สหรัฐ-นาโต้ – วันที่ 2 ก.ค. บีบีซี รายงานว่า กองกำลังสหรัฐอเมริกาและองค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (นาโต้) ชุดสุดท้าย เดินทางออกจากฐานทัพอากาศบากรัม ทางเหนือของกรุงคาบูล ประเทศอัฟกานิสถานแล้ว หลังฐานทัพอากาศดังกล่าวเป็นศูนย์กลางของการทำสงครามกับกลุ่มติดอาวุธมากว่า 20 ปี
TOPSHOT – An Afghan National Army (ANA) soldier sits at a road checkpoint near the a US military base in Bagram, some 50 km north of Kabul on July 1, 2021. (Photo by WAKIL KOHSAR / AFP)
นับเป็นสัญญาณว่ากองกำลังต่างชาติถอนตัวออกจากอัฟกานิสถานใกล้สิ้นสุด ตามที่ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ผู้นำสหรัฐ กล่าวว่า กองกำลังสหรัฐจะไปจากอัฟกานิสถานภายในเส้นตายวันที่ 11 ก.ย. ซึ่งเป็นวันครบรอบวินาศกรรม 11 กันยายน 2544 คร่าชีวิตเกือบ 3,000 ราย โดยฝีมือของกลุ่มผู้ก่อการร้ายอัลกออิดะห์ ซึ่งมีที่มั่นในอัฟกานิสถาน ด้วยการสนับสนุนของกองกำลังตาลิบันที่ควบคุมอัฟกานิสถานตั้งแต่ทศวรรษที่ 1990
ต่อมาในปีเดียวกันนั้น พันธมิตรทางทหารที่นำโดยสหรัฐบุกอัฟกานิสถานเพื่อเอาชนะทั้งสองกลุ่มผู้ก่อการร้าย จนถึงตอนนี้สหรัฐต้องการยุติสงครามยืดเยื้อที่สุดของประเทศด้วยการสูญเสียชีวิตและค่าใช้จ่ายมหาศาล และให้รัฐบาลอัฟกานิสถานรักษาความมั่นคงเอง
An Afghan National Army (ANA) soldier stands guard at Bagram Air Base, after all US and NATO troops left, some 70 Km north of Kabul on July 2, 2021. (Photo by Zakeria HASHIMI / AFP)
คาดว่าล่าสุดทหารอเมริกันราว 2,500-3,000 นายยังประจำการในอัฟกานิสถาน และเมื่อถอนตัวออกไปแล้วจะเหลือเพียงไม่ถึง 1,000 นาย ขณะที่ทหารพันธมิตร จากตัวเลขจนถึงเดือนพ.ค. ประจำการในอัฟกานิสถานราว 7,000 นาย แต่เชื่อว่าส่วนใหญ่ถอนตัวออกไปแล้ว โดยเยอรมนีและอิตาลีเพิ่งประกาศเสร็จสิ้นภารกิจเมื่อวันพุธที่ 30 มิ.ย. ที่ผ่านมา
อย่างไรก็ตาม การถอนกองกำลังออกจากฐานทัพบากรัมครั้งนี้มีขึ้นขณะที่กองกำลังตาลิบันเดินหน้ารุกคืบยึดคืนพื้นที่หลายหลายสิบแห่งของประเทศ ท่ามกลางความกังวลว่า สงครามกลางเมืองครั้งใหม่อาจปะทุขึ้นหลังไร้กองกำลังต่างชาติแล้ว
An Afghan National Army (ANA) soldier looks out while standing on a Humvee vehicle at Bagram Air Base, after all US and NATO troops left, some 70 Km north of Kabul on July 2, 2021. (Photo by Zakeria HASHIMI / AFP)
นายฟาวัด อามาน โฆษกกระทรวงกลาโหมอัฟกานิสถาน ทวีตข้อความวันนี้ว่า “ต่อจากนี้ กองกำลังทหารอัฟกันจะปกป้องและใช้ฐานทัพอากาศแห่งนี้เพื่อต่อสู้กับการก่อการร้าย”
ขณะที่โฆษกตาลิบันยินดีที่กองกำลังสหรัฐถอนตัวออกจากฐานทัพบากรัม เป็นการปูทางให้ชาวอัฟกันตัดสินใจอนาคตของพวกเขาด้วยกันเอง
ความสำคัญของฐานทัพบากรัม
ฐานทัพบากรัมตั้งอยู่ห่างจากกรุงคาบูลไปทางเหนือราว 40 กิโลเมตร และตั้งชื่อตามหมู่บ้านบากรัมที่อยู่ใกล้เคียง ก่อสร้างรัฐบาลอดีตสหภาพโซเวียตซึ่งยึดครองอัฟกานิสถานเมื่อทศวรรษที่ 1980
