ภาพความเข้าใจเรื่องภรรยาฝรั่งในสังคมไทย ส่วนมากมักเกิดกับนผู้หญิงที่อยู่ในภาคอีสาน ซึ่งแม้ไม่มีการจัดทำข้อมูลอย่างเป็นระบบ แต่เมื่อปี 2547 สำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ภาคอีสาน เคยสำรวจพบว่า ผู้หญิงอีสานแต่งงานกับชาวต่างชาติ 19,594 คน โดยครั้งหนึ่งมาจากผู้หญิงในจ.อุดรธานี ขอนแก่น และนครราชสีมา

จากข้อมูลการสำรวจสำมะโนประชากร ของสำนักงานสถิติแห่งชาติ ในปี 2553 พบชาวต่างชาติอาศัยอยู่ในภาคอีสาน 27,357 คน ในจำนวนทั้งหมดนี้ สูงถึง 90% ที่เป็นเขยอีสาน และมากถึง 80% ที่เป็นเขยจากทวีปยุโรป

ดร.พัชรินทร์ ลาภานันท์ อาจารย์สาขาสังคมวิทยา และมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยขอนแก่น นำเสนอการศึกษาเรื่อง “การแต่งงานข้ามชาติของผู้หญิงอีสาน กับความเป็นชายในสังคมปิตาธิปไตย” พบว่า จากการศึกษาที่บ้านนาดอกไม้ (ชื่อสมมติ) หมู่บ้านแห่งหนึ่งในภาคอีสาน ในปี 2552 พบว่า 2 ใน 3 เคยแต่งงานกับชายไทยมาก่อน และครึ่งหนึ่งในนี้มีลูกมาจากพ่อที่เป็นคนไทย จากข้อมูล แสดงให้เห็นว่าภรรยาฝรั่งจำนวนมาก เป็นแม่เลี้ยงเดี่ยวที่ต้องดูแลรับผิดชอบลูกเพียงลำพังมาก่อน

จากนั้นในปี 2559 ดร.พัชรินทร์ ได้ศึกษาผู้ชาย ที่บ้านนาเจริญ (ชื่อสมมติ) ของหมู่บ้านแห่งหนึ่งในภาคอีสาน โดยผู้ชายรู้สึกถึงความท้าทาย เมื่อผู้หญิงมีทางเลือกในการแต่งงานกับชาวต่างชาติ ทำให้โอกาสการแต่งงานของตัวเองลดลง ในขณะที่ผู้หญิงมีทางเลือกมากขึ้น

อย่างไรก็ดี จากการศึกษาทั้ง 2 หมู่บ้านพบว่า สำหรับมุมมองของผู้ชายในเรื่องการแต่งงานกับฝรั่งของผู้หญิงนั้น มักมาจากเหตุผลว่าผู้หญิงแต่งงานเพราะเงื่อนไขทางเศรษฐกิจเป็นหลัก เพราะอยากรวย ไม่อยากทำงานหนัก อยากมีชีวิตที่สุขสบาย

ขณะที่ความคิดผู้หญิงที่เป็นภรรยาฝรั่ง หรือญาติพี่น้องของผู้หญิงกับเป็นเรื่องตรงกันข้าม โดยมองว่านอกเหนือจากเรื่องเศรษฐกิจแล้ว ผู้หญิงยังมองถึงเรื่องความรับผิดชอบในฐานะแม่ที่ต้องเลี้ยงดูลูก(ที่เกิดจากพ่อคนไทย) และในฐานะลูกสาวที่ต้องดูแลพ่อแม่ รวมถึงความรับผิดชอบต่อครอบครัวของผูชาย

“ผู้หญิงต้องรับผิดชอบเลี้ยงดูลูก หลังเลิกรากับสามีแล้วผู้ชายหายออกจากบ้านไป ส่วนใหญ่ในหมู่บ้านผู้หญิงที่เป็นแม่เลี้ยงเดี่ยวต้องเลี้ยงลูกโดยผู้ชายไม่ช่วยเลย และยังมีเรื่องความเจ้าชู้ ไม่รับผิดชอบครอบครัวของผู้ชาย ที่มักได้ยินจากผู้หญิง และพ่อแม่ของผู้หญิง” อาจารย์พัชรินทร์ เสนอผลการศึกษา

จากคำบอกเล่าของ แม่ที่สนับสนุนให้ลูกสาวจากบ้านนาดอกไม้หย่ากับสามีไปแต่งงานกับฝรั่ง พบว่า ปัจจัยไม่ใช่แค่เรื่อเงินเท่านั้น แต่ยังมีเรื่องความเจ้าชู้ ไม่รับผิดชอบต่อครอบครัว เงินเดือนไม่เคยเหลือให้เลี้ยงเมีย เลี้ยงลูกได้

จากการพูดคุยกับชาวบ้าน อ.พัชรินทร์ พบว่า ภาพความเป็นชายที่ปรากฎมีเรื่อง ความรับผิดชอบต่อครอบครัว และวัฒนธรรมของผู้ชาย เรื่องการชอบเที่ยว ดื่ม เล่นพนัน โดยผู้ชายมักบอกว่าเหตุผลที่เป็นตัวเลือกที่ไม่ดี เพราะจน การงานไม่มั่นคง ผู้หญิงจึงไม่เลือกแต่งงานด้วย แต่ขณะเดียวกันผู้หญิงและครอบครัวจะโยงเรื่องความมั่นคงในชีวิตครอบครัว เข้ากับพฤติกรรมเที่ยว ดื่ม พนัน เจ้าชู้ เป็นเงื่อนไขสำคัญไม่น้อยไปกว่าเรื่องฐานะทางเศรษฐกิจ

“ผู้ชายโดยเฉพาะคนหนุ่มในหมู่บ้านมักจะอธิบายว่า ผู้หญิงแต่งงานกับฝรั่งเพราะอยากรวยอย่างเดียว ไม่เกี่ยวกับพฤติกรรมของผู้ชาย และถึงแม้จะวิตกถึงโอกาสแต่งงานจะน้อยลง แต่มีไม่มากที่จะเปลี่ยนพฤติกรรมเรื่องวัฒนธรรมความเป็นชาย โดยมองว่าการเที่ยว ดื่ม เป็นการคลายเครียด เมื่อหางานในหมู่บ้านไม่ได้ ไม่มีเงินก็กลุ้ม ออกไปเที่ยวกับเพื่อน คุยกับเพื่อน ดื่มเบียร์ เมาแล้วลืมความวิตกกังวลได้ ซึ่งแม้พวกเขาจะรับรู้ว่าตัวเองอยู่ในสถานะที่ไม่มั่นคง แต่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมกับมีน้อยมาก”

“นอกจากนี้แล้วชายที่แต่งงานแล้วบางคนก็สะท้อนว่าเขาไม่อยากทำให้ภรรยาไม่พอใจ เพราะลึกๆกังวลว่าหากทะเลาะกับภรรยา อาจทำให้ต้องเลิกรา แล้วภรรยาไปแต่งงานกับชาวต่างชาติ” ดร.พัชรินทร์ กล่าวในที่สุด

 

ขอบคุณภาพจากเฟซบุ๊ก Jessica Difford

ติดตามข่าวสด

ข่าวเด่นประจำวัน