เปิดใจช่างภาพ เบื้องหลังศึกชิงลิขสิทธิ์รูป "ลิงเซลฟี่" ปั่นป่วนชีวิต

เมื่อวันที่ 23 ก.ค. เดลี่เมล์รายงานว่ารูปถ่ายเซลฟี่ของลิงพันธุ์หายากในอินโดนีเซียที่เป็นที่นิยมไปทั่วในโลกอินเตอร์เน็ต กลายเป็นฝันร้ายของนายเดฟ สเลเตอร์ ช่างภาพชาวอังกฤษ ผู้ยอมบุกเข้าป่าลึกดิบชื้นที่ต้องชวดทั้งรางวัลถ่ายภาพและสูญเงินเก็บไปกับการที่ชาวเน็ตอื่นๆ เอารูปที่ตนถ่ายไปใช้เผยแพร่กว่า 50 ล้านครั้ง เพราะถือว่าลิงถ่ายเองจึงไม่มีลิขสิทธิ์

นายสเลเตอร์ อาศัยอยู่ในเมืองเชปสตาว แคว้นเวลส์ เป็นช่างภาพที่มุ่งมั่นถ่ายรูปสัตว์ที่ใกล้สูญพันธุ์ และใช้เงินเก็บที่มีอยู่เดินทางบุกป่าในอินโดนีเซียและแกะรอยสัตว์หายากพร้อมด้วยความช่วยเหลือจากไกด์ท้องถิ่นเมื่อ 6-7 ปีที่ผ่านมา จนพบเจ้าฝูงลิงแม็กแคกดำ พันธุ์หายากใกล้สูญพันธุ์

นายสเลเตอร์กล่าวว่าลิงชนิดนี้มีอยู่เพียงไม่กี่ร้อยตัวในโลกเท่านั้น และลิงแม็กแคกที่มีใบหน้าดำทั้งหมดค้นพบได้เพียงแค่บนเกาะสองเกาะของอินโดนีเซียเท่านั้น

หลังจากที่พบฝูงลิงแล้ว นายสเลเตอร์ใช้กล้องกับเลนส์ถ่ายระยะไกลเก็บภาพ รวมไปถึงพยายามสร้างความสนิทสนมกับบรรดาฝูงลิงเหล่านั้น กระทั่งเป็นช็อต Self-portrait หรือที่เรียกว่าเซลฟี่ในสมัยนี้ และด้วยความสนุก นายสเลเตอร์จึงปล่อยให้เจ้าลิงแม็กแคกดำเอากล้องไปถ่ายเซลฟี่ด้วยตัวเอง

ต่อมานายสเลเตอร์ได้เดินทางกลับมาอังกฤษและขายรูปที่ตนเองไปเจอลิงแม็กแคกดำ และหนึ่งในรูปที่ขายได้ดีที่สุดคือรูปเซลฟี่ของลิงพันธุ์ดังกล่าวซึ่งมีการเผยแพร่ออกไปเป็นจำนวนมาก นอกจากนี้ช่างภาพผู้นี้ยังใช้เงินหลายหมื่นบาทที่ได้มาจากการขายภาพไปทดแทนค่าใช้จ่ายที่ใช้ในประเทศอินโดนีเซีย

แต่หลังจากนั้น นายสเลเตอร์ถูกฟ้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์โดยกลุ่มรักษ์สัตว์ในแคลิฟอร์เนีย กล่าวหาว่านายสเลเตอร์ละเมิดลิขสิทธิ์รูปดังกล่าวพร้อมกล่าวหาว่านายสเลเตอร์ทำการกระทำที่ไร้มนุษยธรรม ซึ่งข้อกล่าวหานี้ตกไปแล้ว เหลือแต่เพียงการต่อสู้คดีการเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ภาพๆ นี้ จนทำให้เสียเงินออมไปหมด

“แน่นอนต้องเป็นผมอยู่แล้วที่เป็นเจ้าของรูป ผมเป็นคนวางฉาก ตัดสินใจกำหนดแสงที่จะตกใส่ลิง” นายสเลเตอร์กล่าว

แต่เว็บไซต์วิกิพีเดียไม่เห็นเช่นนั้น จึงนำรูปเซลฟี่ลิงไปใช้ ระบุว่า รูปดังกล่าวไม่สามารถมีลิขสิทธิ์ได้เนื่องจากลิงเป็นผู้ถ่ายทำขึ้น ส่วนกลุ่มพีต้า (People for the Ethical Treatment of Animals) ใช้ข้อกฎหมายเรียกร้องสิทธิในการจัดการกองทุนที่ลิงแม็กแคกดำตัวนี้ได้จากภาพเซลฟี่

จากการฟ้องร้องด้านลิขสิทธิ์ตั้งแต่ปี 2557 ทำให้นายสเลเตอร์ต้องเจอปัญหาด้านทุนทรัพย์ ไม่ว่าจะเป็นการจ่ายเงินค่าบ้านก็กลายเป็นหน้าที่ภรรยาเพียงคนเดียว ขณะที่รถยนต์ต้องจอดนิ่งอยู่กับที่ถึงสองปีเนื่องจากไม่มีเงินซ่อมรถ และที่แย่ที่สุดคือนายสเลเตอร์ต้องหยุดงานถ่ายภาพอันเป็นที่รัก รวมไปถึงอนาคตของลูกสาวคนเดียวที่ยังไม่รู้ว่าตนจะมีเงินไปสนับสนุนค่าเล่าเรียนของลูกสาวหรือไม่

อย่างไรก็ตาม นายสเลเตอร์กล่าวในแง่ของการอนุรักษ์ว่า รูปลิงที่ตนถ่ายมาเมื่อ 6 ปีก่อนเป็นเสมือนการอนุรักษ์ลิงไปในตัว คุ้มค่ามาก เพราะรูปภาพเป็นสิ่งที่ดีที่สุดที่เกิดขึ้นกับลิง และถ้าหากไม่มีรูปเรียกความสนใจ ลิงแม็กแคกดำอาจจะสูญพันธุ์ไปแล้ว เนื่องจากผู้อยู่อาศัยล่าของป่ามักจะล่าลิงดังกล่าวแล้วเอาไปย่างกิน แต่ปัจจุบันผู้อาศัยในบริเวณรักลิงพวกนี้มากและเรียกว่า “ลิงเซลฟี่”