พระนอนวัดโพธิ์ : คติสัญลักษณ์

โดย…ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

พระนอนวัดโพธิ์ : คติสัญลักษณ์ – พระนอนที่มิได้นำมาเล่าสู่ให้อ่านกัน ยังมีอีกหลายองค์ ซึ่งสร้างขึ้นในสมัยหลังๆ อายุไม่เกิน 100 ปี คติและสัญลักษณ์ไม่ชัดเจนว่า เป็นพระพุทธรูปปางใดใน 3 ปาง

ปางปราบอสุรินทราหู หรือในคติที่กล่าวว่า เรื่องการสำคัญผิดถึงความยิ่งใหญ่ของตัวตน ปางปรินิพพานที่คติมุ่งหมายให้ศึกษาบทสรุปรวมคำสอนของพระพุทธเจ้า ปางถวายพระเพลิงพระพุทธเจ้าที่เป็นคติของการแตกสลายของรูปกาย

พระนอนวัดโพธิ์ เป็นพระพุทธรูปพระนอนที่จะเขียนเล่าถึงความสำคัญ คติและสัญลักษณ์ที่ปรากฏในพระพุทธรูปองค์นี้

พระวิหารและพระนอนวัดโพธิ์ เป็นพระพุทธรูปก่ออิฐถือปูนลงรักปิดทอง ที่มีขนาดสูง 15 เมตร ยาว 46 เมตร ก่อสร้างในการบูรณปฏิสังขรณ์ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่แต่เดิมเป็นที่ประทับของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี พระกนิษฐาต่างพระชนนีในพระบาทสมเด็จพระ พุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช

ภายหลังไม่มีพระบรมวงศานุวงศ์ประทับแล้ว รัชกาลที่ 3 จึงทรงให้รื้อวัง แล้วสร้างพระวิหาร และพระนอนวัดโพธิ์ขึ้น ซึ่งนับกันว่าเป็นพระพุทธรูปปางไสยาสน์ที่สวยงามที่สุด ในสมัยกรุงรัตน โกสินทร์ เป็นสัญลักษณ์ของปางปราบอสุรินทราหู

ความสำคัญอีกส่วนหนึ่งของพระ พุทธรูปองค์นี้คือ ภาพฝังมุกประดับ ที่พระบาทของพระพุทธรูปที่เป็นสัญลักษณ์ของมหาบุรุษผู้ที่พ้นไปจากสังสารวัฏ หรือเหนือจักรวาลทัศน์ หรือความเป็นโลกไปแล้ว

อ่าน : พระนอนวัดโพธิ์ : พระพุทธไสยาส วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร