เปิดบทสัมภาษณ์ ผู้บุกเบิกวัคซีน mRNA ตัวแรกในอาเซียน ความหวังใหม่ของไทย! วัคซีนคุณภาพสูง ราคาเข้าถึงได้ จ่อทดลองใช้ในมนุษย์เดือนมิถุนายนนี้ แต่อุปสรรคใหญ่คือ เงินทุน
Chulalongkorn University
เมื่อวันที่ 26 พ.ค.64 ที่ผ่านมา เนเจอร์ วารสารด้านวิทยาศาสตร์ชื่อดังในระดับสากล ได้เผยแพร่บทสัมภาษณ์ ศ.นพ.เกียรติ รักษ์รุ่งธรรม ผู้อำนวยการบริหารโครงการพัฒนาวัคซีนโควิด-19 ศูนย์วิจัยวัคซีน คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เกี่ยวกับการ วัคซีนจุฬา-คอฟ19 (Chula-Cov19) ซึ่งเป็นวัคซีนชนิด mRNA เทคโนโลยีการผลิตเดียวกับ วัคซีนไฟเซอร์ บิออนเทค และ วัคซีนโมเดอร์นา เพื่อให้ชาวไทยและอาเซียนสามารถเข้าถึงวัคซีนคุณภาพดี ในราคาที่ถูก
ประเทศไทยกำลังจะเริ่มการทดลองวัคซีนโควิดชนิด mRNA ในมนุษย์เป็นครั้งแรก หากประสบความสำเร็จ ประเทศไทยอาจกลายเป็นผู้ผลิตวัคซีนรายสำคัญในเอเชีย ในฐานะผู้ผลิตรายเล็ก ที่มีการใช้เทคโนโลยีขั้นสูง เทียบเท่ากับวัคซีน ไฟเซอร์ บิออนเทค และโมเดอร์นา ซึ่งได้รับการพิสูจน์แล้วว่า วัคซีนทั้ง 2 ตัว มีประสิทธิภาพสูงในการต่อต้าน โควิด-19 และปัจจุบัน มีผู้ได้รับวัคซีนเหล่านี้ไปแล้วหลายร้อยล้านคน ในเอเชีย ปัจจุบันมีประเทศที่พัฒนาวัคซีนชนิด mRNA ขึ้นเอง และกำลังอยู่ระหว่างขั้นทดลอง ได้แก่ ประเทศจีน อินเดีย ญี่ปุ่น และประเทศไทยเป็นประเทศล่าสุด
Chulalongkorn University
แรงบันดาลใจการพัฒนาวัคซีนขึ้นภายในประเทศ
ในช่วงที่ไข้หวัดใหญ่ H1N1 ระบาดในปี พ.ศ.2552-2553 ประเทศไทยต้องใช้เวลามากกว่า 1 ปี ในการรอรับวัคซีน เราจึงต้องการพัฒนาและผลิตใช้เอง เพื่อที่ว่าเมื่อเกิดการระบาดใหญ่ครั้งใหม่ เราจะไม่ต้องรออีก เพราะการรอ อาจทำให้เสียโอกาส เรามาไม่ทันขบวนวัคซีนป้องกันโควิด-19 รุ่นแรก แต่เรายังมีโอกาสที่จะแข่งขันกับวัคซีนรุ่นที่สองและสาม เพื่อต่อต้านสายพันธุ์ที่เกิดขึ้นใหม่ เป้าหมายของเราคือผลิตวัคซีนให้เพียงพอและมีราคาที่เข้าถึงได้ สำหรับประเทศไทย รวมถึงประเทศเพื่อนบ้านด้วย
แรงบันดาลใจที่ทำให้เปลี่ยนมาใช้เทคโนโลยี mRNA
Advertisement
ผมก่อตั้งห้องปฏิบัติการวิจัยวัคซีน เมื่อหลายสิบกว่าปี ที่ผ่านมาเราได้พัฒนาวัคซีนป้องกันไข้เลือดออก โรคฉี่หนู และโรคมะเร็ง ด้วยการใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ มากมาย ในปี 2560 เราได้เชิญ ดรูว์ ไวซ์มัน ผู้บุกเบิกเทคโนโลยี mRNA จากมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย ฟิลาเดลเฟีย มาสนทนาที่ งานประชุมประจำปีของเรา ต่อมาเราก็ร่วมงานกับเขาในการผลิตวัคซีน mRNA สำหรับโรคภูมิแพ้ แต่เมื่อเกิดการระบาดของ โควิด-19 เราจึงตัดสินใจที่จะมุ่งเน้นไปที่การวิจัยพัฒนาการผลิตวัคซีน โควิด-19 แทน
