คติสัญลักษณ์สถาปัตยกรรม – น้ำ
จากเรื่องของแม่น้ำ อันเป็นสัญลักษณ์ของความศักดิ์สิทธิ์ที่เล่าไว้ สัปดาห์นี้เป็นเรื่องความศักดิ์สิทธิ์ของน้ำ แหล่งน้ำ ทะเล มหาสมุทร
ความกว้างใหญ่ของทะเล มหาสมุทร ได้สร้างจินตนาการทั้งความสำคัญ ความยิ่งใหญ่ ความลึกลับ อำนาจ พลังงาน ต่อมนุษยชาติมาก่อนที่จะมีศาสนาบางศาสนา เช่น พุทธศาสนา พูดถึงมหาสมุทรหรือทะเล เปรียบเสมือนสิ่งที่หาจุดสิ้นสุดมิได้ เช่น พูดถึงการเวียนว่าย ตายเกิดอยู่ในห้วงมหรรณพอันกว้างใหญ่จนไม่มีที่สิ้นสุด
ในบางพื้นที่ บางศรัทธา และบางนิกาย น้ำธรรมดาที่เอามาผ่านพิธีกรรมอันศักดิ์สิทธิ์ก็จะมีอำนาจในการขับไล่ความโชคร้ายไข้เจ็บได้ เช่น การพรมน้ำมนต์หรือการอาบน้ำมนต์ เป็นต้น
ทะเลและมหาสมุทร ของพุทธศาสนาจึงดูลึกล้ำไม่อาจคาดคะเน ได้ด้วยการวัดหาขอบเขต
แต่ในเรื่องราวของความคิดเกี่ยวกับจักรวาลทัศน์ ทะเลที่ปรากฏ ในเรื่องราวนี้เป็นพื้นที่อันศักดิ์สิทธิ์ เป็นที่เกิดของสิ่งของศักดิ์สิทธิ์อันเป็นสมบัติของจักรพรรดิราช ไม่ว่าทรัพย์สมบัติ เช่น แก้วแหวนเงินทอง หรืออาวุธอันทรงอานุภาพที่จะใช้ต่อสู้กับความชั่วร้ายต่างๆ เช่น จักรแก้ว ม้าแก้ว ช้างแก้ว เป็นต้น
ห้วงน้ำของศาสนาเดิมของอียิปต์เป็นดินแดนอันลึกลับที่เต็มไปด้วยสัตว์ร้าย เช่น จระเข้เพื่อกัดกินดวงวิญญาณของมนุษย์ผู้จะข้ามห้วงน้ำ ไปสู่สวรรค์ ศาสนาหรือความเชื่อของชาวกรีกและของชาวโรมัน ซึ่งมีชีวิตอยู่กับทะเล ผจญกับคลื่นพายุที่ทำอันตรายต่อชีวิต ก็เชื่อว่า มีเทพเจ้าผู้ปกครองมหาสมุทรเป็นผู้ดูแลและบันดาลให้เกิดเรื่องราวของอุทกภัยต่างๆ ในทะเลหรือห้วงน้ำ
ศาสนายิว ทะเลแดงเป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ที่พระเจ้าได้ดลบันดาลให้น้ำท่วมแบ่งผู้คนชาวยิวที่อพยพหนีภัยจากการไล่ล่าสังหารของชาวยิว
คริสต์ศาสนา น้ำในสถานที่บางแห่งถือเป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์ ใช้ดื่มกิน เพื่อป้องกันโรคร้ายบางประการ (ในประเทศรัสเซียมีโบสถ์ของนิกาย ออร์ทอดอกซ์ที่มีน้ำมนต์อันศักดิ์สิทธิ์ที่ผู้คนหากันมาดื่มกินและเก็บใส่ภาชนะกลับไปยังบ้าน)
ศาสนาอิสลาม ถึงแม้จะไม่มีอยู่ในกุรอานก็ตาม ความเชื่อของ แหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์คือ บ่อน้ำสำคัญที่เมืองเมกกะที่เชื่อกันว่า พระผู้เป็น เจ้าได้บันดาลให้เกิดมีบ่อน้ำเพื่อช่วยชีวิตของเด็ก ขณะที่มารดาได้เดินทางไปเสาะหาน้ำ เรียกว่า น้ำซัมซัม ชาวมุสลิมบางกลุ่มยังศรัทธาในน้ำ ซัมซัมนี้ เมื่อไปทำฮัจญ์ที่เมกกะก็นำภาชนะไปใส่และนำกลับไปบ้านก็มี
เรื่องราวที่บันทึกไว้ในกุรอานก็คือ พระเจ้าสร้างแผ่นดิน แผ่นฟ้า ดวงอาทิตย์ ดวงดาว น้ำ และสรรพสิ่งทั้งปวง เพื่อให้มนุษย์ได้ยังชีพด้วยสิ่งเหล่านี้ ดังนั้น มนุษย์ต้องใช้ทรัพยากรเหล่านี้ด้วยความเคารพในสิ่งที่พระเจ้าได้ประทานให้
ดูเหมือนว่า ทุกวันนี้มนุษย์ได้ใช้ทรัพยากรหรือสรรพสิ่งที่พระเจ้าสร้างสรรค์ไว้ให้โดยการทำลายล้างโดยไม่คิดถึงคุณค่าที่ควรจะได้รับ
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์
