สิ้น หมอช้าง คนสุดท้าย ตำนานชาวกูยเลี้ยงช้างเมืองสุรินทร์ ในวัย 98 ปี ครอบครัวสุดเศร้า เผยประวัติกว่าจะมีวันนี้ จับช้างมาตั้งแต่อายุ 11 ได้แต่งตั้งให้ท่านเป็นหมอช้างอาวุโสประจำศูนย์คชศึกษา
หมอช้าง วันที่ 14 มิ.ย. ผู้สื่อข่าวได้รับแจ้งว่า นายมิว หรือตามิว ศาลางาม หมอช้างอาวุโสรุ่นสุดท้ายแห่งตำนานหมอช้างของชาวกูยเลี้ยงช้าง ได้เสียชีวิตลงอย่างสงบที่บ้านพักด้วยโรคเส้นเลือดในสมองแตก เมื่อเวลา 10.10 น.ที่ผ่านมา รวมอายุ 98 ปี โดย น.ส.อุนนดา ศาลางาม ซึ่งเป็นลูกและญาติๆ ได้จัดพิธีบำเพ็ญกุศลศพที่บ้านเกิดเลขที่ 46 หมู่ 9 บ้านตากลาง หมู่บ้านช้างเลี้ยง ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ และจะหารือกันในการประกอบพิธีฌาปนกิจศพอีกครั้งต่อไป
นายมิว หรือตามิว ถือเป็นหมอช้างอาวุโสรุ่นสุดท้าย ที่จากไป โดยเป็นบุคคลที่สำคัญของตำนานชาวกูยเลี้ยงช้าง และคล้องช้างป่า มาฝึกเป็นช้างบ้าน รวมทั้งเป็นผู้สืบทอดการประกอบพิธีกรรมต่างๆ เกี่ยวกับช้าง ให้กับคนรุ่นหลัง เป็นสืบทอดกันมาแต่โบราณ
ตามิว ผู้สืบทอดหมอช้างรุ่นสุดท้ายแห่งตำนานคนจับช้างของจังหวัดสุรินทร์ หมอสะดำอาวุโส เกิดเมื่อปี พ.ศ.2464 ที่หมู่บ้านช้างบ้านตากลาง หมู่ 9 ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ เริ่มต้นเรียนรู้การจับช้างมาตั้งแต่อายุ 11 ปี เป็นมะ และได้ติดตามหมอช้างออกจับช้างกับกองคาราวาน และได้รับการปะชิเป็นหมอช้างเมื่ออายุ 20 ปี ออกจับช้างป่าตามแนวเทือกเขาพนมดงรักด้านประเทศกัมพูชาปีละ 2-3 ครั้ง แต่ละครั้งจะนาน 2-3 เดือน เมื่อจับช้างป่าได้ก็นำมาฝึกจนเป็นช้างบ้าน และคัดเลือกช้างเป็นพ่อพันธุ์แม่พันธุ์
ตามิวมีลูกศิษย์เป็นหมอช้างอยู่หลายคน และต่อมาเมื่ออายุ 25 ปี ได้รับการสถาปนาจากหมอช้างขึ้นเป็นหมอสะดำและเป็นหมอสะดำอาวุโส ผู้เฒ่ามิวจัดอยู่ในอันดับครูบาใหญ่ หรือ กำลวงปืด เพราะครูบาใหญ่รุ่นก่อนได้เสียชีวิตหมอแล้ว ท่านเป็นผู้นำในการประกอบพิธีต่างๆ เกี่ยวกับช้างเซ่นไหว้ผีปะกำ การปะชิหมอช้าง การทำเชือกปะกำ และการทำอุปกรณ์ที่เกี่ยวกับช้าง เคยออกจับช้างป่ามามากว่า 40 ครั้ง จับช้างป่าทั้งหมดได้ 16 เชือก ถือเป็นครูบาอาวุโสที่สุดในปัจจุบัน
สำหรับลำดับชั้นของหมอช้างเริ่มด้วยตำแหน่ง “มะ” ผู้ช่วยช้างต่อ และเมื่อได้รับการแต่งตั้งจะได้เลื่อนขั้นเป็น “หมอจา” คือ หมอใหม่ที่ผ่านพิธีปะชิและได้รับการแต่งตั้งแล้วแต่ยังจับช้างไม่ได้เลย และเมื่อจับช้างได้ 1–5 เชือก จะได้เลื่อนขั้นเป็น “หมอสะเดียง” (หมอเบื้องซ้าย) และเมื่อจับได้เพิ่มขึ้นตั้งแต่ 6-10 เชือก จะได้เลื่อนขั้นเป็น “หมอสะดำ” (หมอเบื้องขวา) และสู่ตำแหน่งสูงขึ้น “ครูบา” คือหมอช้างที่ได้รับการแต่งตั้งจากครูบาใหญ่หรือกำลวง ให้เป็นหัวหน้าขบวนช้างต่อ และตำแหน่งที่สูงสุด คือ “ครูบาใหญ่” หรือ “กำลวงปืด” ผู้ที่สามารถจับช้างป่าได้ตั้งแต่ 15 เชือกขึ้นไป เป็นตำแหน่งหมอช้างที่ทรงเกียรติ และมีเพียงคนเดียวเท่านั้น ครูบาใหญ่จะเป็นผู้ที่สามารถจัดพิธีกรรมต่างๆ ได้ เป็นบุคคลที่หมอช้างต่างให้ความเคารพนับนับถือและเชื่อฟัง
ตามิว ได้ถ่ายทอดองค์ความรู้ต่างๆ จากรุ่นสู่รุ่นผ่านลูกศิษย์มากมาย ซึ่งทางด้านองค์บริหารส่วนจังหวัดสุรินทร์ ได้แต่งตั้งให้ท่านเป็นหมอช้างอาวุโสประจำศูนย์คชศึกษา หมู่บ้านช้างบ้านตากลาง ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ ทำหน้าที่เป็นวิทยากรถ่ายทอดความรู้ให้กับนักศึกษาและประชาชนทั่วไปและผู้คนที่สนใจ ซึ่งพ่อเฒ่ามิวมีความมุ่งมั่นที่จะถ่ายทอดศาสตร์และภูมิปัญญาต่างๆ ที่เกี่ยวกับช้างของชาวกูยเลี้ยงช้างที่ได้สั่งสมกันมาให้กับรุ่นต่อไปให้มากที่สุด