ข้อดีของวัคซีน mRNA คือผลิตได้รวดเร็วกว่า ในปริมาณมาก และช่วยลดต้นทุนในระยะยาว วัคซีนเหล่านี้ใช้สารพันธุกรรมชิ้นเล็ก ๆ เพื่อทำให้เซลล์สร้างโปรตีนของไวรัสที่เฉพาะเจาะจง เช่น โปรตีนสไปค์ หรือปุ่มขาของไวรัส SARS-CoV-2 ใช้เพื่อเข้าสู่เซลล์โฮสต์ โดยใช้ข้อมูลเกี่ยวกับลำดับพันธุกรรมของไวรัส ซึ่งหมายความว่าเราไม่จำเป็นต้องรอจนกว่าสายพันธุ์ใหม่ ๆ จะเข้ามาในประเทศไทยเพื่อเริ่มพัฒนาวัคซีน
Chulalongkorn University
ความคืบหน้าในการผลิตวัคซีนจุฬา-คอฟ19
วัคซีนจุฬาคอฟ-19 มีผลลัพธ์ที่น่าพึงพอใจในการศึกษาก่อนขั้นคลินิก จากการใช้กับหนูทดลอง กลุ่มไพรเมท จึงทำให้เราวางแผนจะเริ่มทดลองทางคลินิก โดยจะทดลองกับมนุษย์ ในเดือนมิถุนายน 64 นี้ และกำลังพัฒนา วัคซีนรุ่นต่อไปสำหรับไวรัสสายพันธุ์ B.1.351 และ B.1.1.7 และเราติดตามข้อมูลของสายพันธุ์ B.1.617 ที่พบครั้งแรกในประเทศอินเดีย เราดีใจมากที่มาถึงจุดนี้ แม้ว่าต้องใช้เวลานานกว่า 1 ปี และยังตามหลังบริษัทเวชภัณฑ์รายใหญ่ของโลกอยู่
อุปสรรคที่ใหญ่ที่สุดในการพัฒนาวัคซีน
เงินทุนเป็นอุปสรรคสำคัญที่สุด เนื่องจากเราเป็นศูนย์การศึกษา ทำให้การสนับสนุนส่วนใหญ่มาจากรัฐบาลที่มีกระบวนการของบประมาณสนับสนุนที่ต้องใช้เวลานาน เช่น ช่วงแรกเรามีผลการทดลองทางคลินิกที่น่าสนใจ ในช่วงต้นเดือนพฤษภาคม 2563 แต่ต้องใช้เวลาของบประมาณเกือบ 6 เดือน ในการขอรับเงินทุนเพื่อเริ่มการทดลองในมนุษย์ นอกจากนี้ยังต้องใช้เวลาในการถ่ายทอดองค์ความรู้ในการผลิตวัคซีน mRNA ให้กับผู้ผลิตในประเทศไทยอีกด้วย
โปสเตอร์การขอระดมทุนจากประชาชน จากหน่วยงานของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย / Chulalongkorn University
ศูนย์วิจัยจะได้รับประโยชน์จากการยกเว้นสิทธิบัตรวัคซีนโควิด-19 หรือไม่
หากได้รับข้อตกลงในการยกเว้นการคุ้มครองสิทธิบัตรสำหรับวัคซีน โควิด-19 สำหรับประเทศที่มีรายได้ต่ำและปานกลาง ก็จะถือเป็นเรื่องที่ดีเยี่ยมสำหรับเรา เพราะมันจะช่วยให้เราสามารถใช้เทคโนโลยีที่ไม่สามารถหาซื้อได้ในปัจจุบันหรือไม่สามารถเข้าถึงได้ เพื่อทำให้วัคซีนของเรามีคุณภาพขึ้น ในราคาถูกลง แต่การยกเว้นสิทธิบัตรเป็นเพียงขั้นตอนแรก เพราะคุณยังต้องได้รับเงินทุนสนับสนุน สำหรับการผลิตในประเทศ รวมถึงการเข้าถึงวัตถุดิบที่สำคัญ
Chulalongkorn University
