คอลัมน์ ชมรมพระเครื่อง : พระสมเด็จ กรุวัดบางขุนพรหม พิมพ์ใหญ่ – โดย…แทน ท่าพระจันทร์

พระสมเด็จ – สวัสดีครับ ท่านผู้อ่านที่รักทุกท่าน วันนี้เรามาคุยกันถึงพระสมเด็จอีก ก็พอดีมีเพื่อนๆ ได้มาบอกว่าในโลกโซเชี่ยลมีการถกเถียงกันเป็นประเด็นมาก มีอยู่ 2 ฝ่าย

ฝ่ายหนึ่งก็บอกว่าพระของเขาแท้ อีกฝ่ายหนึ่งว่าปลอม ต่างก็อ้างเหตุผลของตัวเองมาสนับสนุน ผมก็เลยเข้าไปตามอ่านตามดูบ้าง ก็เห็นเขาถกเถียงกันมานานพอสมควร จึงนำมาเป็นเรื่องพูดคุยกัน

ครับเรื่องพระเครื่องก็มีอยู่ 2 ฝ่ายมานมนานแล้ว ซึ่งมีความคิดเห็นต่างกัน ฝ่ายหนึ่งมีการเล่นหาสะสมที่มีมูลค่ารองรับ ก็คือนำไปขายก็ขายได้ อีกฝ่ายหนึ่งเล่นหาสะสม ไม่เหมือนกัน

ที่สำคัญคือสังคมไม่ยอมรับ และนำไปขายก็ขายไม่ได้ จึงเกิดคำว่าเก๊-แท้เกิดขึ้น แท้ก็คือแบบที่สังคมยอมรับและ มีมูลค่าราคา ส่วนเก๊ก็คือสังคมยังไม่ยอมรับขายก็ไม่ได้ จะให้ใช้คำศัพท์ใหม่ก็คือใช่และไม่ใช่

มาพิจารณาในฝ่ายที่เล่นหาสะสมแบบที่มีมูลค่ารองรับ ในฝ่ายนี้เขาก็เล่นหาสะสมกันมาแต่โบราณแบบนี้ และมีมูลค่ารองรับกันมาแต่โบราณเช่นกัน ฝ่ายนี้คนส่วนใหญ่ก็จะเรียกว่าพวกเซียนพระ คนพวกนี้โมเมเอา เองรึ? น่าจะใช่นะครับ เขาก็ศึกษากันมาตลอด ศึกษาประวัติความเป็นมาหรือไม่? ก็ตอบได้เลยว่าศึกษามาแน่ ตำรับตำราต่างๆ เขาหามาอ่านกันหรือไม่?

แน่นอนเขาก็หามาอ่านกันทั้งนั้น และน่าจะเยอะเสียด้วย ที่สำคัญของการศึกษาก็คือต้องศึกษาแบบวิเคราะห์ เนื่องจากหนังสือต่างๆ นั้นก็มีทั้งที่ผิดบิดเบือนหรือผิดพลาดไปบ้าง ก็ต้องศึกษาเปรียบเทียบมากพอสมควร ที่สำคัญอย่างยิ่งเขาก็ต้องศึกษาถึงร่องรอยการผลิต หรือที่มักเรียกง่ายๆ ว่าการศึกษาเรื่องพิมพ์ เรื่องเนื้อหา และธรรมชาติความเก่า

โดยการนำพระที่มีแม่พิมพ์อันเดียวกันมาเปรียบเทียบกันหลายๆ องค์ ดูซิว่าร่องรอยที่เกิดขึ้นกับพระพิมพ์นี้มีอะไรบ้างที่เหมือนกัน ตำแหน่งเดียวกัน มิติเดียวกันร่องรอยการผลิตพระนั้นๆ ที่เกิดขึ้นเหมือนๆ กัน เนื้อหาคือวัสดุที่นำมา สร้างพระนั้นๆ มาจากวัสดุอะไร เหมือนๆ กันหรือไม่ อย่างไร

จากการศึกษาอายุการสร้างของพระนั้นประมาณอายุกาลเท่าใด จะมีการเสื่อมของวัสดุที่นำมาสร้างควรจะเป็นแบบไหน อย่างไรจึงนำมาสรุปออกมาเป็นมาตรฐาน ถ้าถามว่าบุคคลคนเดียวหรือที่ตั้งกฎเกณฑ์มาตรฐาน นั้นขึ้น ตอบได้เลยว่าไม่ใช่

เนื่องจากต่างฝ่ายต่างก็ศึกษาหาเหตุผลของแต่ละคน ที่แปลกก็คือผลออกมาตรงกันแทบทุกข้อ ก็ของมันจริงเมื่อศึกษาอย่างมีเหตุผลก็ออกมาตรงกัน เท่านั้นเอง เมื่อได้ข้อสรุปที่ตรงกันและมีเหตุผลพิสูจน์ได้ก็เป็นที่ยอมรับของสังคม และมีมูลค่ารองรับในการเล่นหา

มาพูดกันถึงพระสมเด็จกรุวัดบางขุนพรหม เนื่องจากมีประวัติที่แน่นอนว่า เจ้าประคุณ สมเด็จฯ ได้สร้างพระบรรจุไว้ในองค์พระเจดีย์ใหญ่ของวัดนี้ และมีผู้คนที่อยากได้พระสมเด็จฯไว้บูชา จึงมีพวกหัวใสคิดการนำพระออกมาจากกรุองค์พระเจดีย์ในสมัยนั้นเรียกว่าการตกพระ โดยการใช้ไม้ไผ่ลำยาวๆ มาทะลวงปล้องออกให้สอดเชือกผ่านเข้าไปได้

