จานเด็ดวันนี้ มานิตย์ สนับบุญ ผู้สื่อข่าว จ.ปราจีนบุรี พาไปกินเมนูเด็ด “ปลาแนม” อาหารว่างโบราณ หาทานยาก กำลังใกล้สูญหาย เหลือเพียง ยายน้อย บุญนาค อายุ 86 ปี ที่ยังคงทำปลาแนมขายเลี้ยงครอบครัวตั้งแต่ต้นจนถึงปัจจุบัน เพียงถุงละ 20 บาท
ยายน้อยเล่าว่า ปลาแนมดั้งเดิมจะใช้ข้าวเหลือทานแต่ละมื้อมาแช่น้ำให้ข้าวนิ่ม กรองน้ำออก แล้วนำไปตาก ได้ที่แล้วคั่วให้หอม มายีหรือป่น เอาไปผสมกับมะพร้าวขูด และปลาอะไรก็ได้ ย่างให้แห้งนำมาป่นผสมกับข้าวและมะพร้าว คลุกเคล้ารวมกัน ใส่น้ำสุกเพื่อไม่ให้แห้งจนเกินไป ซึ่งเป็นที่มาของปลาแนม
ช่วงหลังๆ ปลาย่างราคาแพง จึงนำหนังหมูต้มสุกหั่นบางๆ ใส่แทนปลา แต่ยังเรียกปลาแนมมาถึงปัจจุบัน
ส่วนขั้นตอนการทำ นำข้าวเย็นมาล้างน้ำให้สะอาด ตากแดด 3-5 วัน แห้งดีแล้ว จึงนำมาราง (คั่ว) ไฟอ่อนๆ ให้หอม เม็ดข้าวจะพองนิดๆ บดให้ละเอียด นำมาคลุกมะพร้าวขูด บีบเน้นให้กะทิออกหน่อย เมื่อข้าวดูดน้ำกะทิเข้าไปจะทำให้ได้รสอร่อย
จากนั้น นำกระเทียมดอง มาละลายน้ำตาล เกลือ น้ำมะนาว มะกรูด หรือซ่า ปรุงให้ออกสามรส เปรี้ยวนิด หวานหน่อย เค็มพอสังเขป เทลงในข้าวที่คลุกกับมะพร้าว คลุกยีไปเรื่อยๆ แล้วใส่หอมแดงซอย กระเทียมดองซอย กุ้งป่น กุ้งตัว ถั่วลิสง พอได้ที่ให้ใส่เปลือกมะนาวหั่นเล็กๆ ใส่พอให้ได้กลิ่นหอม เหยาะน้ำมะกรูดนิดๆ โรยด้วยลูกโดด กินกับใบทองหลางหรือใบชะพลู
ยายน้อย ตั้งร้านขายในบริเวณ วัดประทุมบูชา อ.ศรีมหาโพธิ จ.ปราจีนบุรี
