น้าชาติ ประชาชื่น
หมีแพนด้าน่ารัก อยากทราบเรื่องของเขา ค้นให้หน่อยค่ะ ทำไมถึงมีสีดำ-ขาว
บะหมี่
ตอบ บะหมี่
เจ้าตัวตุ้มต๊ะตุ้มตุ้ยสีขาวผสมดำนามแพนด้าที่หลงรักกันทั่วโลก มีชื่อเต็มๆ ว่า ไจแอนต์ แพนด้า (Giant Panda) หรือแพน ด้ายักษ์ ชื่อวิทยาศาสตร์ Ailuropoda melanoleuca เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่จัดอยู่ในวงศ์หมี (Ursidae) และเป็นเจ้าของลักษณะเฉพาะ มีขนสีดำรอบดวงตา ใบหู ช่วงไหล่ และขาทั้งสี่ข้าง ส่วนอื่นๆ เป็นขนสีขาว มีถิ่นอาศัยธรรมชาติในป่าจีนแผ่นดินใหญ่ตอนใต้
อย่างไรก็ตาม แม้จะจัดอยู่ในวงศ์ของหมี แต่พฤติกรรมแตกต่างจากหมีโดยสิ้นเชิง
แพนด้ายักษ์กินพืชเป็นอาหาร (ต่างจากหมีชนิดอื่นๆ ที่กินเนื้อ) ร้อยละ 99 ของอาหารที่มันกินคือไผ่ จนได้ชื่อว่า แพนด้า อันเป็นภาษาพื้นเมืองของจีนที่แปลว่าตัวกินไผ่ แต่บางทีมันก็กินไข่ กินปลา และแมลงบางชนิดในไม้ไผ่
ไผ่เป็นพืชที่ให้พลังงานกิโลแคลอรีต่ำมาก ทำให้แพนด้ายักษ์ใช้เวลากินนานถึงวันละ 16 ชั่วโมง ในปริมาณไม่ต่ำกว่า 18 กิโล กรัม และขับถ่ายมากถึงวันละ 40 ครั้ง ทั้งทำให้ในช่วงฤดูหนาวแพนด้ายักษ์จะไม่จำศีลในถ้ำเหมือนกับหมีชนิดอื่น เนื่องจากไผ่ให้พลังงานสะสมไม่เพียงพอ
พฤติกรรมกินไผ่เป็นอาหารเพียงอย่างเดียว เป็นสาเหตุที่ทำให้แพนด้ายักษ์เป็นสัตว์ที่แพร่ขยายพันธุ์ได้ยาก โดยในรอบปีแพนด้ายักษ์ตัวเมียจะมีอาการติดสัดเพียง 1-2 วันเท่านั้น และออกลูกรวมถึงเลี้ยงลูกให้รอดจนเติบโตในธรรมชาติได้ยากมาก หากแพนด้ายักษ์แพร่ขยายพันธุ์ได้รวดเร็ว จะทำให้ไผ่พืชอาหารหลักหมดไปอย่างรวดเร็วเช่นกัน
ถึงแม้แพนด้ายักษ์จะกินไผ่เป็นอาหารหลัก แต่ภายในตัวมันกลับไม่มีจุลินทรีย์ในการช่วยย่อยไผ่ แต่มีเขี้ยวสำหรับใช้กัดและเอนไซม์ในการย่อยเนื้อแทน
ลูกแพนด้ายักษ์ที่เพิ่งเกิดตาจะยังไม่ลืมและไม่มีขน และมีน้ำหนักน้อยกว่าแพนด้ายักษ์ตัวเต็มวัยถึง 900 เท่า แต่กลับมีอัตราการเจริญเติบโตที่เร็วมากที่สุดชนิดหนึ่งในบรรดาสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม มันเพิ่มน้ำหนักตัวจากแค่ 0.1 กิโลกรัม เป็น 1.8 กิโลกรัม ได้ภายในเวลาเพียงเดือนเดียว
