เมื่อวันที่ 24 ก.พ. นายสุทธิพงษ์ จุลเจริญ อธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น เข้าหารือร่วมกับ ผศ.พิเชฐ โสวิทยสกุล คณะบดีคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง (สจล.) ในเรื่องการส่งเสริมสนับสนุนให้ผู้นำองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นร่วมทำการเกษตรตามศาสตร์พระราชา โครงการ “โคก หนอง นา โมเดล” ณ เขาใหญ่พาโนรามาฟาร์ม และสวนพรรณนา จังหวัดนครราชสีมา
นายสุทธิพงษ์ กล่าวว่า ปัจจุบันวัฏจักรที่อุดมสมบูรณ์กำลังถูกทำลายลง จากการบริโภคที่มากเกินขาดสมดุลกับทรัพยากร ป่าไม้ถูกบุกรุกเพื่อทำการเกษตร ผลิตอาหาร หน้าดินถูกทำลายจากการใช้สารเคมีเพื่อควบคุมคุณภาพของผลผลิต ฝนที่ตกลงมาจึงนำหน้าดินที่ไม่มีพืชยึดเกาะลงสู่แม่น้ำ ไปตกตะกอนที่เขื่อน เกิดความตื่นเขิน เก็บน้ำได้น้อยลง แม่น้ำเองก็ไม่สามารถรับน้ำได้เท่าเดิม ก่อให้เกิดปัญหาน้ำท่วมในหลายพื้นที่ เพราะการบริหารจัดการน้ำยังไม่ดีพอ จึงสนใจในทฤษฎีแนวคิด “โคก หนอง นา โมเดล” ที่วันนี้มาขอความรู้และคำแนะนำจากท่าน ผศ.พิเชฐ โสวิทยสกุล คณะบดีคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง (สจล.) หรือที่เรียกกันว่า อาจารย์โก้ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 พระราชทานไว้
โครงการโคก หนอง นา โมเดล นี้ มีวิธีโดยการขุดหนองลึกตื้นตามสภาพพื้นที่เลียนแบบธรรมชาติ เช่น น้ำเยอะขุดตื้น เจอตาน้ำให้หยุด พื้นที่ที่ขุดถ้าเจอหินให้หยุด ส่วนพื้นที่แห้งแล้งขุดยิ่งลึกยิ่งดี โดยขุดเป็นชั้นๆ ให้ลึกกว่า 3 เมตร การทำโคกไว้เป็นที่อยู่อาศัยเลี้ยงสัตว์ ปลูกต้นไม้ ซึ่งจะใช้ดินที่มาจากการขุดไปถมเป็นโคก และปลูกไม้กิน ไม้ใช้สอย โดยปลูก 5 ระดับ คือ ไม้สูง ไม้กลาง ไม้เตี้ย ไม้เรี่ยดิน และพืชหัว เพื่อรักษาระดับความชุ่มชื้นในดิน
มีการกักเก็บน้ำด้วยการขุดคลองไส้ไก่ให้ทั่วพื้นที่ ขุดให้ขดเคี้ยว เพื่อใช้เป็นทางน้ำในดิน เพิ่มความชุ่มชื่นโดยไม่ต้องวางท่อน้ำ สร้างฝายชะลอน้ำให้น้ำไหลช้าลง และการปลูกหญ้าแฝกและปั้นหัวคันนารอบหนองและคลองไส้ไก่ ให้มีความสูงอย่างน้อย 1 เมตร คันนากว้าง 1 เมตร และทางกว้าง 2 เมตร บนคันนาก็จะปลูกพืชผักโดยรอบ ทั้งผลไม้ ผักสวนครัว และการปั้นหัวคันนาให้สูงนี้ ก็จะเหมือนเขื่อนขนาดย่อมไว้กักเก็บน้ำ และสามารถเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น้ำได้ด้วย
นายสุทธิพงษ์ กล่าวต่อว่า ก่อนที่คนของท้องถิ่นจะนำโครงการ “โคก หนอง นา โมเดล” ไปดำเนินการนั้นทางกรมฯ เคยจัดส่งผู้ที่เกี่ยวข้องทั้งส่วนกลางและส่วนภูมิภาค รวมถึงผู้นำองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไปอบรมเชิงปฏิบัติการ “โคก หนอง นาโมเดล” ที่ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติ มาบเอื้อง กับดร.วิวัฒน์ ศัลยกำธร รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ หรืออาจารย์ยักษ์ มาแล้ว
หลังจากนี้ ท่าน ผศ.พิเชฐ หรืออาจารย์โก้ จะช่วยออกแบบพื้นที่โคกหนองนาโมเดล สำหรับพื้นที่ 1ไร่, 2ไร่ และ 3ไร่ เพื่อให้กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นใช้เป็นแบบอย่างมาตรฐาน ในการส่งเสริมให้พี่น้องประชาชนในทุกองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นนำไปใช้ในชีวิตจริง หรือให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นใช้จัดทำศูนย์เรียนรู้เรื่องเศรษฐกิจพอเพียง ตามโครงการ “โคก หนอง นา โมเดล” รวมถึงให้ผู้นำองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นส่งเสริมการใช้วิถีชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง อันจะส่งผลให้คนในสังคมมีความสุขและเข้มแข็ง มั่นคงอย่างยั่งยืน เป็นรากฐานสำคัญที่จะช่วยส่งเสริมให้สังคมไทยมีเสถียรภาพ สามารถพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมให้มีความเจริญก้าวหน้าได้อย่างมั่งคงต่อไป
