เตรียมประมูลภาพเขียน – วันที่ 19 ต.ค. ซีเอ็นเอ็น รายงานว่า “กองข้าวสาลี” (Meules de blé; Wheat Stacks) ภาพเขียนสีน้ำมีชีวิตชีวา โดยวินเซนต์ แวน โก๊ะ จิตรกรชาวดัตช์ผู้ก้องโลกที่รังสรรค์เมื่อปี 2431 หรือมากกว่า 100 ปีที่แล้ว จะนำมาประมูลและคาดว่าจะขายได้สูงถึง 30 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 997 ล้านบาท
Van Gogh painted the scene in 1888 after he retreated to the French countryside. Credit: Christie’s Images Ltd. 2021
ภาพเขียนดังกล่าวเป็นฉากของการเก็บเกี่ยวผลผลิตเกษตรกรรม เผยบรรดาผู้หญิงทำงานในทุ่งที่เมืองอาร์ล ชนบททางใต้ของฝรั่งเศส ซึ่งแวน โก๊ะ อาศัยอยู่ในช่วงเวลาที่มีสุขภาพย่ำแย่ ขณะอยู่ที่นั่น แวน โก๊ะ หลงใหลในวิถีชีวิตปศุสัตว์ที่อยู่รอบตัว “กองข้าวสาลี” จึงเป็นจิตรกรรมชิ้นหนึ่งจากหลายชิ้นเกี่ยวกับการเก็บเกี่ยวที่จิตรกรผู้นี้รังสรรค์ในช่วงเวลานี้
คริสตีส์ บริษัทผู้ประมูลสัญชาติอังกฤษ ผู้อยู่เบื้องหลังการประมูลภาพเขียนชิ้นนี้ ให้ข้อมูลในแคตตาล็อกว่า “กองข้าวสาลี” เป็นการสะท้อนความหลงใหลในคตินิยมศิลปะญี่ปุ่น (Japonisme) ของแวน โก๊ะ ซึ่งใช้รูปแบบการเขียนคล้ายไม้แกะสลักญี่ปุ่นมากขึ้น
แม้ว่าภาพเขียนจะบรรยายฉากเงียบสงบ แต่มีประวัติแห่งความวุ่นวายทีเดียว ตอนแรกเป็นของเตโอ น้องชายแวน โก๊ะ และเปลี่ยนเจ้าของมาหลายมือ ก่อนมาเป็นของนายมักซ์ เมย์รอฟสกี (Max Meirowsky) นักอุตสาหกรรมชาวเชื้อสายยิวชายเยอรมัน ที่ซื้อภาพเขียนเมื่อปี 2456 แต่เนื่องจากต้องเผชิญกับการกดขี่ข่มเหงต่อต้านยิวในเยอรมนี นายเมย์รอฟสกีจึงมอบความรับผิดชอบแก่ผู้แทนจำหน่ายงานศิลปะของเยอรมันในกรุงปารีสของฝรั่งเศส ขายภาพเขียนชิ้นนี้
ต่อมา ภาพเขียนมาเป็นของนางมีเรียม คาโรลีเลอ อเล็กซันดรีเนอ เด รอธชิลด์ (Miriam Caroline Alexandrine de Rothschild) ซึ่งลี้ภัยไปสวิตเซอร์แลนด์ หลังเกิดสงครามโลกครั้งที่สอง และนาซี ซึ่งยึดครองฝรั่งเศส จัดการปล้นของสะสมของนางเด รอธชิลด์ โดยนำภาพเขียน “กองข้าวสาลี” ไปพร้อมกับงานศิลปะชิ้นอื่นๆ
มาถึงปี 2484 ภาพเขียนถูกย้ายไปพิพิธภัณฑ์เฌอ เดอ โปม (Jeu de Paume) ที่นาซีใช้จัดเก็บและจัดแสดงงานศิลปะที่ถือว่า “เสื่อมโทรม” หรือถูกยึดมา จากนั้น ถูกนำไปที่ปราสาทชลอสส์ เคอเกิล (Schloss Kogl) ในออสเตรีย โดยเข้าคอลเลกชั่นส่วนตัวที่ไม่ปรากฏชื่อบุคคล
หลังนาซีพ่ายแพ้สงครามโลกครั้งที่สอง นางเด รอธชิลด์ พยายามเรียกคืนภาพเขียนที่หายไป ทว่าครอบครัวแวน โก๊ะ ไม่ยอม ต่อมา ปี 2521 หอศิลป์วิลเดนชไตน์ แอนด์ โค (Wildenstein & Co.) ในนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา ได้ภาพเขียนมา และนายเอ็ดเวิร์ด ล็อกริดจ์ ค็อกซ์ เจ้าสัวน้ำมันรัฐเท็กซัสที่มีความชื่นชอบศิลปะลัทธิประทับใจ หรืออิมเพรสชั่นนิสม์ ซื้อภาพเขียนไป
กระทั่งนายค็อกซ์เสียชีวิต เกิดข้อพิพาทความเป็นเจ้าของระหว่างมรดกของนายค็อกซ์ และทายาทของทั้งนายเมย์รอฟสกี และนางเด รอธชิลด์ แต่ทั้งสองฝ่ายบรรลุ “ข้อตกลงยุติคดี” แต่ไม่มีรายละเอียดเพิ่มเติม
ข่าวที่เกี่ยวข้อง:
