สสส. ผนึกเครือข่ายงดเหล้า เปิดเวทีออกพรรษาลาเหล้า สรุปบทเรียน งดเหล้าเข้าพรรษา นวัตกรรมช่วยคนไทย ลด ละ เลิกดื่ม สู่ชีวิตใหม่ ภายใต้สังคมที่เป็นสุข
เมื่อวันที่ 30 ต.ค. ที่อาคารเรียนรู้สุขภาวะ ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวในงานแถลงข่าวออกพรรษา ภายใต้แนวคิด “ออกพรรษาลาเหล้า ปี 2562” จัดโดย สสส. ร่วมกับ สำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.) ว่า สสส. ร่วมกับ สคล. ริเริ่มโครงการรณรงค์งดเหล้าเข้าพรรษามาแล้ว 16 ปี นำไปสู่ความเปลี่ยนแปลงค่านิยม ลดละเลิก ในการดื่มเหล้า ขยายไปยังงดเหล้าในงานประเพณีต่างๆ
ดร.สุปรีดา กล่าวต่อว่า จากการประเมินผลการรณรงค์ “งดเหล้าเข้าพรรษาปี 2562” โดยศูนย์วิจัยปัญหาสุรา ร่วมกับศูนย์วิจัยเพื่อการพัฒนาสังคมและธุรกิจ (SAB) และ สสส. พบว่า มีผู้ร่วมงดเหล้าเข้าพรรษา 53.5% แบ่งเป็น ผู้ที่งดเหล้าตลอดพรรษา 31% และผู้ที่งดบางช่วงและลดการดื่มลง 22.5% ซึ่งสัดส่วนใกล้เคียงกับปีที่ผ่านมา กลุ่มที่ลด ละ เลิกดื่ม ส่วนใหญ่ระบุว่าทำให้สุขภาพร่างกายดีขึ้น และสามารถประหยัดค่าใช้จ่ายได้ เฉลี่ยรายละ 1,284 บาท ประมาณการจำนวนเงินโดยรวมที่ประเทศประหยัดได้เป็นจำนวน 8,251 ล้านบาท
โดยกลุ่มที่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมมี 5% ตั้งใจจะเลิกดื่มตลอดชีวิต สำหรับเข้าพรรษาปีหน้า ยังคงมีผู้ดื่มเกือบ 2 ใน 3 มีความตั้งใจจะลด ละ เลิกเช่นเดิม นอกจากนี้ ยังพบว่าในเดือนที่มีการรณรงค์งดเหล้าเข้าพรรษา ช่วยลดผู้เสียชีวิตจากทุกสาเหตุลง 9% การเสียชีวิตจากแอลกอฮอล์ลดลง 25% และยังส่งผลให้การดื่มลดลง 10% อีกด้วย
ทั้งนี้ ช่วงเข้าพรรษาสามเดือนนี้ มีข้อดีมากมาย จึงขอสนับสนุนให้ใช้เป็นโอกาสสำคัญในการเปลี่ยนแปลงตนเอง ดูแลครอบครัว และเศรษฐกิจในครอบครัว และอยากขอเชิญชวนให้ทำต่อไป ไม่ใช่เฉพาะช่วงเข้าพรรษา แต่อยากเชิญงดเหล้าตลอดชีวิต มาร่วมสร้างรอยยิ้มให้คนรอบข้าง และมาสร้างความสุขให้สังคม
ด้าน นายธีระ วัชรปราณี ผู้จัดการสำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.) กล่าวว่า แนวคิด “ออกพรรษลาเหล้า” เป็นการต่อยอดการรณรงค์ เพราะมีผู้ที่งดเหล้าเข้าพรรษา ตั้งใจอยากลาเหล้าต่อเนื่อง หรือเลิกดื่มตลอดชีวิต โดยการสำรวจของศูนย์วิจัยเพื่อพัฒนาสังคมและธุรกิจ ตั้งแต่ปี 2559-2561 พบว่า มีคนอยากเลิกดื่มไปเลย 13% อยากจะลดปริมาณลง 58% แสดงให้เห็นว่ากลุ่มตัวอย่างที่ลด ละ ในช่วงเข้าพรรษามีแนวโน้มที่จะลดละเลิกกว่า 71%
จากการทำงานในช่วง 10 ปีแรก เน้นการรณรงค์สร้างการรับรู้ สร้างกระแส โดยมีการเชิญชวนขอความร่วมมือให้หน่วยงานองค์กรต่างๆ เข้าร่วมกิจกรรมลงนามปฏิญาณตน โดยตั้งแต่ปี 2557เป็นต้นมา เป็นการชวนให้ชุมชนลุกขึ้นมาจัดการแก้ปัญหาประเด็นเหล้า โดยสร้างแกนนำในชุมชนเป็นพี่เลี้ยง ชี้ชวนให้ตระหนักในชีวิต ครอบครัว ส่งเสริมให้กำลังใจให้งดเหล้าแล้วจะเห็นการเปลี่ยนแปลง
