ปวดเข่า-ขัดในข้อ สัญญาณเตือนข้อเข่าเสื่อม

ปวดเข่า-ขัดในข้อ สัญญาณเตือนข้อเข่าเสื่อม – โรคข้อเข่าเสื่อม คือ โรคที่เกิดขึ้นจาก การที่กระดูกอ่อนผิวข้อนั้นถูกทำลายสึกหรอลง เป็นโรคที่พบได้บ่อยมากในผู้สูงอายุ โดยโรคนี้จะพบบ่อยขึ้นตามอายุที่เพิ่มขึ้น

นพ.พฤกษ์ ไชยกิจ

นพ.พฤกษ์ ไชยกิจ ศัลยแพทย์กระดูกและข้อ โรงพยาบาลพระรามเก้า กล่าวว่า โดยปกติกระดูกอ่อนผิวข้อจะมีลักษณะเรียบลื่นเป็นมัน ทำหน้าที่ช่วยให้การเคลื่อนไหวของข้อเป็นไปอย่างเรียบลื่นไม่สะดุด ช่วยกระจายแรงและลดแรงกดกระแทกที่เกิดขึ้นกับข้อต่อ

ในกรณีของผู้ป่วยที่เป็นโรคข้อเข่าเสื่อมซึ่งกระดูกอ่อนผิวข้อจะบางลง โดยอาจมีการแตกเปื่อยยุ่ย สึกหรอ หรือมีการสูญเสียของกระดูกอ่อนผิวข้อดังกล่าว จะทำให้กระดูกส่วนปลายของกระดูกต้นขาที่ต่อกับกระดูกส่วนบนของกระดูกหน้าแข้ง บริเวณข้อเข่า เกิดการเสียดสีกันไปมา

เป็นสาเหตุให้เกิดการอักเสบของเยื่อบุข้อ ทำให้มีน้ำในข้อมากขึ้นก่อให้เกิดการบวมของข้อเข่า และเกิดอาการปวดเสียว มีการเคลื่อนไหวติดขัดของข้อเข่า โดยเฉพาะเวลาที่มีการใช้งานจนทำให้ไม่สามารถเดินได้ในระยะท้ายของโรค

ผู้ป่วยโรคนี้มักเกิดการโก่งผิดรูปของข้อเข่าในระยะท้ายของโรค โดยมากมักจะพบว่าเป็นแบบขาโก่งแบบโค้งออก โดยผู้ป่วยที่เป็นโรคข้อเข่าเสื่อมมักจะมีความเจ็บปวดในการใช้งาน เช่น นั่งพับเพียบ เดินขึ้นลงบันได ออกกำลังกาย เป็นต้น

นพ.พฤกษ์กล่าวต่อว่า ผู้ป่วยอาจรู้สึกปวดตื้อๆ เจ็บแปลบเจ็บเสียวตามแนวบริเวณข้อเข่า แต่ลักษณะความปวดของโรคนี้อาจแสดงออกได้ในลักษณะอื่น เช่น อาจมีอาการขัดในข้อ ข้อยึด ขยับลำบาก โดยมักเป็นเวลานั่งหรือนอนอยู่กับที่นานๆ ความเจ็บปวดนี้มีแนวโน้มจะเป็นมากขึ้นตามลักษณะการทำลายผิวข้อที่มีมากขึ้น

อย่างไรก็ตามผู้ป่วยส่วนใหญ่มักพบมีการทุเลาจากการปวดได้เองแม้ไม่ได้รักษาเป็น ระยะๆ โดยกระดูกอ่อนผิวข้อจะยังคงถูกทำลายมากขึ้น แต่ในที่สุดก็มักจะกลับมาปวดเท่าเดิมหรือมากกว่าเดิมเมื่อโรคลุกลามมากขึ้น อาการเจ็บปวดนี้จะทำให้ผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมขยับข้อน้อยลง เดินได้น้อยลงหรือเดินไม่ได้ในที่สุด

การรักษาด้วยการผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียม เป็นวิธีหนึ่งที่สามารถทำให้ผู้ป่วยสามารถกลับมาใช้ชีวิตและทำกิจกรรมได้อย่างปกติ มีการทำมานานกว่า 40 ปีแล้ว

ปัจจุบันด้วยวิวัฒนาการทางการแพทย์ที่พัฒนาไปอย่างมาก ทำให้การผ่าตัดสามารถทำได้ดีขึ้นไปอีก โดยใช้เครื่องคอมพิวเตอร์มาช่วยผ่าตัดเพื่อแก้ปัญหาที่พบได้บ่อยจากการผ่าตัดด้วยวิธีมาตรฐาน เนื่องจากในการผ่าตัดแบบปกติแพทย์จะใช้สายตาในการตรวจสอบว่ากระดูกที่ผ่าตัดได้มุมที่ต้องการหรือไม่ ซึ่งสายตามนุษย์สามารถคลาดเคลื่อนได้ประมาณ 3-5 องศา ซึ่งมีผลให้อายุการใช้งานของข้อเข่าเทียมจะมีโอกาสลดลงไปได้มาก ลักษณะขายังดูผิดรูปและการใช้งานก็อาจไม่ดีเท่าที่ควร

สำหรับเครื่องคอมพิวเตอร์หรือที่เรียกว่าเครื่องเนวิเกเตอร์นี้จะช่วยลดความคลาดเคลื่อน เนื่องจากสามารถรับรู้ความคลาดเคลื่อนได้ในมุมที่เล็กน้อยเพียง 0.5 องศา เครื่องจะคำนวณออกมาว่าต้องตัดกระดูกทำมุมเท่าไร อย่างไร จากภาพเสมือนจริงที่สร้างขึ้น และแสดงภาพการวางข้อเข่าเทียมที่ควรจะเป็น เพื่อให้เหมาะสมกับคนไข้ในแต่ ละราย สามารถแก้ไขความผิดรูปของข้อเข่าได้ดี และช่วยในการจัดความตึงของเส้นเอ็นรอบข้อเข่าได้ดีขึ้น

ทั้งนี้ ในการรักษาผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมในแต่ละรายนั้นขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค นอกจากนี้ยังต้องพิจารณาถึงอายุ น้ำหนัก ความหนาแน่นของมวลกระดูก สภาพร่างกายและจิตใจ กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และกิจกรรมต่างๆ ที่ผู้ป่วยต้องการ

ดังนั้น หากผู้ป่วยมีอาการเจ็บปวด ขัด หรืออาการใดๆ ที่เกิดขึ้นกับข้อต่างๆ ของร่างกาย ควรเข้ารับคำปรึกษาจากแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยโดยละเอียด และสามารถถนอมรักษาข้อเข่าเดิมให้มีอายุยาวนาน รวมถึงได้คำแนะนำที่เหมาะสมหากต้องมีการผ่าตัดด้วย