แล้วปลายเชือกด้านหนึ่งก็ขมวดเป็นปมใหญ่ ส่วนปลายก็ทำเป็นพู่ แล้วใช้ดินเหนียวคลุกเคล้าจนเกาะติดดินเหนียวแน่น แล้วสอดลำไม้ไผ่เข้าไปในช่องระบายอากาศของพระเจดีย์ ปล่อยเชือกไปจนกระทบกับพื้นซึ่งมีพระสมเด็จบรรจุอยู่แล้วก็สาวเชือกขึ้นมา บางครั้งก็มีพระสมเด็จติดปลายเชือกขึ้นมาก็นำไปขาย ต่อมาก็มากันมากขึ้น

ก็มีทั้งคนตกและมีคนรอรับซื้ออยู่ที่องค์พระเจดีย์ ทางวัดทราบเรื่องก็ห้ามปรามกันไปแต่ก็ไม่อาจทนคนที่มาตกได้ มีการตกครั้งใหญ่ๆ อยู่ถึง 3 ครั้ง ครั้งย่อยๆ ไม่ต้องนับ

นอกจากนี้ก็ยังมีพวกแอบมาเจาะองค์พระเจดีย์เลยก็มี จนครั้งสุดท้ายก็มีการลงทุนจัดงานศพและตั้งเต็นท์ทำโรงครัวติดกับองค์พระเจดีย์ในปี พ.ศ.2500 ทำให้องค์พระเจดีย์ชำรุดจนทางวัดทนไม่ไหว จึงเปิดกรุเป็นทางการในปีพ.ศ.2500 ในปีเดียวกัน

ก็ว่ามาถึงพระที่ออกมาจากกรุเจดีย์วัดบางขุนพรหมพอประมาณ ทีนี้พวกนักเลงพระที่ไปรับซื้อพระเขาก็นำพระมาศึกษาดูตั้งแต่ในสมัยที่มีการตกพระในยุคแรกๆ เก็บรวบรวมศึกษาแม่พิมพ์ต่างๆ ตลอดมาจนถึงปี พ.ศ.2500 ที่เปิดกรุเป็นทางการ

ซึ่งทางวัดก็เปิดให้เช่าบูชาเพื่อนำปัจจัยมาซ่อมแซมบูรณะวัดบางขุนพรหม พระที่บรรดานักเลงพระในสมัยนั้นเขาเก็บรวบรวม ศึกษาทั้งแม่พิมพ์ เนื้อหาวัสดุ และสภาพธรรมชาติต่างๆ ของพระที่ออกจากกรุต่างเวลากัน รวบรวมมาเป็นองค์ความรู้ที่จะเป็นมาตรฐานกำหนดรู้ว่าอย่างไหนแท้ อย่างไหนปลอม หรืออย่างไหนใช่ อย่างไหนไม่ใช่ จนสังคมยอมรับและมีมูลค่ารองรับด้วยเช่นกัน

สนนราคาก็สูงขึ้นเรื่อยๆ เพราะพระมีจำกัด แต่คนต้องการเสาะหากันมากขึ้น เหล่ามิจฉาชีพคนที่ทำพระปลอมก็ทำพระปลอมออกมาหลอกขายกันไปเรื่อยเช่นกันจนทุกวันนี้ แถมการขายก็ต้องเล่านิยายประกอบการขาย ซึ่งก็มีกันมานานแล้ว ตั้งแต่ผมเด็กๆ ก็ได้ยินได้ฟังมามากเช่นกัน แต่งนิยายกันจนเป็นลิเก เลอะเทอะกันไปหมด บิดเบือนประวัติของเจ้าประคุณ สมเด็จฯ

อีกด้วยเพื่อให้นิยายของเขาขายได้ ก็มีผู้ที่ตกเป็นเหยื่อกันอยู่จนถึงในสมัยนี้ พระสมเด็จต้องแม่เหล็กดูดติด ขำกันกลิ้ง ก็เอาผงเหล็กผสมเข้าไปในเนื้อพระ พอเอาแม่เหล็กมาดูดก็ติดไง นิยายแบบนี้เขาทำกันมาเท่าที่เห็นก็ตั้งแต่ผมยังเด็กๆ เลย สมัยก่อนปาหี่ท้องสนามหลวงก็เคยเห็นมีทำ ใครเกิดทันก็คงจะเคยเห็นกันบ้าง

พระสมเด็จกรุวัดบางขุนพรหม พิมพ์ใหญ่ บางแม่พิมพ์ก็จะเกือบเหมือนกับ พระพิมพ์ใหญ่ของวัดระฆังฯ เลยทีเดียว สันนิษฐานว่าอาจจะนำแม่พิมพ์ของวัดระฆังฯ มาตกแต่งนิดหน่อยแล้วก็นำมาใช้ แต่เขาก็มีข้อสังเกตร่องรอยการผลิตและแยกออกได้ว่าเป็นของกรุวัดบางขุนพรหม

เช่น พระกรุเก่าที่ไม่มีขี้กรุก็ยังแยกออกได้ว่าของวัดใด เพราะร่องรอยการผลิตนั้นจะไม่เหมือนกันทั้งสองวัด สามารถบอกได้ด้วยเหตุและผล และจะมีเหมือนๆ กันหมดทุกองค์ ทั้งด้านหน้าและด้านหลัง

วันนี้ผมนำรูปพระสมเด็จวัดบางขุนพรหม พิมพ์ใหญ่แท้ๆ และสวยสมบูรณ์ ถูกต้องตามมาตรฐาน มีมูลค่ารองรับ สังคมยอมรับ มาให้ชมครับ พระแบบนี้มีมูลค่ารองรับเป็นล้านๆ นะครับ พิสูจน์ได้ง่ายๆ ครับ

ติดตามข่าวสด

ข่าวเด่นประจำวัน