พระพุทธรูปปางลีลา วัดเบญจมบพิตร
คติ-สัญลักษณ์ สถาปัตยกรรมไทย
โดย…ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์
พระพุทธรูปปางลีลา วัดเบญจมบพิตร – พระพุทธรูปปางลีลาวัดเบญจมบพิตร เป็นพระพุทธรูปหล่อสำริด สมัยสุโขทัย ที่กล่าวกันว่าเป็นพระพุทธรูปปางลีลา ที่งดงามที่สุด
งามด้วยเส้นสายที่อ่อนช้อย ด้วยพระภูษาที่แนบพระองค์ งามด้วยการบรรยายถึงพุทธลักษณะของมหาบุรุษ 32 ประการ หรือมหาปุริสลักษณะ
พุทธทาสภิกขุกล่าวว่า หากพิจารณามหาปุริสลักษณะให้ละเอียดจะพบว่า ลักษณะเหล่านี้เป็นการสะท้อนถึงมารยาทอันละเอียดประณีตของพระองค์ เป็นลักษณะทางกายทางวาจา รวมอยู่ในคำว่า ศีล มีศีล คือการประพฤติทางกาย ทางวาจาถูกต้องบริสุทธิ์สะอาด น่ารัก เลื่อมใส พระพุทธลักษณะทางกายเป็นอย่างนี้
สำหรับพระพุทธรูปองค์นี้ สมเด็จกรมพระยาดำรงฯ ทรงอธิบายว่า นำมาจากวัดราชธานี (วัดเก่าริมแม่น้ำยม)
คติและสัญลักษณ์ของพระพุทธรูปองค์นี้ เมื่อพิจารณาที่พระหัตถ์ข้างซ้ายที่ยกขึ้นเสมออก ปลายนิ้วจีบเป็นวงกลม น่าจะหมายถึงการแสดงธรรมที่หมายถึงธัมมจักกัปปวัตนสูตร
แต่แตกต่างจากพระพุทธรูปปางนี้ในที่อื่นที่เป็นรูปยกพระหัตถ์ขวา
