ปลูกหญ้าทะเลคืนชีวิตสัตว์น้ำ

คอลัมน์ สดจากเยาวชน

ปลูกหญ้าทะเลคืนชีวิตสัตว์น้ำ – ปี พ.ศ.2547 เกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติที่คร่าชีวิตผู้คน สัตว์ รวมไปถึงทรัพยากรทางธรรมชาติก็สูญเสียไปไม่น้อย หลายพื้นที่บ้านเรือนเสียหาย หลายสิ่งหลายอย่างพังทลายราวกับถูกดูดกลืนลงทะเล หลายพื้นที่ขาดแคลนทรัพยากร ธรรมชาติ การหาอยู่หากินลำบากมากขึ้น

“เมื่อตอนที่เกิดสึนามิ บ้านพวกเรายังอยู่ดีครับ ไม่ได้พังเหมือนที่อื่น แต่ว่าปลา ปู หายไปหมดเลย ชาวประมงไม่มีปลาปูมาขาย” เอฟ ด.ช.วโรดม ทองหอม พี่ชายฝาแฝดกับ เอ็ม ด.ช.วโรชาติ ทองหอม สองพี่น้องที่อาศัยอยู่ที่บ่อหิน อ.สิเกา จ.ตรัง เล่าถึงผลกระทบที่ประสบมาในอดีต

เอ็มและเอฟ

ต.บ่อหิน อ.สิเกา จ.ตรัง แต่เดิมที่นี่เป็นหมู่บ้านชาวประมงเลี้ยงปลาในกระชัง ชาวประมงมักออกทะเล วางไซ ดักลูกปลามาเลี้ยง สร้างรายได้ให้ครอบครัว แต่เมื่อเกิดสึนามิ ลูกปลาที่เคยมีก็หายไป จึงเกิดการหารือร่วมกันในกลุ่มชาวบ้าน ทดลองซื้อลูกปลาที่อื่นมาเลี้ยง

แต่อัตราการรอดน้อย ทำให้ขาดทุน หลายคนจึงถอดใจเปลี่ยนอาชีพ แต่หลายคนยังคงสู้ ค้นหาสาเหตุกันเรื่อยมา จนในที่สุดพบว่าสาเหตุสำคัญที่ทำให้ปลา ปู สัตว์ทะเลต่างๆ หายไปเป็นเพราะแหล่งหญ้าทะเลถูกทำลาย

เมื่อพบสาเหตุชาวบ้านจึงเริ่มเดินหน้าแก้ปัญหา ระดมกำลัง ความคิด หาวิธี ทดลองทำปะการังเทียม ไปจนถึงทำซั้ง ในที่สุดพบว่าการปลูกหญ้าทะเลช่วยฟื้นฟูทรัพยากรในทะเลได้ ในปี 2554 จึงเกิดธนาคารหญ้าทะเลขึ้น

ชาวบ้านมีอาชีพอีกครั้ง

“ธนาคารหญ้าทะเลจะเป็นสถานที่เพาะต้นกล้าหญ้าทะเลครับ พวกลุงๆ น้าๆ เวลาเขาออกไปปลูกหญ้าทะเล เขาก็จะเก็บเมล็ดหญ้าทะเลที่สุกแล้วกลับมาเพาะด้วยครับ” เอฟเล่า

การเพาะหญ้าทะเลเป็นหน้าที่หลักของธนาคารหญ้าทะเลที่ช่วยเพิ่มอัตราการเติบโตและขยายพื้นที่ของหญ้าทะเล แม้การปลูกหญ้าทะเลจะเริ่มมานานกว่า 8 ปีแล้ว แต่การเติบโตของหญ้าทะเลนั้นใช้เวลามาก กว่าจะเกิดเป็นหญ้าทะเลซึ่งเป็นที่พึ่งพาของสัตว์ทะเลได้นั้นต้องใช้เวลานาน อีกทั้งการปลูกหญ้าทะเลจำเป็นต้องปลูกต่อเนื่อง ชาวบ้านจึงหาแนวทางกันต่ออย่างไม่หยุดนิ่งและค้นพบวิธีการที่ยั่งยืนขึ้น

“ที่นี่เปิดเป็นที่ท่องเที่ยวครับ เรียกว่าบ่อหิน ฟาร์มสเตย์ มีที่พัก อาหารทะเลและพาเที่ยวในชุมชน ที่สำคัญคือจะพาไปปลูกหญ้าทะเลด้วยครับ” เอ็มเล่าต่อ

จะปลูกหญ้าทะเลต้องไปกลางอ่าว

ปลูกหญ้าทะเลกัน

บ่อหิน ฟาร์มสเตย์ เป็นการท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่เปิดให้ นักท่องเที่ยวเรียนรู้วิถีประมงพื้นบ้าน ชื่นชมกับธรรมชาติ ของป่าชายเลนที่สมบูรณ์และบรรยากาศธรรมชาติดีๆ รอบ ต.บ่อหิน กิจกรรมสำคัญที่ได้รับความนิยมคือการปลูกหญ้าทะเลนั่นเอง

“พ่อของพวกเราก็ทำอาชีพประมงครับ หากุ้ง หาปู ออกเรือ แต่เช้า บางทีพวกผมก็ไปช่วย ก็เห็นว่าปลาและปูกลับมาเยอะขึ้นเหมือนเดิมแล้วครับ” เอฟกล่าว

การมีแนวหญ้าทะเลเพิ่มขึ้นในทะเลไม่เพียงส่งผลให้ปลาเก๋า ปลากะพงกลับมาเยอะขึ้นเท่านั้น แต่ยังทำให้ทรัพยากรทางทะเลสมบูรณ์มากขึ้น เพราะใน 1 กอหญ้าทะเลทำหน้าที่อนุบาลสัตว์ทะเลเล็กๆ และยังเป็นแหล่งอาหารของสัตว์ทะเล อย่างเช่นพะยูน อีกทั้งหญ้าทะเลยังทำหน้าที่ลดคาร์บอนในน้ำทำให้ลดโลกร้อนอีกด้วย

การปลูกหญ้าทะเลที่น้อยคนจะรู้ ตามไปดูเอฟ เอ็ม และเพื่อนๆ ปลูกหญ้าทะเลที่อ่าวบุญคง ต.บ่อหิน อ.สิเกา จ.ตรัง ในทุ่งแสงตะวัน ตอนหญ้าทะเล สร้างชีวิต วันเสาร์ที่ 31 สิงหาคม 2562 เวลา 06.25 น. ทางช่อง 3 ช่อง 33 ติดตามข่าวสารทุ่งแสงตะวันได้ที่ Facebook ทุ่งแสงตะวัน

รัตนาภรณ์ ละมูลเจริญ