อุบลราชธานี (ตอนจบ)

คอลัมน์ รู้ไปโม้ด

โดย…น้าชาติ ประชาชื่น

อุบลราชธานี – เมื่อวานนี้ (24 ..)คมชายถาม มาว่าจังหวัดอุบล ราชธานีมีความ เป็นมาอย่างไร เก่าแก่ประมาณไหน พื้นที่ใหญ่มาก วันนี้อ่านประวัติการสร้างบ้านแปงเมืองกันต่อ ภายหลังเจ้าพระตาและ เจ้าพระวอสิ้นชีวิตในการรบ

เจ้าคำผงผู้น้องขึ้นเป็นหัวหน้ากลุ่ม มีใบบอกลงไปที่เมืองนครราชสีมาและกรุงธนบุรี ขอพึ่งบารมีพระเจ้ากรุงธนบุรี ซึ่งให้เจ้าพระยาจักรี (ทองด้วง) และเจ้าพระยาสุรสีห์ (บุญมา) ยกกองทัพมาช่วย และติดตามพญาสุโพที่ถอยทัพกลับเวียงจันทน์จนเข้ายึดเมืองได้สำเร็จ จึงได้อัญเชิญพระแก้วมรกต พร้อมคุมตัวเจ้าสิริบุญสารไปกรุงธนบุรี ส่วนเจ้าคำผงหลังเสร็จศึกได้กลับไปตั้งเมืองอยู่ที่ดอนมดแดงดังเดิม

อุบลราชธานี

.. 2319 น้ำท่วมใหญ่ เจ้าคำผงจึงอพยพไพร่พลไปอยู่ที่ดอนห้วยแจระแม (ปัจจุบันคือบ้านท่าบ่อ) ในปีถัดมาได้หาทำเลที่ตั้งเมืองใหม่ที่ตำบลบ้านร้าง เรียกว่า ดงอู่ผึ้ง ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำมูน อันเป็นที่ตั้งของจังหวัดอุบลราชธานีในปัจจุบัน

ต่อมา .. 2322 พระเจ้ากรุงธนบุรีโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาราชสุภาวดีเชิญท้องตราขึ้นมาตั้งเป็นเมืองอุบลราชธานี ให้เจ้าคำผงเป็นเจ้าเมืองในราชทินนาม พระประทุมราชวงศา เจ้าทิดพรหมเป็นพระอุปฮาด เจ้าก่ำเป็นราชวงศ์ เจ้าสุดตาเป็นราชบุตร รวมเป็นคณะอาญาสี่ชุดแรกของเมืองอุบลราชธานี

ใน .. 2334 เกิดขบถอ้ายเชียงแก้วเขาโองยกกำลังมาตีนครจำปาสัก เจ้าฝ่ายหน้าผู้น้องพระประทุมราชวงศายกกำลังไปรบ จับอ้ายเชียงแก้วมาประหารชีวิตที่บริเวณแก่งตะนะ และในวันที่ 16 กรกฎาคม 2335 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก โปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาเมืองอุบลขึ้นเป็นเมืองประเทศราช

แต่งตั้งพระประทุมราชวงศาเป็นพระประทุมวรราชสุริยวงศ์ (คำผง) นับเป็นเจ้าเมืองอุบลราชธานีศรีวนาลัยประเทศราชคนแรก กระทั่ง .. 2338 พระพรหมวรราชสุริยวงศ์ (ทิดพรหม) น้องชาย ได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าเมืองอุบลราชธานีคนต่อมา

อุบลราชธานี อุบลราชธานี

ภายหลังการก่อตั้งเมืองอุบลราชธานีแล้ว ก็ได้ตั้งเมืองสำคัญในเขตปกครองของจังหวัดอุบลราชธานีขึ้นอีกหลายเมือง ส่งผล ให้อุบลราชธานีเป็นเมืองที่มีเขตการปกครองกว้างขวางที่สุด ครอบคลุมพื้นที่ราบทางด้านตะวันออกของภาคอีสานตอนล่าง อีกทั้งยังมีแม่น้ำสายสำคัญ 3 สาย

คือ แม่น้ำชี แม่น้ำมูน และ แม่น้ำโขง นอกจากนี้ยังมีแม่น้ำสายเล็กๆ ที่กำเนิดจากเทือกเขาในพื้นที่ เช่น ลำเซบก ลำเซบาย ลำโดมใหญ่ แม่น้ำทั้งหลายเหล่านี้ไหลผ่านที่ราบทางด้านเหนือและทางด้านใต้เป็นแนวยาวสู่ปากแม่น้ำมูนและแม่น้ำโขง

ให้ความอุดมสมบูรณ์แก่พื้นที่บริเวณแถบนี้ทั้งหมด ทำให้เกิดสภาวะแวดล้อมที่เหมาะสมแก่การดำรงชีวิตของมนุษย์และสัตว์มาแต่โบราณกาล ทั้งมีภูเขาสลับซับซ้อนหลายแห่งทางตอนใต้ ที่สำคัญคือทิวเขาบรรทัดและทิวเขาพนมดงรัก กั้นอาณาเขตลาวและกัมพูชา

ถึง .. 2476 มีการยกเลิกมณฑลทั้งประเทศ .อุบลราชธานีซึ่งแยกออกมาจากมณฑลนครราชสีมาในขณะนั้นกลายเป็นจังหวัดที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย จนพ.. 2515 อำเภอยโสธรและอำเภอใกล้เคียงถูกแยกเป็น .ยโสธร และพ.. 2536 อำเภออำนาจเจริญและอำเภอใกล้เคียงถูกแยกเป็นจังหวัดอำนาจเจริญ ปัจจุบัน .อุบลราชธานีมีพื้นที่เป็นอันดับ 5 ของไทย

จังหวัดอุบลราชธานีตั้งอยู่ในบริเวณที่เรียกว่า แอ่งโคราช ลักษณะโดยทั่วไปเป็นที่สูงต่ำ เป็นที่ราบสูงลาดเอียงไปทางตะวันออก มีแม่น้ำโขงเป็นแนวเขตกั้นจากลาว อาณาเขต ทิศเหนือ ติดต่อกับจ.อำนาจเจริญ และลาว, ทิศตะวันออก ติดต่อกับแขวงจำปาสัก ลาว

พรมแดนบางช่วงใช้แม่น้ำโขงเป็นตัวกำหนด, ทิศใต้ ติดต่อกับ .พระวิหาร กัมพูชา และทิศตะวันตก ติดต่อกับ .ศรีสะเกษและจ.ยโสธร แนวพรมแดนติดต่อกับลาวและกัมพูชารวมความยาว 428 กิโลเมตร โดยติดต่อกับลาว 361 กิโลเมตร (จากอำเภอเขมราฐถึงอำเภอน้ำยืน ติดต่อกับแขวงสะหวันนะเขต แขวงสาละวัน และแขวงจำปาสัก) และติดต่อกับกัมพูชา 67 กิโลเมตร (อำเภอน้ำยืน ติดต่อกับจังหวัดพระวิหาร ประเทศกัมพูชา)

[email protected]

ติดตามข่าวสด

ข่าวเด่นประจำวัน