สิ้นศิลปินแห่งชาติ ‘เสนาะ หลวงสุนทร’ ระนาดเอกบรมครู ศิษย์เอกหลวงประดิษฐไพเราะ ด้วยโรคชรา อายุรวม 88 ปี แจ้งสวดอภิธรรมวัดบางเพ็งใต้
วันที่ 22 พ.ย.2565 นายโกวิท ผกามาศ อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) เปิดเผยว่า พ.ท.เสนาะ หลวงสุนทร ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย) ปี 2555 ได้ถึงแก่กรรมอย่างสงบเมื่อเวลา 00.30 น. ของวันนี้ ที่บ้านพักย่านสะพานสูงด้วยโรคชรา สิริรวมอายุ 88 ปี
โดยทายาทจะตั้งสวดพระอภิธรรมศพเป็นเวลา 3 วัน ตั้งแต่วันที่ 22-24 พ.ย. ที่ศาลา 1 วัดบางเพ็งใต้ ซอยรามคำแหง 187 เขตมีนบุรี โดยจะมีกำหนดการพระราชทานน้ำหลวงอาบศพ ช่วงเวลา 17.00 น.ในวันนี้ โดยจะเก็บศพไว้บำเพ็ญกุศลเป็นเวลา 100 วัน โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม จะดำเนินการเรื่องขอพระราชทานเพลิงศพให้ต่อไป
ทั้งนี้ทางกรมส่งเสริมวัฒนธรรมจะให้การช่วยเหลือมอบเงินเมื่อศิลปินแห่งชาติเสียชีวิตเพื่อร่วมการบำเพ็ญกุศลศพ จำนวน 2 หมื่นบาท และเงินช่วยเหลือค่าจัดทำหนังสือเพื่อเผยแพร่ผลงานเมื่อเสียชีวิตเท่าที่จ่ายจริงไม่เกิน 1.5 แสนบาท และขอพระราชทานเพลิงศพให้(กรณีเสียชีวิตปกติ) ตามระเบียบสวัสดิการของศิลปินแห่งชาติ
สำหรับพ.ท.เสนาะ หลวงสุนทรนั้น เกิดเมื่อวันที่ 12 ก.ย. 2477 จ.สมุทรสาคร สืบทอดสายเลือดดนตรีไทยจากครูบาง หลวงสุนทร ผู้เป็นบิดา ทางระนาดเอกและปี่ใน เริ่มเรียนดนตรีไทยกับคุณตาถม เจริญผล และยังได้เรียนดนตรีไทย เป็นศิษย์สายตรงกับครูดนตรีไทยหลายท่าน เช่น ครูหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) ครูเผือด นักระนาด ครูกมล (เจียน) มาลัยมาลย์ ครูสาลี มาลัยมาลย์ ครูบุญยงค์ เกตุคง เป็นต้น
เจ้าตัวสำเร็จมัธยมศึกษาจากโรงเรียนวัดพระยาทํา กรุงเทพฯ ต่อมาสําเร็จหลักสูตรนายทหารสัญญาบัตร กรมยุทธศึกษาทหารบก เข้ารับราชการทหารที่กองดุริยางค์ทหารบกและโรงเรียนดุริยางค์ทหารบก จนเกษียณอายุราชการ
พ.ท.เสนาะเป็นครูผู้เชี่ยวชาญในวิชาดนตรีไทย ทั้งทางทฤษฎี การปฏิบัติ และการประพันธ์เพลง มีความแตกฉานในศาสตร์แห่งดนตรีไทยอย่างลึกซึ้ง มีความสามารถสูงในการบรรเลงระนาดเอกอย่างสมบูรณ์แบบ โดยเฉพาะการบรรเลงเดี่ยวระนาดเอกที่ได้รับการถ่ายทอดและฝึกฝนจากครูหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) และ ได้รับมอบให้เป็นผู้อ่านโองการไหว้ครูดนตรีไทยจากครูประสิทธิ์ ถาวร และครูบุญยัง เกตุคง ท่านยังได้ศึกษาเรียนรู้ด้านทฤษฎีและการปฏิบัติเครื่องดนตรีสากล รวมถึงการเรียบเรียงเสียงประสาน
นอกจากนี้เจ้าตัวได้สร้างผลงานการบรรเลงไว้ในหลายรูปแบบ เช่น การประชันวงในโอกาสต่าง ๆ การบันทึกเสียงเพลงเดี่ยวระนาดเอกที่บันทึกโดยนายเดวิด มอร์ตัน ในปี พ.ศ. ๒๕๑๐ ชุดเพลงดีที่บ้านบาตร เป็นต้น และยังมีผลงานการเข้าร่วมวงดนตรีสากลและวงดนตรีลูกทุ่ง อีกด้วย
Advertisement
จากประสบการณ์ที่สั่งสมถือได้ว่า ถือเป็นผู้ถึงพร้อมทั้งด้านทฤษฎีและการปฏิบัติ ทั้งในทางดนตรีไทยและดนตรีสากลไปพร้อมกัน ทั้งได้ทำหน้าที่ถ่ายทอดความรู้ด้านดนตรีไทยให้กับสถาบันการศึกษาหลายแห่ง ภายหลังเกษียณอายุราชการแล้ว ยังได้ทุ่มเทเวลาส่วนใหญ่กับการบันทึกบทเพลง ทั้งบทเพลงที่ประพันธ์ขึ้นเอง ประมาณ 40 เพลง ได้แก่ เพลงประเภทโหมโรง เช่น โหมโรงจักรทอง โหมโรงภัทรมหาราช โหมโรงรั้วแดงกำแพงเหลือง โหมโรงบุหลันลอยเลื่อน ประเภทเพลงทางเปลี่ยน เช่น เพลงมาลีหวน เพลงสมิงทองมอญ ประเภทเพลงเถา เพลงนกขมิ้นสี่ชั้น เพลงทัพบกรุกรบ เถา
รวมถึงประเภทเพลงเดี่ยวอีกหลายบทเพลง ทั้งยังได้บันทึกบทเพลงที่ได้รับการถ่ายทอดจากครูต่าง ๆ ประมาณ 500 เพลง เป็นโน้ตสากล เพื่อมอบให้เป็นสมบัติของมูลนิธิหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) ทั้งยังเป็นการเผยแพร่และฝากไว้เป็นสมบัติของอนุชนรุ่นหลังสืบไป
รางวัลเกียรติคุณที่ได้รับ อาทิ เหรียญพระราชทานจาก พระบาทสมเด็จ พระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เนื่องในงานบรรเลงดนตรีออกอากาศวิทยุ อส. พระราชวังสวนดุสิต เหรียญพระราชทานฯ เนื่องในงานสังคีตสายใจไทย
นอกจากนี้พ.ท.เสนาะยังได้ร่วมเล่นดนตรีในการแสดงดนตรีไทยโดยครูอาวุโสแห่งรัตนโกสินทร์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี อย่างต่อเนื่องทุกปี จวบจนวาะสุดท้ายของชีวิต
