หลวงปู่ซามา อจุตโต วัดป่าอัมพวัน จ.เลย
คอลัมน์ อริยะโลกที่ 6
หลวงปู่ซามา อจุตโต วัดป่าอัมพวัน จ.เลย – เมืองเลยเป็นดินแดนแห่งสงฆ์สุปฏิปันโนตั้งแต่อดีตมาจนถึงปัจจุบัน มีพระสงฆ์ที่มีชื่อเสียงเป็นที่เคารพบูชาของคนทั่วไปมากมาย
กล่าวสำหรับหลวงปู่ซามา อจุตโต แห่งวัดป่าอัมพวัน บ้านไร่ม่วง อ.เมือง จ.เลย เป็นพระเถระชั้นผู้ใหญ่อยู่รูปหนึ่ง แม้ท่านจะมรณภาพไปหลายปีแล้ว แต่ก็ยังเป็นที่เคารพนับถือของคนจังหวัดเลย ได้ไปกราบไหว้บูชามิได้ขาด
“หลวงปู่ซามา อจุตโต” เป็นพระเถระชั้นผู้ใหญ่รูปหนึ่งของเมืองเลย ครองตนอยู่ในเพศสมณะ เสมอต้นเสมอปลาย อยู่ในศรัทธาของพุทธศาสนิกชนมาอย่างยาวนาน ได้รับการยกย่องว่าเป็นบุคลากรทางพระพุทธศาสนาที่มีความสามารถสูงและอุทิศตนพัฒนาการเรียนการสอนพระปริยัติธรรมอย่างไม่รู้เหน็ดเหนื่อย
เกิดในสกุลสินทร เมื่อวันที่ 3 เม.ย.2447 ที่บ้านขามเปี้ย ต.พระลับ อ.เมือง จ.ขอนแก่น
ในช่วงวัยเยาว์ บรรพชาที่วัดในท้องถิ่น แต่เพียงไม่นานก็จำต้องลาสิกขาไปช่วยครอบครัวหาเลี้ยงชีพระยะหนึ่ง
ครั้นเมื่ออายุครบ 20 ปีบริบูรณ์ อุปสมบทที่วัดบ้านดอนแขม อ.เมือง จังหวัดขอนแก่น
บวชเรียนได้ 4 พรรษา มีโอกาสพบกับพระกัมมัฏฐานสายหลวงปู่มั่นที่ไปปักกลดในละแวกนั้น นำโดย พระอาจารย์วาท หลวงปู่ซามาได้มีโอกาสรับฟังธรรม บังเกิดความเลื่อมใส
จึงขอญัตติเป็นพระสายป่าคณะธรรมยุต เมื่อวันที่ 6 มิ.ย.2473 ที่วัดไชยชุมพล ต.บ้านเต่า อ.บ้านแท่น จ.ชัยภูมิ โดยมี พระครูพิศาล เป็นพระอุปัชฌาย์, พระอาจารย์หล้า เป็นพระกรรมวาจาจารย์
หลังจากญัตติเป็นพระสงฆ์คณะธรรมยุตแล้ว พระอาจารย์วาทได้พาออกเดินท่องธุดงควัตรไปตามสถานที่ต่างๆ กระทั่งเดินทางมาที่จังหวัดเลย ได้พบปะและได้ศึกษาธรรมจาก หลวงปู่ชอบ ฐานสโม และ หลวงปู่หลุย จันทสาโร พระกัมมัฏฐานชื่อดัง
ในช่วงที่มาอยู่จำพรรษาที่วัดป่าอัมพวัน บ้านไร่ม่วง อ.เมือง จ.เลย หลวงปู่ศรีจันทร์ วัณณาโภ เจ้าคณะจังหวัดเลยในขณะนั้นได้แต่งตั้งให้หลวงปู่ซามาเป็นเจ้าคณะตำบล
ในครั้งที่ หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต บูรพาจารย์ สายพระป่าได้มรณภาพ หลวงปู่ศรีจันทร์ได้มอบหมายให้หลวงปู่ซามาเป็นตัวแทน คณะสงฆ์จังหวัดเลยไปรับอัฐิธาตุของ หลวงปู่มั่น นำมาเก็บไว้ในอุโบสถวัด ศรีสุทธาวาส จ.เลย
ในปี พ.ศ.2520 หลวงปู่ศรีจันทร์ และหลวงปู่ซามา พร้อมด้วยพระเถระผู้ใหญ่อีก 3 รูปคือ พระราชศีลสังวร วัดศรีโพนแท่น อ.เชียงคาน จ.เลย, หลวงปู่ท่อน ญาณธโร วัดศรีอภัยวัน จ.เลย และ หลวงพ่อสีทน ศีลธโน วัดถ้ำผาปู่ อ.เมือง จ.เลย รวม 5 รูป ได้รับกิจนิมนต์เข้าร่วมพิธีพุทธาภิเษกที่จังหวัดปราจีนบุรี
ในช่วงเดินทางขากลับไปจังหวัดขอนแก่น ระหว่างทางมาถึง อ.คง จ.นครราชสีมา มีรถยนต์วิ่งสวนทางมาเกิดยางแตก รถพุ่งเข้าหารถตู้ที่พระเถระผู้ใหญ่ทั้ง 5 รูปนั่งโดยสาร คนขับจึงหักหลบ เกิดพลิกคว่ำลงข้างถนน ทำให้พระเถระชั้นผู้ใหญ่ที่นั่งมากับรถได้รับบาดเจ็บ โดยเฉพาะหลวงปู่ซามาอาการสาหัสกว่าทุกรูป ได้มีการนำส่งพระภิกษุทั้ง 5 รูป เข้ารักษาที่โรงพยาบาลนครราชสีมา
เมื่ออาการดีขึ้นหลวงปู่ศรีจันทร์ และพระผู้ใหญ่ที่ไปด้วยกันก็กลับจังหวัดเลย ส่วนหลวงปู่ซามายังต้องรักษาตัวอยู่ที่จังหวัดนครราชสีมา จนอาการดีขึ้นจึงนำกลับมาที่วัดป่าอัมพวันที่ท่านจำพรรษาอยู่
อย่างไรก็ตาม อาการของหลวงปู่ซามาไม่ค่อยดีนัก พอทุเลาบ้าง จนในเดือนเมษายน 2523 ท่านมีอาการทรุดลง กระทั่งวันที่ 11 เม.ย.2523 เวลา 12.30 น. จึงมรณภาพอย่างสงบ
สิริอายุ 76 ปี พรรษา 50
