ลดใช้ยาต้านแบคทีเรีย : หลาก&หลาย ข่าวสด

โดย…นิชานันท์ นิวาศะบุตร

ลดใช้ยาต้านแบคทีเรีย : หลาก&หลาย ข่าวสด – “เชื้อดื้อยา” คือภาวะที่เชื้อแบคทีเรียต่อต้านยาปฏิชีวนะ ทำให้การรักษาผู้ป่วยไม่ได้ผลดีดังเดิม อาจต้องใช้เวลารักษานานขึ้น เสียค่าใช้จ่ายในการรักษาสูงขึ้น หรือผู้ป่วยอาจเสี่ยงเสียชีวิตมากขึ้น และกลายเป็นปัญหาที่พบได้ทั่วทุกมุมโลก เป็นภัยคุกคามต่อสุขภาพและการพัฒนาในด้านต่างๆ ของผู้ป่วย เพราะเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย ปัจจุบันประเทศไทยเองก็กำลังประสบปัญหานี้เช่นกัน ซึ่งสาเหตุหนึ่งมาจากการที่คนไทยสามารถหาซื้อยารับประทานเองตามร้านขายยาได้ง่าย โดยไม่ต้องมีใบสั่งยาจากแพทย์

ที่ลานใบไม้ บริษัท ยิบอินซอย จำกัด สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับ บริษัท ยิบอินซอย จำกัด กลุ่มใบไม้ในเมือง และศูนย์วิชาการเฝ้าระวังและพัฒนาระบบยา (กพย.) จัดกิจกรรม ใบไม้รักษ์โลก Episode 3 : “ยา อย่า Yah!” เพื่อรณรงค์สร้างความตระหนักรู้ และป้องกันปัญหาเชื้อดื้อยาต้านแบคทีเรีย เนื่องในสัปดาห์รู้รักษ์ ตระหนักใช้ยาต้านแบคทีเรีย ประจำปี 2561 โดยมี ทพ.ศิริเกียรติ เหลียงกอบกิจ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพ สสส. เป็นประธานเปิดงาน

ทพ.ศิริเกียรติกล่าวว่า ทั่วโลกมีผู้เสียชีวิตจากการติดเชื้อดื้อยาราวปีละ 700,000 คน และหากไม่เร่งแก้ไขปัญหา ในปี 2593 คาดว่าจำนวนผู้เสียชีวิตจากเชื้อดื้อยาจะสูงถึง 10 ล้านคน ประเทศในแถบเอเชียจะมีคนเสียชีวิตมากที่สุด คือ 4.7 ล้านคน

สําหรับประเทศไทยกระทรวงสาธารณสุขประเมินว่า มีการติดเชื้อแบคทีเรียดื้อยาประมาณปีละ 80,000 ราย เสียชีวิตประมาณปีละ 38,000 ราย คิดเป็นการสูญเสียทางเศรษฐกิจโดยรวมสูงถึงปีละ 4 หมื่นล้านบาท

จากสถานการณ์ข้างต้น คณะรัฐมนตรีจึงเห็นชอบให้มีแผนยุทธศาสตร์การจัดการการดื้อยาต้านจุลชีพประเทศไทย พ.ศ.2560-2564 ด้วยเป้าหมาย ดังนี้

1.การป่วยจากเชื้อดื้อยาลดลงร้อยละ 50

2.การใช้ยาต้านจุลชีพสำหรับมนุษย์และสัตว์ลดลงร้อยละ 20 และ 30 ตามลำดับ

3.ประชาชนมีความรู้เรื่องเชื้อดื้อยา และตระหนักในการใช้ยาต้านจุลชีพอย่างเหมาะสมเพิ่มขึ้นร้อยละ 20 และ 4.ประเทศไทยมีระบบจัดการ การดื้อยาต้านจุลชีพที่มีสมรรถนะตามเกณฑ์สากล