นายธีระ กล่าวต่อว่า สำหรับโครงการงดเหล้าเข้าพรรษาปี 2562 ดำเนินการในชุมชน 892 ชุมชนทั่วประเทศ มีผู้ที่ดื่มร่วมงดเหล้ารวม 34,432 คน มีนายอำเภอนักรณรงค์ร่วมขับเคลื่อนนโยบายงดเหล้า (บุหรี่) 130 อำเภอ และมีโรงงานอุตสาหกรรมเข้าร่วม 150 แห่ง ธนาคาร ธกส. ทุกสาขาทั่วประเทศ 1,280 แห่ง ทั้งนี้มีการจัดกิจกรรมรณรงค์และได้เชิญชวนพนักงานลดละเลิกเหล้า บุหรี่ในช่วงเข้าพรรษานี้ด้วย ปัจจุบันเครือข่ายฯ ได้วางแนวทางการทำงานในช่วงออกพรรษาอีก 9 เดือน คือ จัดตั้งชมรมคนหัวใจเพชรขึ้นตั้งแต่ปี 2559 เป็นต้นมา มีอยู่ 116 ชมรมทั่วประเทศ มีสมาชิกชมรมกว่า 7,500 คน ที่จะเป็นผู้อาสาชวนคนงดเหล้าต่อเนื่องตลอดทั้งปี
นายสุริยา บุตรจินดา นายอำเภออุทุมพรพิสัย จ.ศรีสะเกษ นายอำเภอนักรณรงค์ กล่าวว่า หน้าที่สำคัญของนายอำเภอคือการบำบัดทุกข์บำรุงสุขให้แก่ประชาชน สาเหตุสำคัญที่สร้างความทุกข์ให้แก่ประชาชนคือเหล้า จึงมีแนวคิดว่าถ้าทำให้การเลี้ยงเหล้าในงานศพและงานบุญ-ประเพณีต่างๆ ลดลงได้ ปัญหาที่เกิดขึ้นก็จะลดตามไปด้วย จึงเริ่มทำงานงดเหล้าจริงจังเมื่อปี 2558
โดยเริ่มต้นที่ อ.ราษีไศล จ.ศรีสะเกษ แม้จะย้ายพื้นที่ทำงานก็ยังคงทำเรื่องนี้อย่างต่อเนื่อง โดยจุดแตกหักคือระดับหมู่บ้านที่ต้องมีกติกาและมาตรการของตนเอง โดยจัดเวทีประชาคมงานศพปลอดเหล้า ปลอดการพนัน ขยายไปงานบุญประเพณีปลอดเหล้า และรณรงค์งดเหล้าครบพรรษา ซึ่งแม้หลายคนจะเริ่มจาก ลด ละ ได้ก่อนก็ถือเป็นเรื่องดี พอทำไปเรื่อยๆ นอกจากจะได้ช่วยเหลือเจ้าภาพให้ลดค่าใช้จ่ายแล้ว ปัญหาเรื่องความวุ่นวาย การทะเลาะวิวาท อุบัติเหตุจากการเมาแล้วขับก็ลดลงเป็นเงาตามตัวเช่นกัน
คุณพ่อเวช มีตุวงศ์ อายุ 71 ปี แกนนำคนหัวใจเพชร ต.หายโศก อ.พุทไธสง จ.บุรีรัมย์ กล่าวว่า เกือบ 20 ปีที่หลงทางไปกับน้ำเมาจนแทบจะเอาชีวิตไม่รอด ในช่วงวัยหนุ่มเป็นคนที่ดื่มเหล้าจนถูกเรียกว่าไอ้หนุ่มขี้เมา พอตั้งใจจะบวชก็มีคนคอยให้คำสบประมาท เพราะเคยแอบถอนเงินในบัญชีภรรยานับแสนบาทไปเลี้ยงเหล้าเพื่อน นานเข้าไม่ใช่แค่ดื่มเหล้าแต่กลับมีสิ่งอื่นอีกมากมายจนครอบครัวแทบจะล่มสลาย พอมีสติได้ไตร่ตรองชีวิตของตนเอง จึงตั้งใจเลิกเหล้าโดยปฏิญาณตนต่อพระเจ้าใหญ่วัดหงษ์พระคู่บ้านคู่เมืองพุทไธสง ใช้เวลาทำใจ 7 วัน กับการจะหักดิบในครั้งนั้น ซึ่งทรมานแต่ก็ต้องทน ได้กำลังใจจากครอบครัวจนทำให้หยุดเหล้าได้โดยเด็ดขาดจนถึงปัจจุบัน และเป็นแกนนำขับเคลื่อนชมรมคนหัวใจเพชรตำบลหายโศกเพื่อช่วยคนอื่นๆ ที่ติดเหล้าให้เลิกเหล้าและสร้างชีวิตใหม่ที่ดีกว่าเดิม
ทั้งนี้ ภายในงานมีการนำเสนอรูปแบบการทำงานในท้องถิ่น จากอำเภอสู่ชุมชน โดยแกนนำนักรณรงค์คนหัวใจเพชร ซึ่งจิตอาสานำการเปลี่ยนแปลง สื่อสารการร่วมขับเคลื่อนงานรณรงค์ในชุมชน กับภารกิจชวนคนลงนามปฏิญาณตน วิธีการชวน ช่วย ชม เชียร์ เชิดชู ให้คนในชุมชนลุกขึ้นมาสู้เหล้าได้ รวมถึงระบบบำบัดและจัดสภาพแวดล้อมภายใต้แนวคิดชุมชนมีสุข สุขภาพดี วิถีคนเลิกเหล้า ส่งผลให้ชุมชนเป็นสุข
