สดจากเยาวชน - กระตั้วแทงเสือ เด็กวัดบางสะแกนอก

“กระตั้วแทงเสือ โรงเรียนวัดบางสะแกนอก มาแล้วจ้า…”

เสียงประกาศของโฆษกรุ่นจิ๋ว ก่อนท่วงทำนองเพลงจะค่อยๆ ดังขึ้น สอดรับกับจังหวะจากกลองตุ๊ก กลองโทน ฉิ่ง ฉาบ กรับ โหม่ง ที่ประโคมตาม เพื่อเป็นสัญญาณว่าเหล่าเสือน้อยกำลังออกมาโลดแล่น วาดลวดลาย ตีลังกา หลอกล่อลองเชิงกับบ้องตันหรือนายพรานมือฉมังที่มาพร้อมภรรยาและลูกๆ คือเนื้อเรื่องคร่าวๆ ของการละเล่นดั้งเดิมที่หาชมยาก นั่นคือ “กระตั้วแทงเสือ”

“กระตั้วแทงเสือ” บ้างก็เรียก “บ้องตันแทงเสือ” สมัยก่อนเป็นการละเล่นของหลวง แสดงในงานพระราชพิธี งานสมโภชต่างๆ เพื่อให้เกิดความสนุกสนานหยอกล้อต่อสู้กันระหว่างคนกับควาย เรียกการละเล่น “กระอั้วแทงควาย” ต่อมาชาวบ้านนำมาดัดแปลงเป็นกระตั้วแทงเสือ ในกรุงเทพมหานครนิยมมากในย่านฝั่งธนบุรี

นักดนตรีเด็ก

คณะกระตั้วแทงเสือ

ท่ามกลางกระแสวัฒนธรรมใหม่และความเจริญที่รุกหน้าเข้ามามากขึ้น มีผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน วัฒนธรรมดั้งเดิมของบรรพบุรุษถูกมองข้ามละเลยอย่างน่าเป็นห่วง ทักษะความรู้หลายอย่างจึงค่อยๆ รางเลือน และกำลังจะสูญหายไปพร้อมความเปลี่ยนแปลง คนรุ่นหลังแทบจะไม่มีโอกาสชื่นชม สัมผัสเสน่ห์ การมีพื้นที่สร้างสรรค์สนับสนุนให้เด็กๆ เรียนรู้ภูมิปัญญา พร้อมเสริมความรู้ใหม่อย่างหลากหลาย จึงเป็นการสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีทางสังคมชุมชน

ลีลาเสือน้อย

เด็กชายก้อง มือกลอง

“กระตั้วแทงเสือเป็นเอกลักษณ์ของชุมชนในแถบฝั่งธนบุรีครับ พอผมเล่นเป็นก็ภูมิใจ เพราะว่าเห็นพ่อแม่เล่นกระตั้วแทงเสือมาตั้งแต่เล็กๆ เลยทำให้อยากเล่นเป็น ฝึกให้เก่งๆ เหมือนเขา มาโรงเรียนก็ได้ฝึกพร้อมไปกับเพื่อนๆ ก็ยิ่งสนุกครับ” เด็กชายก้อง นิติพลธ์ สมวงศ์ พี่ชั้นประถม 6 เคยรับบทบาทเป็นเสือก่อนจะเปลี่ยนใจเป็นมือกลองตุ๊กคณะกระตั้วแทงเสือ โรงเรียนวัดบางสะแกนอก

เหล่าเสือเตรียมความพร้อม

ทุกบ่ายวันจันทร์เด็กๆ สมาชิกชมรมดนตรีกว่า 20 ชีวิตจะมารวมตัวกันฝึกและซ้อม ประกอบไปด้วยกลุ่มนักดนตรี ตัวละคร คือ นายพราน ภรรยา และลูกๆ ที่ขาดไม่ได้เลยก็คือเสือ ไม่ว่าเด็กรุ่นเล็ก รุ่นใหญ่ จะได้แสดงฝีมือ เปิดประสบการณ์เพื่อพัฒนาตนเอง ฝึกฝนเทคนิค

การเล่น การร้องกับพระธรรมมะวะโร หรือพระอาจารย์อาร์ท ท่านชื่นชอบการละเล่นกระตั้วแทงเสือสืบทอดมาจากรุ่นพ่อ พร้อมกับคุณครูเทียนชัย มะโนราช ผู้ช่วยควบคุม และเป็นกำลังหลักสำคัญในการสืบสานรักษา เชิญชวนเด็กนักเรียนมาสัมผัสความสนุก

น้องเน็กเล่นเป็นเสือ

ด.ช.ฑีฆทัศน์ สายใจไทย หรือ น้องเน็ก รับบทเป็นเสือ เล่าว่า “อย่างแรกต้องคลานให้ได้ก่อน แล้วฝึกม้วนหน้า ตีลังกาครับ ต้องอดทนและต้องอยากเล่นจริงๆ ครับ ตำแหน่งเสือ เพราะบางทีถ้าเราไม่ระวังมันอาจจะเจ็บ บางคนอาจจะท้อไปเลย แต่ผมชอบครับ มันสนุก”

เด็กๆ วัดบางสะแกนอก

คณะกระตั้วแทงเสือ โรงเรียนวัดบางสะแกนอก ห้องเรียนสืบสานภูมิปัญญาที่สุดคึกคักครื้นเครง เป็นบรรยากาศที่คุ้นเคยและเป็นความภูมิใจของบ้าน วัด โรงเรียน และชุมชน ที่ได้เห็นเด็กๆ ลูกหลานมีส่วนร่วมสืบสานกระตั้วแทงเสือให้คงอยู่คู่ชุมชนต่อไป

นายพรานและครอบครัว

ความรักความชอบและการฝึกฝนทำให้เด็กๆ โรงเรียนวัดบางสะแกนอก เล่นกระตั้วแทงเสือเก่งขึ้นทุกวัน ได้ออกแสดง โชว์ฝีไม้ลายมือ เดินทางสะสมประสบการณ์ตามเวทีต่างๆ อยู่เสมอ

“อยากเล่นโชว์ให้คนอื่นดูครับ เขาจะได้รู้จักกระตั้วแทงเสือ” ก้องกล่าวทิ้งท้าย

วันหยุดยาวนี้ชมการละเล่นดั้งเดิมที่หาชมยาก บอกเล่าถ่ายทอดผ่านเด็กๆ เยาวชนคนรุ่นใหม่ ในทุ่งแสงตะวัน ตอน กระตั้วแทงเสือ เวลา 05.05 น. ช่อง 3 กด 33 และทางเฟซบุ๊กทุ่งแสงตะวัน เวลา 07.30 น.

กนกวรรณ อำไพ