แคทลียาควีนสิริกิติ์

คอลัมน์ รู้ไปโม้ด

โดย…น้าชาติ ประชาชื่น

แคทลียาควีนสิริกิติ์ : รู้ไปโม้ดโดย น้าชาติ ประชาชื่น – ชื่อ แคทลียาควีนสิริกิติ์ มีที่มาอย่างไร

มาศ

ตอบ มาศ

แคทลียาควีนสิริกิติ์ (Cattleya Queen Sirikhit) สกุล Cattleya วงศ์ Orchidaceae ชื่อวิทยาศาสตร์ Cattleya ‘Queen Sirikit’ เป็นกล้วยไม้ลูกผสมระหว่างแม่ คือ แคทลียา โบว์ เบลส์ (Cattleya Bow Bells) กับพ่อ คือ แคทลียา โอ’เบรียนเนียน่า อัลบา (Cattleya O’brieniana alba) บริษัทกล้วยไม้เก่าแก่ของอังกฤษ แบล็ก แอนด์ ฟลอรี (Black & Flory Ltd.) เป็นผู้ผสมสำเร็จ เป็นกล้วยไม้แคทลียาทรงต้นขนาดกะทัดรัด ดอกสีขาวมีแต้มสีเหลืองทอง ฟอร์มดี ตั้งชื่อพันธุ์ว่า Exquisite แปลว่า ยอดเยี่ยม หาที่ติไม่ได้ ขึ้นทะเบียนเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2501

แคทลียาควีนสิริกิติ์

ต่อมาเมื่อได้รับรางวัลยอดเยี่ยม-Award of Merit จากราชสมาคมพืชสวนแห่งอังกฤษ (The Royal Horticultural Society) ได้ขอพระราชทานพระราชานุญาตเชิญพระนามาภิไธย Sirikhit ของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เป็นชื่อกล้วยไม้พันธุ์ดังกล่าว ซึ่งก็ได้พระราชทานพระราชานุญาต ดอกกล้วยไม้ลูกผสมนี้จึงมีชื่อว่า “แคทลียาควีนสิริกิติ์” และเมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 2551 สภาสตรีแห่งชาติฯ ได้รับพระราชทานดอกกล้วยไม้พระนาม แคทลียาควีนสิริกิติ์ เป็นดอกไม้สัญลักษณ์ประจำวันสตรีไทย

ทั้งนี้ ศ.ระพี สาคริก ผู้ได้รับยกย่องเป็นบิดาแห่งกล้วยไม้ไทย ได้ให้ข้อมูลไว้ว่า เดิมทีไม้ต้นนี้ได้ส่งเรื่องขอพระราชทานชื่อ มาก่อน และท่านเป็นผู้ตรวจเอง โดยส่งเรื่องกลับไปที่อังกฤษว่ายังไม่มีทะเบียนและมาตรฐานอะไรที่จะรับรองได้ จนกระทั่งเจ้าของได้ส่งเข้าประกวดที่ประเทศอังกฤษ

แคทลียาควีนสิริกิติ์

ลักษณะทั่วไป เป็นพันธุ์กล้วยไม้สูง 20-40 ซ.ม. ลำลูกกล้วยรูปทรงกระบอก ใบรูปรีแกมขอบขนาน ฐานสอบ ขอบเรียบ ปลายทู่ โคนติดลำลูกกล้วย เนื้อใบเกลี้ยงหนาอวบ ดอกมีสีขาว กลิ่นหอม ออกเดี่ยวหรือเป็นช่อปลายลำลูกกล้วย 2-4 ดอก ก้านดอกยาว 14-18 ซ.ม. กลีบดอกมี 6 กลีบ เรียงเป็น 2 ชั้น ชั้นละ 3 กลีบ ชั้นนอก รูปหอกแกมขอบขนาน ชั้นใน 2 กลีบ รูปไข่ค่อนข้างป้อม ขอบกลีบย่นเป็นคลื่น อีก 1 กลีบเรียกว่า ปาก ขอบปากย่นเป็นคลื่น ภายในมีแต้มเป็นสีเหลืองทองอยู่ตรงกลาง ปลายยื่นผายออก โคนม้วนเป็นหลอดรอบเส้าเกสรตัวผู้ มีกลุ่มละอองเรณู 2 คู่ เกสรเพศเมียมี 1 อัน อยู่ใต้วงกลีบ ดอกเมื่อบานเส้นผ่าศูนย์กลาง 12-14 ซ.ม. ออกดอกช่วงเดือนสิงหาคมและจะออกดอกง่ายขึ้นถ้าได้รับแดดมาก แต่ต้นจะไม่งาม

