กัญชาในอดีต
กัญชากำลังเป็นที่สนใจ อยากทราบว่า สมัยโบราณพบใช้บ้างไหม เก่าแก่ที่สุดในโลกขนาดไหน รวมถึง ในประเทศไทยด้วย
ดาวดิน
ตอบ ดาวดิน
คำตอบอ้างอิงบทความเรื่อง “พบ ‘กัญชา’ ถูกฝังพร้อมร่างชายวัยกลางคนเมื่อ 2,500 ปีก่อน ในประเทศจีน” เผยแพร่ในเว็บไซต์ศิลปวัฒนธรรม ดังนี้
นักโบราณคดีพบโครงกระดูกโบราณของชายวัยกลางคนพร้อม “กัญชา” ยาเสพติดที่กำลังได้รับการขยายการเข้าถึงอย่างถูกกฎหมายในหลายประเทศ ในภาคตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศจีน (เมื่อช่วงตุลาคม พ.ศ. 2559) ซึ่งนับเป็นหลักฐานสำคัญ ที่จะช่วยให้นักวิจัยเข้าใจบทบาทของพืชชนิดนี้ในกลุ่มวัฒนธรรมยูเรเชียโบราณมากยิ่งขึ้น
โครงกระดูกที่พบเมื่อราวปี 2559 เป็นของชายอายุราว 35 ปี (หากเทียบจากตัวเลขอายุเฉลี่ยของชายทั่วโลกขององค์การสหประชาชาติในปี 2012 ซึ่งอยู่ที่ 68.2 ปี ชายผู้นี้อาจเรียกได้ว่า เป็นชายวัยกลางคน) มีลักษณะแบบชาวคอเคเซียน พร้อมกับต้นกัญชาอีก 13 ต้น มีความยาวเกือบ 3 ฟุตวางบนหน้าอกของเขา
โดยหลุมศพที่ฝังร่างของชายผู้นี้อยู่ในแอ่งตูร์ฟาน (หรือ ถูหลู่ฟาน-Turpan Basin ปัจจุบันอยู่ในเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์) จากการตรวจสอบหลุมศพจากรังสีคาร์บอนคาดว่า จะมีอายุราว 2,400-2,800 ปี
รายงานของ National Geographic ระบุว่า การค้นพบครั้งนี้ ช่วยเพิ่มน้ำหนักในหลักฐานทางโบราณคดีที่ชี้ว่า กัญชาเป็นที่นิยมมากๆ ในแถบทุ่งหญ้าสเตปป์ของยูเรเชีย ซึ่งก่อนหน้านี้ก็เคยพบกัญชาพร้อมกับร่างผู้ตายในยุคใกล้เคียงกับที่พบในครั้งนี้มาแล้ว
โดยครั้งหนึ่งเคยพบเมล็ดกัญชาและผงใบกัญชามีน้ำหนักรวมกันมากเกือบ 1 กิโลกรัม ในไซบีเรียใต้ ซึ่งตั้งอยู่ทางตะวันตกของ ตูร์ฟาน เคยพบหลุมศพหญิงชาวซิเธียนในยุคสหัสวรรษแรกก่อนคริสต์กาล (ราว 3000 ปีก่อน) พร้อมกับเมล็ดกัญชาจำนวนหนึ่ง หญิงรายนี้ถูกพบว่าป่วยเป็นโรคมะเร็งเต้านมด้วย นักโบราณคดีจึงคาดกันว่า เธออาจใช้กัญชาบรรเทาอาการเจ็บปวดจากโรคมะเร็ง
นักโบราณคดีจีนกล่าวว่า การค้นพบครั้งนี้นับเป็นครั้งแรกที่พบต้นกัญชาที่มีความสมบูรณ์ และเป็นครั้งแรกที่พบว่า ต้นกัญชาถูกนำมาใช้ปกคลุมร่างของผู้ตายในพิธีฝังศพ
National Geographic ระบุว่า กัญชาเป็นพืชที่มีประโยชน์หลายประการ นอกเหนือไปจากฤทธิ์ที่ส่งผลต่อระบบประสาทแล้ว เส้นใยของมันยังแข็งแรงพอที่จะใช้ถักทอเป็นเสื้อผ้า และเมล็ดก็ยังเป็นแหล่งน้ำมันที่มีคุณค่าทางอาหาร ทำให้นักโบราณคดีพยายามหาคำตอบว่า มนุษย์โบราณใช้พืชชนิดนี้เพื่อประโยชน์ประการใดบ้าง
อย่างไรก็ตาม ในการค้นพบครั้งนี้ ไม่พบหลักฐานเป็นเครื่องทอแต่อย่างใด และเมล็ดกัญชาที่พบก็ดูจะเล็กเกินไปที่จะใช้เพื่อการบริโภค
สำหรับประเทศไทย กัญชาเป็นยาเสพติดที่เคยเป็นยารักษาโรค มีใช้กันมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา พบระบุไว้ในตำราแพทย์โบราณหลายสำนัก โดยตำรายาไทยโบราณบันทึกว่า กัญชา หรือบางตำราเรียก กันชา ในบางตำรับเป็นตัวยาหลักของตำรับยานั้น ขณะที่บางตำรับยากัญชาเป็นส่วนประกอบร่วม เช่น ตำราพระโอสถพระนารายณ์, ตำราแพทยศาสตร์สงเคราะห์ ฯลฯ
