเสนอเนื้อหา ธรรมเนียมการถวายพระเพลิงพระบรมศพสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ และ มหรสพในงานพระเมรุสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ โดย ดร.นนทพร อยู่มั่งมี, กำสรวลทั้งแผ่นดิน งานพระบรมศพเอกกษัตริย์ พระราชินี และเจ้าประเทศราช โดย ไกรฤกษ์ นานา, งานพระเมรุ(มาศ) : ศึกษาจากวรรณคดีและภาพวาด โดย ศ.ดร.นิยะดา เหล่าสุนทร และข้อวินิจฉัยเบื้องต้นเกี่ยวกับภาพงานพระเมรุสมเด็จพระเทพราชาที่ค้นพบใหม่ โดย ผศ.พิชญา สุ่มจินดา
สําหรับเล่มเด่นแนวอื่นๆ ในงานมหกรรมหนังสือครั้งนี้ สำนักพิมพ์มติชนนำเสนออย่างหลากหลายเช่นเดิม ไม่ว่าจะเป็น “วัด – เจดีย์ : ในและนอกเกาะกรุงศรีอยุธยา” โดยศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.สันติ เล็กสุขุม เจดีย์อยุธยาที่อยู่ในหนังสือเล่มนี้แม้จะเป็นซากปรักหักพัง แต่ก็มีความสมบูรณ์ในข้อมูลรูปแบบ อันเนื่องมาจากการค้นคว้าอย่างละเอียดถี่ถ้วน ถ่ายทอดอธิบายในรูปแบบที่ง่ายต่อความเข้าใจรวมไปถึงภาพถ่ายและภาพรูปทรงสันนิษฐานสามมิติ
“ยงเจิ้ง ฮ่องเต้พิทักษ์ต้าชิง” ผลงาน เอ้อเยว่เหอ แปลโดย เรืองชัย รักศรีอักษร นวนิยายอิงประวัติศาสตร์จีนเรื่องใหม่ เข้มข้น ตราตรึงใจ อยู่ในความสนใจของแฟนๆ มาตั้งแต่ “ศึกสายเลือด” เมื่อเหล่าพี่น้องเข้าฟาดฟันมุ่งหวังตำแหน่งรัชทายาท องค์ชาย 4 เอาชนะหมากตานี้มาได้อย่างไร
จากนั้นก้าวสู่โลกตะวันตกของเหล่านายทหารสุดเท่ของฝรั่งเศสที่เป็นหนังและละครมาหลายเวอร์ชั่น “ดาร์ตาญังกับสามทหารเสือ” วัลยา วิวัฒน์ศร แปลจาก Les Trois Mousquetaires ผลงานชิ้นเอกของ อเล็กซองด์ร์ ดูมาส์
ส่วนผู้หาแรงบันดาลใจและแนวคิดในแง่มุมแห่งยุคสมัย “หนุ่มจากเมืองจันท์” แห่งฟาสต์ฟู้ดธุรกิจ นำเสนอผลงานลำดับที่ 28 “ชีวิตผิดได้” เน้นกล่าวถึงเรื่อง “ผิด” ที่กลายเป็นครู และ “พลาด” ที่กลายเป็นบทเรียน เผยให้เห็นกรณีศึกษาเกี่ยวกับบาดแผลและบทเรียนของบุคคลในระดับต่างๆ เพราะการเรียนรู้นั้นเมื่อพบกับความ “ผิดพลาด” เสียก่อน จึงจะเข้าถึงสิ่งที่ “ถูกต้อง” ได้อย่างเข้าใจชีวิต
ปิดท้ายที่ “ศาสตร์แห่งโหร ๒๕๖๑” รวมโหราจารย์ชื่อดังทั่วฟ้าเมืองไทย กลับมาพร้อมคำทำนาย “จับตา มฤตยู ยังครองดวง!” กำลังใจและข้อเตือนใจไม่ให้ประมาทในการเดินหน้าสู่ปี 2561 อยู่ในเล่มนี้
พบกันที่บูธสำนักพิมพ์มติชน V10 โซนพลาซ่า ศูนย์ การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ ในงานมหกรรมหนังสือแห่งชาติ วันที่ 18-29 ตุลาคมนี้
