ค่ายเยาวชนวิทย์ สัมผัสชีวิตชาวสวน
ค่ายเยาวชนวิทย์ – เมื่อไม่นานนี้ บริษัท บ้านปู จำกัด (มหาชน) ร่วมกับคณะสิ่งแวดล้อม และทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เปิดค่ายเยาวชนวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม หรือ “ค่ายเพาเวอร์กรีน” ปีที่ 13 ภายใต้หัวข้อ “การบริหารจัดการความหลากหลายทางชีวภาพ กับการเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์” คัดเลือกเยาวชนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 และ 5 สายวิทยาศาสตร์จำนวน 70 คน จากผู้สมัครทั่วประเทศรวม 389 คน เข้าค่ายที่คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
ในปีนี้นอกจากเยาวชนจะได้เรียนรู้ตามแนวคิดหลักของค่าย “วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม–เรียนรู้สู่การปฏิบัติ” ยังได้เรียนรู้วิทยาศาสตร์รูปแบบใหม่อย่างสร้างสรรค์ จากการผสมผสานความรู้ด้านวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม เข้ากับทักษะด้านศิลปะ พร้อมรับฟังประสบการณ์จากผู้ประกอบการ ที่สร้างรายได้จากการใช้ประโยชน์ของความหลากหลายทางชีวภาพ เรียนรู้แนวคิดการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพในชุมชนไปพร้อมๆ กับการสร้างมูลค่าเพิ่มของผลิตภัณฑ์ และผลิตผลท้องถิ่นจากชุมชนต้นแบบ
ซึ่งเยาวชนสามารถนำความรู้ที่ได้มาประยุกต์ ใช้ เพื่อต่อยอดสรรค์สร้างโครงงานกลุ่มวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ที่เน้นการสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืนให้กับความหลากหลายทางชีวภาพ
ในค่ายเพาเวอร์กรีน ปีที่ 13 นี้ เยาวชนทั้ง 70 คน จากทั่วประเทศมีโอกาสลงมือปฏิบัติในกิจกรรมต่างๆ เช่น กิจกรรมสร้างแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์เพื่อชุมชน โดยเอ็มโซเฟียน เบญจเมธา เจ้าของบริษัท เบญจเมธา เซรามิก จำกัด เวิร์กช็อปถ่ายภาพความหลากหลายทางชีวภาพของพืช และสัตว์ในเชิงวิทยาศาสตร์
โดยโดม ประทุมทอง นักธรรมชาติวิทยา นักเขียน และช่างภาพด้านธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม หลักการวาดภาพเชิงวิทยาศาสตร์ และการบันทึกธรรมชาติ โดยอุเทน ภุมรินทร์ นักสื่อสารธรรมชาติ พร้อมรับฟังเวทีเสวนาพิเศษในหัวข้อ “Art & Nature การเพิ่มมูลค่าให้ความหลากหลายทางชีวภาพอย่างสร้างสรรค์”
กิจกรรมพิเศษในปีนี้ เยาวชนได้เรียนรู้วิถีชุมชนต้นแบบในจังหวัดนครปฐม และกาญจนบุรี ที่นำความหลากหลายทางชีวภาพมาใช้ประโยชน์ในเชิงเศรษฐกิจได้อย่างสมดุลไปพร้อมการอนุรักษ์ โดยที่ จ.นครปฐม เยาวชนเรียนรู้แนวทางการประยุกต์ใช้ทรัพยากรทางชีวภาพในเชิงพาณิชย์ผ่านแนวคิด “สามพรานโมเดล” โมเดลเพื่อพัฒนาธุรกิจสู่ความยั่งยืน และเยี่ยมชมตลาดสินค้าเกษตรอินทรีย์ พร้อมทั้งเรียนรู้วิถีชีวิตชาวสวนที่รวมกลุ่มจัดตั้ง “โรงเรียนชาวสวนคลองจินดา”
