ลูกอมกระต่ายขาว ขนมแห่งเทศกาลความสุข ความทรงจำ และการเมือง

ลูกอมกระต่ายขาว – ถ้าปีใหม่นี้ใครได้ขนมลูกอมกระต่ายขาว เปลือกกินได้เป็นของขวัญ เว็บไซต์ เซาท์ ไชน่า มอร์นิ่งโพสต์ มีรายงานเล่าประวัติความเป็นมาของขนมสัญลักษณ์ความสุขความทรงจำรุ่นต่อรุ่น เก่าแก่เกือบ 80 ปี

ลูกอมสีครีมรสนมตรากระต่ายขาว พร้อมเปลือกหุ้มสีขาว แดงและฟ้าที่ทำมาจากข้าว มีถิ่นกำเนิดจากเซี่ยงไฮ้ โด่งดังไปทั่วโลกส่งออกมากกว่า 40 ประเทศ หลังเปิดตัวครั้งแรกในทศวรรษ 1940 และอยู่คู่กับมหานครเซี่ยงไฮ้นับตั้งแต่นั้น

สำหรับเทอร์รี่ หยาง ชาวเซี่ยงไฮ้ วัย 23 ปี ลูกอมย้อนวัยดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ครอบครัวของตนด้วย

ยายของเทอร์รี่เคยทำงานในร้านขายลูกอมในทศวรรษ 1970 และนำลูกอมมาฝากลูกๆ แล้วลูกของยายก็ซื้อลูกอมให้ลูกตัวเองต่ออีกที

“ทุกๆ ปี ยายผมยังคงได้ลูกอมกระต่ายขาวมากมายในช่วงตรุษจีน เป็นประเพณีในครอบครัวเรา”เทอร์รี่กล่าว

ลูกอมปรับเปลี่ยนให้อยู่ในรูปแบบใหม่ ด้วยฝีมือของเชฟโทนี หลู แห่งโรงแรมแมนดาริน ทำไอศกรีมกระต่ายขาวนำไปใส่ในเมนูตามฤดูกาลของโรงแรมหรู

“ผมมีความทรงจำหลายเรื่องที่มีความสุขในการกินลูกอมกระต่ายขาวด้วยตัวเองเมื่อผมเป็นเด็กเล็กๆ” นายเฉิน ฉินเฟิง ผู้จัดการการตลาดของบริษัทกวน เชิง หยวน ฟู้ด กรุ๊ป บริษัทผลิตลูออมซึ่งเป็นของรัฐ กล่าว

นายเฉินบอกว่า กินลูกอมนี้ตั้งแต่มันยังไม่ดัง และยังจำความรู้สึกที่กระดาษห่อซึ่งทำจากข้าวละลายในปากได้อยู่เลย

แม้ว่ากระดาษห่อลูกอมอันโด่งดังที่ใครๆ ในจีนก็รู้จัก แต่ไม่ใช่แฟนลูกอมทุกคนจะรู้ว่า เริ่มแรกลูกอมกระต่ายขาวไม่ได้เป็นรูปกระต่าย แต่เป็นรูปมิกกี้เมาส์ ตัวการ์ตูนหนูชื่อดังของค่ายดิสนีย์เรียกกันว่า ลูกอมมิกกี้เมาส์ วางขายครั้งแรกโดยบริษัทเอกชนเอบีซี ในปีค.ศ. 1943 หรือปีพ.ศ.2486 ได้แรงบันดาลใจมาจากลูกอมสีครีมของอังกฤษ

กล่องดินสอลายห่อลูกอมกระต่ายขาว

แต่ช่วงความวุ่นวายทางการเมืองในทศวรรษ 1950 บริษัทเอกชนหลายบริษัทรวมถึงเอบีซีถูกทำให้เป็นของรัฐและการใช้ภาพลักษณ์ตะวันตกกลายเป็นประเด็นอ่อนไหวทางการเมือง ดังนั้นจากหนูจึงกลายเป็นกระต่ายในปีค.ศ. 1959 หรือพ.ศ.2502