การจัดจำแนกสายพันธุ์ที่แน่นอนของแพนด้ายักษ์ยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ แม้แพนด้ายักษ์และแพนด้าแดงดูจะเป็นญาติสายพันธุ์ห่างๆ กัน และมีลักษณะพิเศษที่เหมือนทั้งหมีและแร็กคูน แต่
การทดลองทางพันธุกรรมบ่งบอกว่าแพนด้ายักษ์เป็นหนึ่งในชนิดของหมี หมีที่ชนิดใกล้เคียงที่สุดคือ หมีแว่น พบในทวีปอเมริกาใต้ และซากดึกดำบรรพ์ที่ค้นพบจากในถ้ำในประเทศจีนพบว่า แพนด้ายักษ์ถือกำเนิดมาแล้วบนโลกอย่างน้อย 2 ล้านปี
แพนด้ายักษ์เป็นที่รู้จักในตะวันตกเป็นครั้งแรกเมื่อค.ศ.1869 โดยมิชชันนารีชาวฝรั่งเศส อาร์มันด์ เดวิด ได้รับหนังของแพนด้ายักษ์มาจากนายพรานเมื่อวันที่ 11 มีนาคม 1869
ส่วนชาวตะวันตกคนแรกที่เป็นที่รู้จักว่าเห็นแพนด้ายักษ์ที่ยังมีชีวิตคือนักสัตววิทยาเยอรมัน ฮิวโก้ เวยโกลด์ เขาซื้อลูกของมันมาในปี 1916
ขณะที่ เคอร์มิต และธีโอดอร์ รูสเวลต์ จูเนียร์ เป็นชาวต่างชาติคู่แรกที่ยิงแพนด้ายักษ์ในการเดินทางศึกษาที่ประเทศจีน เพื่อนำไปสตัฟฟ์และใช้ในการศึกษาที่พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติ ฟิลด์ ในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1920
ส่วนในปีค.ศ.1936 รุธ ฮาร์กเนส เป็นชาวตะวันตกคนแรกที่นำเข้าแพนด้ายักษ์ที่มีชีวิตไปสหรัฐอเมริกา เป็นลูกแพนด้าชื่อซู-ลิน เลี้ยงที่สวนสัตว์บรู๊กฟิลด์ในชิคาโก
ในอดีตเชื่อว่าแพนด้ายักษ์พบกระจัดกระจายทั่วไปตั้งแต่ภาคใต้และตะวันออกของจีน จนไปถึงตอนเหนือของพม่าและเวียดนาม
ปัจจุบันแพนด้ายักษ์เป็นหนึ่งในสัตว์สายพันธุ์ที่ใกล้สูญพันธุ์มากที่สุดชนิดหนึ่งของโลก โดยพบเพียงแค่พื้นที่แคบๆ บนป่าสนเขาของมณฑลเสฉวน
แม้จะมีรายงานว่าจากการวิเคราะห์ดีเอ็นเอประมาณการได้ว่าอาจจะมีแพนด้ายักษ์เป็นจำนวนถึง 2,000-3,000 ตัวอาศัยอยู่ตามธรรมชาติ แต่สหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ (IUCN) ระบุว่าข้อมูลดังกล่าวยังไม่มีความแน่นอนพอที่จะย้ายชื่อแพนด้ายักษ์ออกจากบัญชีรายชื่อสัตว์ที่ใกล้สูญพันธุ์
แพนด้ายักษ์เป็นสัตว์สปีชีส์ที่ถูกคุกคาม อยู่ในอันตรายต่อการสูญพันธุ์ เหตุเพราะการสูญเสียถิ่นที่อยู่จากการบุกรุกของมนุษย์ อัตราการเกิดต่ำทั้งในป่าและในกรงเลี้ยง
ฉบับพรุ่งนี้ (21 พ.ย.) ไขปริศนาที่มาของสีขาวและดำของ ไจแอนต์ แพนด้า