“เพื่อเป็นการสนองยุทธศาสตร์ที่ 5 ในการส่งเสริมความรู้ด้านเชื้อดื้อยาและความตระหนักด้านการใช้ยาต้านจุลชีพอย่างเหมาะสมแก่ประชาชน สสส. กพย. และภาคีเครือข่าย จึงมุ่งรณรงค์สร้างความเข้าใจเพื่อลดการใช้ยาต้านแบคทีเรียโดยไม่จำเป็น โดยเฉพาะโรคหวัดเจ็บคอ ซึ่งมีผลการวิจัยชัดเจนว่า กว่าร้อยละ 80 เกิดจากเชื้อไวรัส ความรู้และความตระหนักในเรื่องนี้จึงนับเป็นด่านแรก ที่สามารถป้องกันการใช้ยาต้านแบคทีเรียอย่างไม่สมเหตุ สมผลได้” ทพ.ศิริเกียรติกล่าว

ด้าน ผศ.ภญ.ดร.นิยดา เกียรติยิ่งอังศุลี ผู้จัดการแผนงานพัฒนากลไกเฝ้าระวังระบบยา (กพย.) กล่าวว่า สัปดาห์รู้รักษ์ ตระหนักใช้ยาต้านแบคทีเรีย หรือ Anti biotic Awareness Week เป็นกิจกรรมที่องค์การอนามัยโลก (WHO) ให้ความสำคัญ โดยมีมากกว่า 80 ประเทศทั่วโลกที่จัดงานขึ้นในปีนี้ เช่นเดียวกับประเทศไทยที่ตอบสนองการป้องกันปัญหาดังกล่าว ด้วยการรณรงค์ต่อเนื่องเป็นปีที่ 6 เพราะประชาชนส่วนใหญ่ ยังมีความเข้าใจผิดว่าเป็นหวัดเจ็บคอ ต้องกินยาต้านแบคทีเรียถึงจะหาย แต่ความจริงแล้วการกินยาต้านแบคทีเรียเมื่อเป็นหวัดเจ็บคอ นอกจากไม่ช่วยให้หายเร็วขึ้น ยังอาจทำให้เกิดเชื้อดื้อยาขึ้นในร่างกาย หากวันข้างหน้ามีอาการป่วยหนักจากการติดเชื้อในอวัยวะที่สำคัญ จะทำให้ยาใช้ไม่ได้ผล ส่งผลอันตรายถึงชีวิต

ขณะที่ น.ส.แววรัตน์ ชำนาญภักดี ผู้อำนวยการสายงานบุคคลและประชาสัมพันธ์ บริษัท ยิบอินซอย จำกัด กล่าวถึงการให้ความสนับสนุนของบริษัท ยิบอินซอย จำกัด ว่า ทางบริษัทยินดีแบ่งปันพื้นที่ลานใบไม้ ซึ่งถือเป็นลานกิจกรรมที่นอกจากจะใช้ประโยชน์ในการจัดงานภายในของบริษัทแล้ว ยังแบ่งปันพื้นที่ให้หน่วยงานหรือบุคคลทั่วไปที่มีแนวคิดและสนใจทำสิ่งดีๆ เพื่อสังคม เข้ามาร่วมกันจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในแง่มุมต่างๆ ร่วมกัน

สำหรับกิจกรรมใบไม้รักษ์โลก episode 3 ตอน ยา อย่า Yah! นี้ออกแบบเพื่อสื่อสารไปยังประชาชนทั่วไป ให้เกิดความตื่นตัวในการดูแลสุขภาพตนเอง ด้วยการแนะนำช่องทางการเข้าถึงแหล่งอาหารปลอดภัย ส่งผลให้ร่างกายแข็งแรง ลดการพึ่งพายาต้านแบคทีเรียหรือยาปฏิชีวนะ

กิจกรรมดังกล่าวมีวิทยากรทำหน้าที่ผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันให้ความรู้และประสบการณ์ตรง ทั้งการคัดสรรวัตถุดิบปลอดภัยเพื่อนำมาประกอบอาหาร และการปลูกผักปลอดสารพิษ ด้วยปุ๋ยที่ผลิตขึ้นเอง ตลอดจนกิจกรรมอื่นๆ ที่น่าสนใจ