เป็นอีกหนึ่งตัวละครที่มีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์ ที่ปรากฏในละคร บุพเพสันนิวาส นั่นคือ เจ้าพระยาโกษาธิบดี (เหล็ก) ท่านเป็นบุตรชายคนโตของเจ้าแม่วัดดุสิต ซึ่งเป็นพระนมของสมเด็จพระนารายณ์ เจ้าพระยาโกษาธิบดี เป็นขุนนางคำสำคัญของสมเด็จพระนารายณ์ เป็นแม่ทัพ ใน ราชการสงครามหลายครั้ง
ข้อมูลจากสมาชิกพันทิป ‘ศรีสรรเพชญ์’ ได้ให้ความรู้เกร็ดประวัติศาสตร์เกี่ยวกับการเสียชีวิตของเจ้าพระยาโกษาธิบดี (เหล็ก) ไว้อย่างน่าสนใจ ไว้ดังนี้
บาทหลวง เดอ แบส ผู้ซึ่งสนิทกับฟอลคอน บันทึกไว้ว่าท่านถูกลงอาญาเฆี่ยนเนื่องรับเงินห้าสิบชั่งจากไพร่ที่ไม่อยากถูกเกณฑ์ไปสร้างป้อมปราการประจำหัวเมืองต่างๆ ตามนโยบายของสมเด็จพระนารายณ์กับฟอลคอน เมื่อท่านรับเงินมาแล้วก็ได้กราบทูลสมเด็จพระนารายณ์ถึงเหตุผลว่าป้อมปราการนั้นไม่เหมาะกับการรบสยามต่างจากยุโรป และฟอลคอนซึ่งเป็นผู้ออกแบบป้อมยังเป็นคนหนุ่มที่ไม่ชำนาญ อาจจะเป็นการเปลืองพระราชทรัพย์โดยใช่เหตุ
ส่วนซิมง เดอ ลาลูแบร์ ราชทูตฝรั่งเศส บันทึกไว้ต่างกันว่า ได้ทำความผิดเกี่ยวกับเรื่องชู้สาว จนถูกลงพระราชอาญาโบยอย่างหนักต่อหน้าพระที่นั่ง ผู้รับหน้าที่โบยคือออกหลวงสุรศักดิ์ (พระเจ้าเสือ) บุตรชายออกพระเพทราชา ซึ่งมารดาของโกษาเหล็กที่เป็นพระนมนั้นได้ก้มลงกราบแทบเบื้องพระยุคลบาทของรับพระราชทานโทษแทนบุตร
โกษาเหล็กถูกสั่งห้ามไม่ให้เข้าเฝ้า แต่ไม่ได้ถอดจากบรรดาศักดิ์ และยังทรงใช้สอยในราชการตามเดิมมาได้อีก 6 เดือนก็ถึงแก่อสัญกรรม เมื่อก่อนท่านจะสิ้นสมเด็จพระนารายณ์เป็นผู้ปรุงโอสถด้วยพระหัตถ์พระราชทานแก่โกษาเหล็กเอง เนื่องจากไม่มีคนอื่นกล้าปรุงยาให้เพราะเกรงว่าจะโดนกล่าวหาว่าวางยาพิษท่าน
ขอบคุณที่มา สมาชิกพันทิป ศรีสรรเพชญ์ และ Pantip