มีข้อมูลบันทึกไว้ในเว็บไซต์เทคโนโลยีชาวบ้าน เครือมติชน องอาจ ตัณฑวณิช เขียนเรื่อง “ควีนสิริกิติ์ กล้วยไม้ในพระนาม” ตอนหนึ่งว่า สาเหตุที่บริษัทแบล็ก แอนด์ ฟลอรี ขอพระราชทานนาม ชลอ ทองสุพรรณ นักเลี้ยงกล้วยไม้แคทลียา เขียนไว้ในหนังสือความสุขจากกล้วยไม้ ว่า ในเดือนกันยายน พ.ศ. 2501 มีการจัดประกวดกล้วยไม้ประจำปี ณ สวนลุมพินี สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดงานเป็นปฐมฤกษ์ และได้ทอดพระเนตรบรรดากล้วยไม้ ต้นไม้ การจัดดอกไม้สดแบบศิลปะไทยเดิมต่างๆ ฯลฯ ภายในบริเวณงาน และพระราชทานรางวัลแก่ผู้ชนะการประกวด หลังจากนั้นได้มีการส่งพระฉายาลักษณ์ในพระอิริยาบถต่างๆ ระหว่างประทับในบริเวณงาน พร้อมทั้งรายละเอียดและบทความสั้นๆ ไปให้สมาคมกล้วยไม้ต่างๆ ในยุโรปและอเมริกา

แคทลียาควีนสิริกิติ์

มิสเตอร์แบล็กเป็นผู้หนึ่งที่ได้รับภาพด้วย จึงมีหนังสือมาถึงนายชลอ ข้อความตอนหนึ่งในหนังสือว่า “กำลังคิดอยู่ทีเดียวว่า จะตั้งชื่ออะไรดี เพราะไม้แคทลียาโบเบลกับโอเบรียนเนียน่า อัลบากำลังจะบานอีกแล้ว…และจากที่ได้มีโอกาสเห็นพระฉายาลักษณ์ของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทำให้ตัดสินใจทันที จะขอพระราชทานพระนามาภิไธย ควีน สิริกิติ์ ให้เป็นสิริมงคลนามแก่ต้นไม้นี้ เพราะพระองค์ท่านทรงมีพระสิริโฉมโสภาอะไรอย่างนั้น”

นายชลอได้ตอบแนะนำให้มิสเตอร์แบล็กติดต่อกับราชเลขานุการโดยตรง เพื่อนำความขึ้นกราบบังคมทูลขอพระราชานุญาต มิสเตอร์แบล็กปฏิบัติตามคำแนะนำดังกล่าว จนกระทั่งได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชานุญาตให้ใช้พระนามาภิไธย ควีนสิริกิติ์ เป็นสิริมงคลนามแก่กล้วยไม้ของตนซึ่งอยู่ในระยะเริ่มบานในเดือนพฤศจิกายน 2501 และ ได้รับเกียรตินิยมตามที่ได้คาดหมายไว้
[email protected]

อ่าน : วันสตรีไทย : รู้ไปโม้ดโดยน้าชาติ ประชาชื่น

ติดตามข่าวสด

ข่าวเด่นประจำวัน