ข่าวสดหรรษา – ชาวไทยเชื้อสายลาวเวียงในพื้นที่ตำบลบ้านเลือก แต่งกายด้วยชุดประจำชาติ นุ่งผ้าซิ่น ห่มสไบ สีสันสวยงาม รวมตัวกันที่ลานอเนกประสงค์วัดโบสถ์ ต.บ้านเลือก อ.โพธาราม จ.ราชบุรี สืบสานประเพณี “บุญไต้น้ำมัน” เมื่อวันที่ 14 ต.ค.
ก่อนพิธีจะเริ่ม ชาวบ้านพร้อมใจกันทำพิธีจุดเทียนรอบพระอุโบสถนับพันเล่ม จนทำให้พระอุโบสถสว่างไสวไปด้วยสีเหลืองทอง จากนั้นมารวมตัวกันบริเวณหน้าเรือบกรูปพญานาค ทำด้วยทางมะพร้าวสานยาวกว่า 30 เมตร วางเรียงรายด้วยประทีป ที่ทำจากลูกมะละกอดิบแกะสลักเป็นตัวกบ ภายในวางตีนกา และน้ำมันมะพร้าว
เมื่อได้เวลา ชาวบ้านจุดธูปเทียน กล่าวคำบูชาคุณพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ พร้อมคำอธิษฐานขอพรใจความว่า ขอให้พ้นจากความทุกข์ทั้งปวง และเกิดมามีรูปร่างงดงาม จากนั้นจึงจุดไฟประทีป แล้วใส่สำลีชุบน้ำมัน ปั้นเป็นก้อน คนละเล็กละน้อย เพื่อเป็นเชื้อเพลิงให้ไฟส่องสว่างได้นาน
นายรังสรรค์ เสลาหลัก ปราชญ์ชาวบ้าน กล่าวถึงประเพณีบุญไต้น้ำมันว่าเป็นประเพณีเก่าแก่ที่ชาวไทยเชื้อสายลาวเวียงได้สืบทอดมาจากรุ่นบรรพบุรุษ เมื่อครั้งอพยพย้ายถิ่นเข้ามาอยู่ในสยามประเทศ ต่อมาเมื่อกาลเวลาและสังคมเปลี่ยนไป ทำให้ประเพณีนี้ห่างหายไปจากชุมชนแห่งนี้กว่า 20 ปี ชาวบ้านผู้เฒ่าผู้แก่ในพื้นที่จึงมีความต้องการที่จะนำประเพณีอันดีงานนี้กลับคืนมาให้ลูกหลานได้เรียนรู้รากเหง้าทางวัฒนธรรมชาวลาวเวียงที่ศรัทธาในพระพุทธศาสนา
อดีตบุญไต้น้ำมันจะทำในเวลากลางคืน มีกำหนด 3 วัน คือ ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 10, วันแรม 1ค่ำ เดือน 11 และ วันแรม 2 ค่ำ เดือน 11 แต่เพื่อสะดวกในการจัดงาน ปัจจุบันจึงได้จัดให้เหลือเพียง วันเดียว คือ วันแรม 1ค่ำ เดือน 11 โด
โดยชาวลาวเวียงเชื่อว่าเป็นการจุดประทีปเพื่อรับเสด็จพระสัมมาสัมพระพุทธเจ้า หลังจากเสร็จสิ้นการอยู่จำพรรษา โปรดพุทธมารดาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ครบ 3 เดือน วันออกพรรษา จึงเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “วันพระเจ้าเปิดโลก”
สำหรับวัสดุที่ใช้ประกอบขึ้นเป็นเครื่องสักการบูชา ชาวบ้าน จะนำผลมะละกอดิบ หรือที่เรียกกันว่า “หมากหุ่ง” มาตกแต่งให้มีลักษณะคล้ายกบ เพื่อทำเป็นภาชนะใส่น้ำมัน ตามความเชื่อที่ว่า กบเป็นสัตว์บำเพ็ญศีลภาวนา และเป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์
ประเพณีไต้น้ำมันเป็นประเพณีเดียวกันกับ ประเพณีไหลเรือไฟ ของชาวภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่ติดกับแม่น้ำโขง แต่ชาวไทยเชื้อสายลาวเวียง ต.บ้านเลือกไม่มีพื้นที่ติดกับแม่น้ำ จึงปรับเปลี่ยนการแห่เรือทางน้ำ มาเป็นทำเรือบกจำลองรูปพญานาคขึ้นมาแทน
อานิสงส์ของการถวายประทีปเป็นพุทธบูชา เชื่อกันว่าจะทำให้เป็นผู้มีปัญญา ได้ดวงตาเห็นธรรม
ขวัญเพชร โชคบรรดาลสุข
