หมอชี้‘โรคภูมิแพ้’ กินหรูอยู่สบายทำคนป่วยเพิ่ม : คอลัมน์รายงานพิเศษ

‘โรคภูมิแพ้’ – เป็นภัยเงียบที่อันตราย หากปล่อยทิ้งไว้อาจส่งผลถึงชีวิต

ศ.เกียรติคุณ นพ.ปกิต วิชยานนท์ ผู้เชี่ยวชาญโรคภูมิแพ้และภูมิคุ้มกันวิทยา ผอ.สถาบันโรคภูมิแพ้สมิติเวช โรงพยาบาลสมิติเวช ธนบุรี กล่าวว่า ปัจจุบันคนไทยป่วยเป็นโรคภูมิแพ้อาหารเพิ่มสูงขึ้นกว่า 400% เมื่อเทียบกับในอดีตที่มีผู้ป่วยเฉลี่ยปีละ 1-2 คน และมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ

สาเหตุของโรคภูมิแพ้อาหารในอดีตจะเกิดจาก “กรรมพันธุ์” พ่อแม่สู่ลูก ซึ่งในกรณีนี้ ไม่ค่อยน่าวิตก เนื่องจากสามารถค้นหาสาเหตุ และวางแผนการรักษาได้ง่าย

แต่ในยุคปัจจุบันสาเหตุของโรคภูมิแพ้อาหารเกิดจาก “พฤติกรรม” ที่เปลี่ยนไป การใช้ชีวิตและการรับประทานอาหารที่สะอาด ประเภทกินหรูอยู่สบาย หรือการใช้ชีวิตแบบคุณหนู ซึ่งทำให้ร่างกายได้รับเชื้อโรคน้อยลง ส่งผลให้ภูมิคุ้มกันในร่างกายที่เคยต่อสู้กับเชื้อโรคหันไปต่อสู้กับสารอาหารที่เข้าสู่ร่างกายแทน ซึ่งถือเป็นการทำงานอย่างผิดปกติต่อระบบภูมิคุ้มกันภายในร่างกาย

อาหารส่วนใหญ่ที่คนไทยแพ้ ได้แก่ นมวัว ไข่ไก่ แป้งสาลี ถั่วเหลือง ถั่วลิสง และอาหารทะเล ซึ่งจะทำปฏิกิริยาต่อร่างกาย 5 ระบบ ได้แก่ ระบบผิวหนัง มีอาการเป็นลมพิษเฉียบพลันหรือเรื้อรัง ผิวหนังอักเสบบวมรอบๆ ปากและตา ระบบหายใจ มีอาการจมูกอักเสบ หลอดลมอักเสบบวมบริเวณกล่องเสียงและหลอดลม เป็นหืด ระบบทางเดินอาหาร มีอาการคันปาก คันคอ คันลิ้น ปวดท้อง อาเจียน และลำไส้อักเสบเวลาถ่ายอาจมีเลือดปะปนออกมาด้วย ระบบประสาท มีอาการทำให้ผู้ป่วยมึนงง ระบบหัวใจ มีอาการความดันโลหิตต่ำ และอาจถึงขั้นเกิดอาการช็อก

หากผู้ป่วยเกิดอาการแพ้มากกว่า 2 ระบบ เรียกว่า การแพ้รุนแรง ซึ่งอาจส่งผลให้ผู้ป่วยถึงขั้นเสียชีวิตได้

ปัจจุบันวิวัฒนาการทางการแพทย์ที่คิดค้นมาเพื่อรักษาโรคภูมิแพ้อาหารมีมากขึ้น เช่นเดียวกับสถาบันโรคภูมิแพ้สมิติเวช ที่ได้คิดค้นวิธีการตรวจเพื่อรักษา 2 วิธี คือ “การใช้สารสกัดจากอาหาร” ที่ผู้ป่วยมีอาการแพ้มาสัมผัสกับร่างกายเพื่อรอดูอาการแพ้ และ “การเจาะเลือด” ซึ่งการเจาะเลือดจะให้ผลการตรวจที่แน่นอนชัดเจนกว่าและสามารถวัดระดับภูมิแพ้ได้อีกด้วย

ดร.ฮิวจ์ เอ. แซมพ์สัน ผู้เชี่ยวชาญด้านภูมิแพ้ระดับโลก กล่าวว่า สำหรับสถานการณ์ โรคภูมิแพ้ทั่วโลกมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ เพราะไลฟ์สไตล์ที่เปลี่ยนไป ทั้งด้านการรับประทานอาหารและสิ่งแวดล้อมรอบๆ ตัว

สำหรับแนวทางการรักษาผู้ป่วยโรคภูมิแพ้ที่นิยมใช้กันจะแบ่งออกเป็น การให้ ผู้ป่วยทานสารอาหารที่แพ้เข้าไปทีละเล็กทีละน้อยเพื่อให้ร่างกายของผู้ป่วยเรียนรู้กับสารที่แพ้ และสร้างภูมิต้านทานขึ้นมา ทำให้ผู้ป่วยสามารถทนสารที่แพ้ได้มากขึ้น

วิธีต่อมาคือ การใช้แผ่นแปะแทนการทานสารที่แพ้เข้าไปในร่างกาย เพื่อให้ผู้ป่วยแพ้น้อยลงกว่าการทานสารที่มีอาการแพ้ แต่วิธีการนี้ต้องใช้เวลานานกว่าที่อาการ ของผู้ป่วยจะดีขึ้นจนถึงในระดับที่แพทย์ต้องการ

และสุดท้ายคือ DNA วัคซีน ซึ่งการรักษาในระดับนี้ยังอยู่ระหว่างการทดลอง ซึ่งคาดว่าในอนาคตถ้าประสบผลสำเร็จจะเป็นอีกหนึ่งวิธีที่สามารถช่วยรักษาผู้ป่วยจากโรคภูมิแพ้ให้หายได้

ศ.นพ.แกรี่ หว่อง ประธานสมาคม โรคภูมิแพ้และภูมิคุ้มกันในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก กล่าวว่า ที่ประเทศญี่ปุ่นและสิงคโปร์มีการเกิดโรคภูมิแพ้อาหารที่สูงมาก ส่วนในประเทศไทยอยู่ในระดับกลาง อาจเป็นเพราะผู้คนในยุคปัจจุบันมีการใช้ชีวิตและการทานอาหารที่สะอาดมากขึ้นกว่าในอดีตที่ผ่านกระบวนการถนอมอาหารมาแล้ว รวมไปถึงปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมอื่นๆ ที่เกื้อหนุนอาจทำเกิดโรค ที่ส่งผลให้ผู้คนในยุคปัจจุบันเกิดอาการป่วยเป็นโรคภูมิแพ้อาหารมากขึ้น

โดยหากพบว่าตนเองมีอาการป่วยเป็น โรคภูมิแพ้อาหารควรรีบเข้าพบแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญโดยเร็วที่สุด