พระนอนวัดโลกยสุธาราม : คอลัมน์คติสัญลักษณ์ สถาปัตยกรรม
โดย…ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์
พระนอนวัดโลกยสุธาราม – พระนอนที่ใหญ่ที่สุดกลางเกาะเมืองศรีอยุธยา ที่ยาวถึง 42 เมตร สูงถึง 8 เมตร ที่เชื่อกันว่าสร้างมาสมัยอยุธยา ตอนกลาง ราวปี พ.ศ.1995 ด้วยความที่ วัดโลกยสุธารามมีขนาดใหญ่โต มีศาสนสถานที่มีขนาดใหญ่หลายองค์เช่นกัน โดยเฉพาะที่สำคัญก็คือ พระปรางค์ก่ออิฐฐานเตี้ยที่เป็นรูปแบบศาสนสถานที่พระเจ้า แผ่นดินที่มีฐานานุรูปฐานานุศักดิ์ในระดับนี้ จึงจะสร้างวัดที่มีรูปแบบเช่นนี้ได้
องค์พระนอนเป็นพระพุทธไสยาสน์ที่หันพระเศียรไปทางทิศเหนือ หันพระพักตร์คือหันหน้าไปทางทิศตะวันตก พระบาทเสมอกันนั้น น่าจะเป็นปางปรินิพพาน แต่กลับปรากฏว่ามีเสา 8 เหลี่ยม 24 ต้น ที่เข้าใจว่าเป็นพระวิหารครอบอยู่ แต่ก็คงพังทลายลงหลังจากเสียกรุงครั้งที่ 2 เนื่องจากขาดการดูแล โดยเฉพาะในบริเวณนี้ ในปี พ.ศ.2500 นั้น มีสภาพเป็นป่ารกทึบ
พระปางไสยาสน์องค์นี้คงเป็นพระปรางค์ที่แสดงธรรมให้อสุรินทราหูได้ลดมานะทิฐิที่เชื่อว่าตัวของอสุรินทราหูนั้นใหญ่โต อันเป็นความเชื่อมั่นที่เป็นสิ่งสำคัญของความสำคัญผิดที่เรียกว่า อัตวาทุปาทาน ในพระธรรมคำสั่งสอนที่อุปาทานขั้น 5 เป็นทุกข์
พระพุทธไสยาสน์องค์นี้ชำรุดทรุดโทรม เพิ่งจะมีการบูรณะ 2 ครั้ง ในปี พ.ศ.2497 และปี พ.ศ.2532 อีกครั้ง