อนันดา-มาริโอ้ เผยจากใจถึง หม่อมน้อย เป็นยิ่งกว่าครู เปรียบดังพ่ออีกคนหนึ่ง
อนันดา-มาริโอ้ / เมื่อช่วงบ่ายของวันที่ 17 ก.ย. ที่ ศาลากลางน้ำ วัดเทพศิรินทราวาส ราชวรวิหาร ถนนกรุงเกษม แขวงวัดเทพศิรินทร์ เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร สถานที่ตั้งบำเพ็ญกุศลสวดอภิธรรมและประกอบพิธีรดน้ำศพ ม.ล.พันธุ์เทวนพ เทวกุล หรือ หม่อมน้อย ผู้กำกับฯ ชั้นครู ที่เสียชีวิตอย่างสงบด้วยโรคมะเร็งปอด เมื่อเวลา 22.20 น. ของคืนวันที่ 15 กันยายน สิริอายุ 69 ปี
นักแสดงหนุ่ม อนันดา เอเวอร์ริ่งแฮม และ มาริโอ้ เมาเร่อ นับเป็นลูกศิษย์คนสนิทของ หม่อมน้อย ที่เรนียกว่าได้รับการกวดขัน ขัดเกลาทั้งจิตใจและฝึกปรือฝีมือทางด้านการแสดงมาตั้งแต่ยังเด็ก ทั้งคู่ได้เปิดใจกับสื่อมวลชนถึงการสูญเสีย หม่อมน้อย ว่า
มาริโอ้ “ผมทราบข่าวอาการป่วยเมื่อประมาณ 2 เดือนที่ผ่านมาครับ” (ตอนที่ถ่ายหนังทราบไหม?) ยังครับ ไม่ทราบเลย หม่อมยังแข็งแรงดี และก็ยังมากำกับอยู่ตลอดครับ”
เรียกว่าเป็นลูกศิษย์ก้นกุฏิเลย? อนันดา “ครับ ผมเล่นหนังกับหม่อมเรื่องแรกครับ ท่านก็คล้ายๆ จะเป็นพ่ออีกคนหนึ่ง ตอนเด็กๆ เป็นเด็กซน เด็กดื้อ ไม่เอาไหนคนหนึ่ง แม่ก็มาฝากไว้กับหม่อม ตอนนั้นพ่อแม่จะส่งไปอยู่ที่โรงเรียนประจำที่เมื่องดาร์จีลิง แล้วพ่อแม่เห็นว่าก็ให้โอกาสนี่แล้วกันว่าถ้าให้โอกาสอยู่กับหม่อม ท่านจะทำให้ผมเป็นผู้เป็นคนขึ้นหรือเปล่า ก็ต้องขอบคุณท่านที่ทำให้ผมเป็นผู้เป็นคนได้มาถึงทุกวันนี้ได้ก็โอเคครับ”
คำสอนของหม่อมที่อยู่ในใจ คืออะไร? อนันดา “อย่างที่ผมพูดในงานกาล่า six characters มายาพิศวง คือท่านได้สอนให้รู้จักคำว่าศรัทธา ว่าเราต้องศรัทธาต่ออาชีพ เราต้องรู้ว่าสิ่งที่เราถ่ายทอดออกไปให้ผู้ชม มันเป็นสิ่งที่ศักดิ์สิทธิ์นะ จิตวิญญาณของตัวละคร และถ้าเราเชื่อว่ามีจริง มันก็เป็นสติในการทำงานตั้งแต่เด็กจนโต ทั้งนี้ก็ต้องยอมรับว่ามันไม่ใข่ทุกอย่างที่หม่อมสอนว่าด้วยศรัทธา และเราก็ทำมาโดยตลอด มันก็เกิดปัญญา”
เรียกว่าเป็นต้นแบบให้กับเรา? อนันดา “ครับ แน่นอน คือหลายอย่าง คือเราอยู่ด้วยมาตั้งแต่เด็ก ไม่ใช่ว่าเราสามารถตกผลึกทุกอย่างที่ท่านสอนมาให้เป็นปัญญาได้ แต่สิ่งหนึ่งที่ท่านสอนคือเป็นข้อดีในชีวิตการทำงาน สอนให้รู้จักธรรมชาติ อยู่กับปัจจุบัน ก็เป็นสิ่งที่ใช้ชีวิตอยู่ทุกวันนี้”
นอกจากคำสอนมีอะไรที่ทำให้เดินตามรอยมาตลอด? อนันดา “มีหลายอย่างที่ท่านทำแล้วเป็นแรงบันดาลใจให้เราทำงานอยู่ทุกวันนี้ มีศรัทธาต่องานที่เราทำ ผมไม่เคยเจอใครในชีวิตผมเลยที่อุทิศตน ทุกวินาทีของชีวิตเพื่อศาสตร์นี้ เพื่อเป็นครูสอนเราทุกคน ก็ใช้ตรงนี้เป็นแรงบันดาลใจ ในการทำงาน” (จำได้ไหมว่าเล่นหนังหม่อมมากี่เรื่อง?) อนันดา “จำไม่ได้ เยอะมาก?