ต่อมา เดือนธ.ค. 2544 กองกำลังผสมที่นำโดยสหรัฐย้ายเข้ามาประจำการ และพัฒนาเป็นฐานทัพขนาดใหญ่ที่สามารถรองรับทหารได้มากถึง 10,000 นาย และยังใช้เป็นสถานที่นักผจญเพลิงและตำรวจนิวยอร์กบินมาฝังเศษซากปรักหักพังจากตึกแฝดเวิลด์เทรดเซ็นเตอร์ที่พังถล่มในวินาศกรรม 11 กันยายน 2544 ด้วย
ฐานทัพบากรัมมี 2 รันเวย์ โดยรันเวย์ก่อสร้างใหม่สุดมีความยาว 3.6 กม ซึ่งเครื่องบินขนส่งสินค้าขนากใหญ่และเครื่องบินทิ้งระเบิดสามารถลงจอดได้ นอกจากนี้ มีจุดจอดเครื่องบิน 110 แห่ง มีกำแพงป้องกัน ระเบิด และมีโรงพยาบาลขนาด 50 เตียงพร้อมห้องผู้บาดเจ็บ ห้องผ่าตัด 3 ห้อง และคลินิกทันตกรรมทันสมัยด้วย
โรงเก็บเครื่องบินและอาคารต่างๆ ของฐานทัพบากรัม รวมถึงเรือนจำหลักสำหรับผู้ถูกควบคุมตัวโดยกองกำลังสหรัฐในช่วงจุดสูงสุดความขัดแย้ง กลายเป็นที่รู้จักในชื่อเรือนจำ “กวนตานาโม” ของอัฟกานิสถาน เหมือนชื่อเรือนจำโด่งดังของสหรัฐในคิวบา
นอกจากนี้ ฐานทัพบากรัมเป็นสถานที่แห่งหนึ่งที่รายการวุฒิสภาสหรัฐว่าด้วยการสอบสวนของสำนักข่าวกรองกลาง หรือซีไอเอ ต่อผู้ต้องสงสัยกลุ่มอัลกออิดะห์ รวมถึงการซ้อมทรมานในสถานกักกันด้วย
A general view shows Bagram Air Base, after all US and NATO troops left, some 70 Km north of Kabul on July 2, 2021. (Photo by Zakeria HASHIMI / AFP)
จะเกิดอะไรขึ้นต่อไป?
สำนักประธานาธิบดีสหรัฐทวีตข้อความวันนี้ว่า พลเอกสก็อตต์ มิลเลอร์ ผู้บัญชาการระดับสูงของสหรัฐในอัฟกานิสถาน พบประธานาธิบดีอัชรัฟ กานี ผู้นำอัฟกานิสถาน เพื่อหารือ “ความช่วยเหลือและความร่วมมือของสหรัฐอย่างต่อเนื่อง”
สำนักข่าวเอพีรายงานคาดว่า ทหารสหรัฐราว 650 นาย จะยังอยู่ในอัฟกานิสถาน เพื่อให้ความคุ้มครองแก่นักการทูต และช่วยปกป้องท่าอากาศยานนานาชาติของกรุงคาบูล ซึ่งเป็นศูนย์กลางการขนส่งสำคัญสำหรับประเทศไร้ทางออกสู่ทะเลแห่งนี้
ทหารสหรัฐชุดนี้จะปกป้องสนามบินควบคู่กับทหารจากตุรกี พันธมิตรนาโต้ ขณะมีการเจรจาข้อตกลงใหม่เพื่อความปลอดภัยของสนามบินฉบับใหม่กับรัฐบาลอัฟกานิสถาน โดยสหรัฐจะใช้ระบบต่อต้านปืนครก ปืนใหญ่ และจรวด หรือ C-RAM ตลอดจนเฮลิคอปเตอร์ เพื่อปกป้องสนามบินร่วมกับทหารด้วย ส่วนทหารสหรัฐนอกจากชุดนี้จะคุ้มครองสถานทูตสหรัฐประจำกรุงคาบูล
นักวิเคราะห์ทางทหารระบุว่า ความสามารถของรัฐบาลอัฟกานิสถานในการควบคุมฐานทัพอากาศบากรัมต่อไป มีความสำคัญต่อความพยายามปกป้องกรุงคาบูลและผลักดันตาลิบันออกไป
ทั้งนี้ สงครามในอัฟกานิสถานคาดว่าคร่าชีวิตพลเรือนอัฟกันมากกว่า 47,000 ราย และทหารอัฟกันเกือบ 70,000 นาย ตลอดจน ทหารสหรัฐ 2,442 นาย และผู้รับเหมารักษาความปลอดภัยส่วนตัวของสหรัฐมากกว่า 3,800 ราย และทหารจากชาติพันธมิตรอื่นๆ 1,144 นาย
ส่วนค่าใช้จ่ายในการทำสงครามของสหรัฐ มหาวิทยาลัยบราวน์วิเคราะห์ว่าสูงถึง 2.26 ล้านล้านดอลลาร์ หรือมากกว่า 72 ล้านล้านบาท
ข่าวที่เกี่ยวข้อง:
อัฟกานิสถาน : กลุ่มตาลีบันอ้างว่าพวกเขาเป็นฝ่ายชนะสงคราม หลังสหรัฐฯ ประกาศถอนกำลัง