ส่วน จ.กาญจนบุรี เยาวชนเรียนรู้ขั้นตอนการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ เพื่อนำมาเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจอย่างสร้างสรรค์ ณ ป่าชุมชน ต.ลุ่มสุ่ม หนึ่งในชุมชนต้นแบบที่นำแนวคิดการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ ในชุมชนไปพร้อมกับการสร้างมูลค่าเพิ่มของผลิตภัณฑ์มาปรับใช้ให้สอดคล้องกับชุมชนของตน
หลังจากเยาวชนเรียนรู้ทั้งภาคทฤษฎี และภาคปฏิบัติ แล้วนำความรู้ที่ได้จากกิจกรรมค่ายมาตกผลึกและสร้างสรรค์เป็นโครงงานกลุ่มวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อมนำเสนอสาธารณชน และคณะกรรมการค่าย
โดยหัวข้อโครงงานทั้งหมดมีความหลากหลาย ตามประเด็นที่เยาวชนแต่ละกลุ่มสนใจ เช่น โครงงาน “ผล–ละ–มุก” ที่มีแนวคิดสกัดสารเพ็กตินจากเปลือกผลไม้ที่เหลือทิ้งจากการบริโภค เช่น กล้วยและแตงโม เพื่อนำมาผลิตเม็ดไข่มุกในเครื่องดื่มรูปแบบใหม่ที่ให้พลังงานน้อยกว่าไข่มุกทั่วไป 21 เท่า
รวมถึงโครงงาน “Green Clean” ที่มีแนวคิดนำความหลากหลายทางชีวภาพในชุมชนของสมาชิกในกลุ่มแต่ละคน ที่มาจากหลากหลายภูมิลำเนามาสร้างมูลค่าเพิ่ม เช่น ต้นเทพทาโร เห็ดถอบ ปลาสลิด และสับปะรด โดยสร้างสรรค์เป็นผลิตภัณฑ์อุปโภค และบริโภคเพื่อสุขภาพ ให้สอดคล้องกับเทรนด์รักสุขภาพซึ่งกำลังเป็นที่นิยมในขณะนี้
โครงงานที่ได้รับรางวัลชนะเลิศอันดับ 1 รับทุนการศึกษามูลค่า 10,000 บาท ได้แก่ โครงงาน “Tannin Banana Peel” ที่มาพร้อมแนวคิดในการสกัดสารแทนนินจากเปลือกกล้วยจนได้เป็นสาร แทนนินในรูปแบบผง สามารถนำไปพัฒนาต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ ในอนาคต เช่น ใช้บำบัดน้ำเสีย อุตสาหกรรมฟอกย้อม ป้องกันศัตรูพืช และผลิตยารักษาโรค
น้องมด น.ส.วรรณ์วิสา ผู้ช่วย นักเรียนชั้น ม.4 โรงเรียนเคียนซาพิทยาคม อ.เคียนซา จ.สุราษฎร์ธานี ตัวแทนทีมชนะเลิศกล่าวว่า ดีใจที่ตัดสินใจมาร่วมเข้าค่ายเพาเวอร์กรีน เพราะนอกจากได้เรียนรู้ในห้องเรียน และออกไปทัศนศึกษาที่ต่างจังหวัดแล้ว ค่ายนี้ยังช่วยให้เรียนรู้วิทยาศาสตร์ในรูปแบบใหม่ โดยมีวิทยากรมาให้ความรู้ด้านศิลปะ ควบคู่ไปกับการนำวิทยาศาสตร์ไปใช้อย่างสร้างสรรค์ สนุกมาก สามารถนำเอาการเรียนรู้เหล่านั้นมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้
“นอกจากความรู้ ค่ายนี้ยังทำให้ได้เจอเพื่อนๆ จากทั่วประเทศที่ชอบวิทยาศาสตร์เหมือนกัน ได้รับมิตรภาพมากมาย อยากให้พี่ๆ เพื่อนๆ ทุกคนสมัครเข้าค่ายในปีต่อๆ ไป เพราะการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพนั้นถือเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องเรียนรู้ และเป็นสิ่งที่ทุกคนควรใส่ใจ” น้องมดกล่าวทิ้งท้าย