โอ้ว่ายังไงบ้าง วิธีการสอนของหม่อม? มาริโอ้ “จริงๆ คล้ายกับของพี่อนันดา คือหม่อมจะสอนให้เราไม่ได้เรียนแค่พาร์ตแอ็กติ้งอย่างเดียว แต่สอนให้เรารู้จักตัวเอง เวลาผมเรียนกับหม่อม หม่อมจะสอนให้นั่งสมาธิ มีการเรียนคล้ายๆ โยคะ คือการฝึกร่างกายและจิตใจให้พร้อมในการที่เราเป็นนักแสดง ก็กลายเป็นว่าผมชอบนะครับที่วิธีการทำสมาธิ ก็เป็นอะไรที่ทำให้เราในฐานะนักแสดง ก็ทำให้เข้าถึงบทบาทง่าย มีสมาธิมากขึ้น”
นอกเหนือจากการแสดง ก็เรื่องการใช้ชีวิต? มาริโอ้ “ใช่ครับ นอกจากการแสดง หม่อมสอนเรื่องของการใช้ชีวิตประจำวัน การประพฤติตัว อย่างที่พี่อนันดาบอกที่สำคัญมากๆ คือเรื่องการรักงานของเรา หม่อมทำให้เห็นตลอดว่าการเต็มที่กับการทำงาน ทำหน้าที่ของหม่อมเต็มที่เต็มร้อย บางทีเกินร้อยด้วยครับ”
ในมุมผู้กำกับ กับมุมครู มุมไหนดุกว่ากัน? มาริโอ้ “จริงๆ หม่อมเป็นคนดุ แต่ลึกๆ ทุกอย่างที่หม่อมดุ คือเพื่อให้ทุกอย่างออกมาให้ดีที่สุด หม่อมด่าเรา เราก็เก็บไปใช้ เก็บไปทำให้ดีขึ้น ถ้าเราดีหม่อมก็ไม่ว่า”
เคยนอยด์ไหมเวลาหม่อมดุ? อนันดา “ผมโดนตั้งแต่เด็กผมเลยชิน เรารู้อยู่แล้วว่าเจตนาของท่านคือเจตนาดี เอาตรงๆ ตอนท่านป่วยเรายังยุให้ท่านดุเราอยู่เลย ดุหน่อยสิหม่อม คือคนที่อยู่ใกล้ก็จะรู้อยู่แล้วคือเจตนาก็เพื่อจะสอน”
ช่วงสุดท้ายได้คุยอะไรกับท่านบ้างไหม? มาริโอ้ “ไปเยี่ยมอยู่เรื่องๆ ลูกศิษย์ทุกคนก็เข้าไป”
อนันดา “อย่างผมไม่นับตอนท่านป่วยหนัก คือเข้าไปเยี่ยม ซึ่งตอนนั้นผมรู้สึกท่านปล่อยวาง ท่านยังเพลินกับตอนไปเชียงใหม่อยู่เลย คือแฮปปี้มาก ซึ่งท่านคงรู้แหละว่าสิ่งที่ท่านสอนกับลูกศิษย์ทุกคนมันอยู่ในใจทุกคนอยู่แล้ว ช่วงท่ายผมก็รู้สึกว่าทุกคนอยากเห็นท่านสบายมากกว่าครับ”
โชคดีว่าได้เป็นศิษย์หม่อม? อนันดา “ใช่ครับ ตอนผมมาเป็นศิษย์ท่านตอนแรก ท่านก็ไม่ได้บอกว่าท่านเป็นครู ด้วยความจำเป็นคือผมต้องเล่นอันดากับฟ้าใส ก็เลยเป็นเหมือนเด็กคนแรกที่ท่านสอน จากนั้นก็มีคนมาฝาก ฝากคนนี้คนหนึ่งๆ บางคนก็มาเองเลย ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะได้เรียนกับท่านก็เป็นเกียรติ”
ทำให้ได้เป็นอนันดา มาริโอ้ ถึงทุกวันนี้? อนันดา “แน่นอนครับ มันเป็นไปไม่ได้ยากมากที่ยืนอยู่จุดนี้ ถ้าไม่ได้ผ่านมือท่านมา”
มาริโอ้บอกว่าสปาเกตตีหม่อมอร่อยมาก? มาริโอ้ “ทุกคนรู้ครับ หม่อมสอนเสร็จหม่อมจะทำอาหารให้กิน มันเป็นอะไรที่เด็กทุกคนที่เป็นศิษย์ต้องเคยกิน เมื่อกี้ที่เรานั่งกันอยู่ก็มีคนพูดว่าคิดถึงสปาเกตตี แต่ว่าเดี๋ยว นิว ชยพล จะทำมา ขโมยสูตรมาแล้ว” อนันดา “แต่ผมว่ายากนิดนึงนะ เพราะเท่าที่เห็นคือรสมือจริงๆ”
สุดท้ายได้บอกอะไรกับท่าน? อนันดา “หลักๆ คือขอบคุณครับ” มาริโอ้ “ผมบอกหม่อมว่าถ้าชาติหน้ามีจริงขอเป็นลูกศิษย์หม่อมอีก”
ความตั้งใจของ six characters มายาพิศวง? มาริโอ้ “หม่อมตั้งใจกับเรื่องนี้มากๆ หม่อมอยากจะทำมานาน พอหม่อมได้มีโอกาสทำ ก็ตั้งใจมากๆ เป็นหนึ่งในหนังที่เราซ้อมกันเยอะที่สุด ก็อยากให้ทุกคนดูผลงานสุดท้ายของอาจารย์ท่านด้วย”
เหมือนกับว่าหม่อมรอวันหนังเข้าฉาย? มาริโอ้ “ลูกศิษย์ทุกคนก็พูดอย่างนี้ครับ ว่ารอวันหนังเข้าโรงพยาบาลวันแรกครับ” อนันดา “พี่อ๊อฟก็เล่าให้ฟังว่าท่านไปแบบสบายเลย ทุกคนที่อยู่ตรงนั้นคือบอกว่าท่านไปสงบครับ”