เสนาพาณิชย์
คอลัมน์ รู้ไปโม้ด
โดย…น้าชาติ ประชาชื่น
เสนาพาณิชย์ – เรียนน้าชาติครับ สืบค้นให้ได้ไหมที่ว่าทหารมีกิจการหรือธุรกิจที่นำมาซึ่งรายได้นอกเหนือจากงบประมาณ มีอะไรบ้าง
พันเตี้ย
ตอบ พันเตี้ย
มีคำตอบอยู่ในบทความ “เสนาพาณิชย์! 12 ธุรกิจทหาร” ศาสตราจารย์รัฐศาสตร์ สุรชาติ บำรุงสุข เขียนไว้ในมติชน ความตอนหนึ่งว่า
ผลพวงจากปัญหาความรุนแรงที่เกิดจากการก่อเหตุของบุคลากรกองทัพที่โคราช นำไปสู่การเปิดประเด็นสำคัญในเรื่องของธุรกิจภายในกองทัพ อันเป็นประเด็นสำคัญที่สังคมให้ความสนใจอย่างมาก และในขณะเดียวกันผู้บัญชาการทหารบกเองก็ได้ออกมาเพื่อลดแรงกดดันของกระแสสังคมว่า กองทัพจะ “จัดการ” กับปัญหาเหล่านี้ เพราะปัญหาที่เกิดขึ้นดังกล่าว มีความเชื่อมโยงโดยตรงกับการทำธุรกิจของนายทหารบางส่วนในกองทัพ ที่ทำให้ภาพลักษณ์ของสถาบันทหารตกต่ำลงอย่างมาก
หากพิจารณาจากตัวปัญหาแล้ว คงต้องยอมรับต้นทางของเรื่องทั้งหมดมาจากความเป็น “เสนาพาณิชย์” ที่เกิดขึ้นในกองทัพ หรืออาจจะเรียกด้วยภาษาในทางทฤษฎีว่า “เสนาพาณิชย์นิยม” (military commercialism) ซึ่งมีความหมายถึงการที่ทหารเข้าไปเกี่ยวข้องกับการประกอบการทางธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นในระดับชาติ หรือระดับภายในของกองทัพ ที่ก่อให้เกิด “กระบวนการสะสมความมั่งคั่งส่วนบุคคล” กับนายทหารบางนาย และสิ่งที่เกิดขึ้นเช่นนี้ไม่เป็นผลประโยชน์โดยตรงกับสถาบันทหารแต่อย่างใด และที่สำคัญสถาบันกองทัพไม่ได้รับประโยชน์จากการกระทำดังกล่าว เพราะเป็นการดำเนินการส่วนบุคคล (ที่แม้จะมีสถาบันรองรับอยู่ก็ตาม) อีกทั้งประเด็นเช่นนี้ในบางกรณียังเชื่อมโยงกับการแทรกแซงและอำนาจของทหารในการเมืองอีกด้วย
ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการทำธุรกิจในกองทัพบก 12 เรื่องหลัก ได้แก่ 1.กองการออมทรัพย์ กรมสวัสดิการ ทหารบก
2.สถานีโทรทัศน์ของกองทัพบก (ช่อง 5 และช่อง 7)
3.สถานีวิทยุของกองทัพบก 4.สนามม้าของกองทัพบก (โคราช และเชียงใหม่) 5.สนามกอล์ฟของกองทัพบก ค่ายหลักแทบทุกค่ายมีสนามกอล์ฟอยู่ภายใน
6.สนามมวยของกองทัพบก (สนามมวยลุมพินีที่กรุงเทพฯ ปัจจุบันย้ายไปอยู่รามอินทรา และสนามมวยเชียงใหม่ อยู่ในค่ายกาวิละ) 7.ที่ราชพัสดุในความดูแลของกองทัพบก 8.สวัสดิการจัดหาอาวุธปืนของกองทัพบก 9.สโมสรฟุตบอลของกองทัพบก
10.ธุรกิจอาหารในค่ายทหาร 11.การดำเนินการสร้างถนนของทหาร 12.นอกจากนี้ยังมีประเด็นอื่นที่เกี่ยวข้อง เช่น การนำดินที่เกิดจากการก่อสร้างอาคารสถานที่ของหน่วยทหารไปขายเป็นรายได้ หรือการจัดสร้างถนนในหน่วยทหาร ที่อาจจะต้องการการตรวจสอบอย่างเป็นจริงในมาตรฐานทางวิศวกรรม เพื่อทำให้ถนนเหล่านี้มีอายุยาวในการใช้งาน เป็นต้น