ลูกอมกระต่ายขาววางขายอย่างเป็นทางการ ก่อนที่บริษัทเอบีซี จะควบรวมกิจการในปี 1976 เป็นกวนเชิงหยวน ฟู้ด บริษัทที่ผลิตลูกอมในปัจจุบัน

เริ่มผลิตลูกอมที่ถนนใจกลางเมืองเซี่ยงไฮ้ โรงงานเปิดในปี 2556 ในพื้นที่พัฒนาท่ามกลางพื้นที่เกษตรชนบทและลำธารรายล้อมในเขตเฟิ่งเสียน จึงยากที่จะไม่เห็นโรงงาน อย่างน้อยเพราะกระต่ายขนาดใหญ่สองตัวที่แอบมองมาจากด้านหลังพุมไม้เพื่อทักทายแขกที่มาเยือน

ภายในโรงงาน กลิ่นน้ำตาลจากสายการผลิตที่ยาวลอยโชยทักทายผู้มาเยือน โรรงานผลิตลูกอมมากกว่า 24,000 ตันต่อปีจากพนักงาน 500 คน แต่จะเพิ่มคนงานเป็นสองเท่าในช่วงเทศกาล

ลูกอมกระต่ายขาวครองสัดส่วนตลาดลูกอมในจีนราวร้อยละ 5 ของยอดขายลูกอมในจีนทั้งหมด ขายดีที่สุดในช่วงเทศกาลปีใหม่หรือตรุษจีน วันหยุดยาวช่วงวันชาติจีน รวมถึงเทศกาลคริสต์มาส

สำหรับพนักงานจำนวนมาก ลูกอมกระตายขาวเป็นความรักตลอดช่วงชีวิต

นายเจียง ชางหยวน รองผู้จัดการทั่วไปของบริษัท ทำงานมา 33 ปี เลี้ยงดูครอบครัวหลายรุนด้วยลูกอมในโอกาสพิเศษ และห้องประชุมมีถ้วยใส่ลูกอมกระต่ายขาวหลายรสชาติเป็นของว่างกินเล่นให้ผู้บริหาร

ลูกอมกระต่ายขาวเป็นสิ่งที่ไม่สามารถแยกจากกันไม่ได้จากประวัติศาสตร์การเมืองจีน อย่างในปีค.ศ. 1959 หรือปี พ.ศ. 2502 ลูกอมเป็นของแจกในโอกาสวันชาติครั้งที่ 10 ของสาธารณรัฐประชาชนจีน

อดีตนายกรัฐมนตรีจีน โจว เอินไหล ให้ลูกอมกระต่ายขาวแก่นายริชาร์ด นิกสัน ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาในขณะนั้นระหว่างเยือนจีนครั้งประวัติศาสตร์เมื่อปีค.ศ. 1972 หรือปี พ.ศ. 2515

ริชาร์ด นิกสัน และ โจว เอินไหล

จนมาถึงปีพ.ศ. 2556 นายสี จิ้นผิง ประธานาธิบดีจีนเยือนโรงงานใหม่ในเซี่ยงไฮ้ และส่งลูกอมกระต่ายขาวให้เจ้าหน้าที่และเด็กๆ ครั้งเยือนประเทศมองโกเลียในปีเดียวกัน

ก่อนจีนเปิดประเทศด้านเศรษฐกิจ ลูกอมกระต่ายขาวครองตลาดในประเทศ ด้วยการผลิตที่จำกัดแต่ความต้องการบริโภคมากกว่าเสมอ ผู้ซื้อเคยจอดรถนอกโรงงานเพื่อเก็บสะสมลูกอมใส่คันรถสำรองไว้ ขับพาลูกอมไปส่งมณฑลอื่นๆ ส่งขายลูกค้า

