คติของสิ่งที่อยู่ในน้ำ หรือมีส่วนเกี่ยวกับน้ำที่เรียกว่า สังข์ (หรือหอยสังข์) เป็นสัญลักษณ์ของน้ำ ชีวิตและความอุดมสมบูรณ์
มีเรื่องที่กล่าวขวัญเป็นตำนานที่กล่าวถึงมงคลอันเกิดจากหอยสังข์ ตั้งแต่ความเชื่อว่า รอยนิ้วมือในเปลือกหอยเป็นรอยนิ้วมือจากหัตถ์ของพระนารายณ์ ซึ่งล้วงเอาคัมภีร์พระเวท ที่อสูรสังข์กลืนไว้ในท้องออกมา ซึ่งถือว่าเป็นมงคลของผู้นับถือฮินดู
น้ำสังข์ที่หลั่งจากหอยสังข์เป็นมงคลจากที่เคยเป็นที่เก็บของพระเวท
สังข์เป็นอาวุธของพระนารายณ์ ใช้สำหรับเป่าบอกสัญญาณและใช้ในการ เริ่มต้นประกอบพิธีกรรมต่างๆ
นางธรณี (บีบน้ำจากมวยผม) เป็นสัญลักษณ์ของการรวบรวมบุญกุศลของพระโพธิสัตว์ผู้จะมาตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า น้ำจากมวยผมนางธรณีทำให้พญามารและมารทั้งปวงล่าถอยหนีไป
พระอุโบสถวัดกษัตราธิราชวรวิหาร จ.พระนครศรีอยุธยา เป็นพระอุโบสถฐานสำเภาที่งดงามชัดเจนที่สุดหลังหนึ่ง
การกรวดน้ำในการทำบุญ คือพิธีกรรมที่เป็นสัญลักษณ์ของการรวบรวมผลบุญ ที่ได้กระทำไว้
น้ำในทะเลหรือมหาสมุทรเปรียบเสมือนเป็นพื้นที่ที่สัตว์โลกต้องเวียนว่ายอยู่ในสังสารวัฏ หรือที่เรียกว่า โอฆสังสาร
ฐานสำเภาเป็นชื่อเรียกพระอุโบสถของพุทธศาสนาเถรวาทในไทยแบบหนึ่งที่มีสัณฐานโค้งอ่อนดังเรือสำเภา เป็นทั้ง คติและสัญลักษณ์ของความกรุณาของ พระโพธิสัตว์ ผู้ปรารถนาจะเป็นพระพุทธเจ้า แต่จะช่วยสรรพสัตว์โลกให้ข้ามพ้น โอฆสังสาร เปรียบดังพาขึ้นเรือสำเภา ข้ามห้วงโอฆสังสารนั้น