นายเฉินกล่าวว่า ช่วงเวลาที่ดีอย่างแท้จริงของลูกอมกระต่ายขาวอยู่ในช่วงทศวรรษ 80 และ 90 แม้จีนเปิดประเทศ ลูกอมยี่ห้อต่างๆ จากต่างประเทศยังไม่ได้เข้าตลาดจีนและลูกอมกระต่ายขาวเป็นตัวเลือกหลักในช่วงเวลานั้น หากลูกค้าต้องการซื้อลูกอม กระต่ายขาวจะอยู่ในใจเป็นยี่ห้อแรก

ลูกอมกระต่ายขาว

แต่เพราะผู้บริโภคชาวจีนและรสนิยมเปลี่ยน ลูกอมกระต่ายขาวต้องแข่งขันกับตลาดโลก ลูกอมน้ำเข้าจำนวนมากปรากฏบนชั้นวางของในซูเปอร์มาร์เก็ตและร้านสะดวกซื้อของเซี่ยงไฮ้ ทำให้ลูกอมกระต่ายขาวต้องรักษาส่วนแบ่งการตลาดทำให้บริษัทต้องทำให้ผลิตภัณฑ์มีความหลากหลาย

“จุดเน้นใหญ่ที่สุดของเราในขณะนี้คือยึดกับความดั้งเดิมของลูกอมกระต่ายขาวขณะเดียวกันคือนำเอานวัตกรรมมาใช้ ทำให้ดึงดูดใจคนรุ่นหลัง” นายเฉินกล่าว

ด้วยปัจจัยการตระหนักในสุขภาพในหมู่บริโภคชาวจีนเปลี่ยนไปมากจากการการกินอาหารที่มีน้ำตาลมากเกินไป โดยเฉพาะเด็ก ครั้งหนึ่งที่ลูกอมกระต่ายขาวถูกมองว่าเป็นตัวเลือกที่สุขภาพดีเพราะใส่นม แต่พ่อแม่บอกลูกๆ ขณะนี้ถึงผลต่อสุขภาพจากน้ำตาลในลูกอม

รวมถึงเหตุการณ์ตรวจพบสารเมลามีนปนเปื้อน กระทบชื่อเสียงและยอดขาย พบว่าลูกอมกระต่ายขาวปนเปื้อนสารเมลามีนในปี 2551 เช่นกัน ห้างเทสโก้ ซูเปอร์มาเกตอังกฤษเอาลูกอมกระต่ายขาวออกจากชั้นวางของ

แต่ปัจจุบันปัญหาได้รับการแก้ไข ทางบริษัทใช้นมผงที่นำเข้าจากประเทศนิวซีแลนด์เท่านั้นเพื่อเรียกคืนความเชื่อมั่นผู้บริโภค และเพื่อแข่งขันกับลูกอมน้ำเข้าแบรนด์อื่นๆ จึงผลิตออกมาหลายรสชาติรวมถึงช็อกโกแลต ถั่วลิสง ถั่วแดงและโยเกิร์ต แต่รสนม รสชาติดั้งเดิมยังขายดีที่สุด

ของที่ระลึกน่ารัก ทำเป็นรูปกระต่ายขาว

สำหรับในตลาดระหว่างประเทศ ส่งออกมากกว่า 40 ประเทศและอาณาเขต คิดเป็นสัดส่วนเพียงร้อยละ 5 ของยอดขายทั้งหมด เป็นที่นิยมโดยเฉพาะในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้รวมถึงสิงคโปร์ ไทยและมาเลเซีย และยังขายในสหรัฐ ยุโรป

“ลูกอมกระต่ายขาวไม่เพียงเป็นของหวานแต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของความสุข เป็นสะพานระหว่างคนที่แตกต่างกัน ระหว่างแขกและสมาชิกครอบครัว”นายเฉินกล่าว

พร้อมหยอดคำส่งท้ายว่า “ปัจจุบัน สังคมวุ่นวายและเต็มไปด้วยผู้คน ลูกอมกระต่ายขาวสามารถพาคุณกลับไปยังวันที่สงบสุข”

ติดตามข่าวสด

ข่าวเด่นประจำวัน