รู้ไปโม้ด - กิโยติน: ชื่อนี้ได้แต่ใดมา

กิโยติน: ชื่อนี้ได้แต่ใดมา

ใครเป็นคนสร้างเครื่อง ตัดหัวกิโยติน

สุนารี

ตอบ สุนารี

คำว่า กิโยติน (Guillotine) ที่ใช้เรียกเครื่องประหารตัดศีรษะมาจากชื่อ โจเซฟ-อิกเนส กิโยติน (Joseph-Ignace Guillotin) แพทย์และนักการเมืองผู้ถือกำเนิดในฝรั่งเศสเมื่อ ค.ศ. 1738 ทั้งที่ในความเป็นจริง เขาไม่ได้เป็นผู้คิดค้นเครื่องมือนี้ ตรงกันข้าม แนวคิด พื้นฐานเดิมของเขายังต่อต้านการลงโทษประหารชีวิต

บทความเรื่อง “กิโยติน ไม่ได้คิดค้นเครื่องตัดหัว หมอเจตนาดีที่คนตีตราจดจำ” เผยแพร่ในเว็บไซต์ www.silpa-mag.com ระบุว่า ในปี 1789 นายแพทย์โจเซฟ กิโยติน มีบทบาทในสภาร่างรัฐธรรมนูญฝรั่งเศส นอกจากจะเคลื่อนไหวเรื่องปฏิรูปการแพทย์ยังรู้กันว่าเขาคัดค้านการลงโทษประหารชีวิต และมีแนวคิดให้ลงโทษผู้กระทำผิดด้วยกรรมวิธีที่สร้างความเจ็บปวดน้อยที่สุด

เขานำเสนอทางเลือกการลงทัณฑ์ให้เลิกกระบวนการในลักษณะสร้างความเจ็บปวดทรมานแก่ผู้ถูกกระทำ อาทิ เผาทั้งเป็น แขวนคอ แยกชิ้นส่วนเป็นสี่ท่อน ถ่วงน้ำ หรือวิธีอื่นที่ทำให้ ผู้ถูกลงโทษเสียชีวิตอย่างช้าๆ

เบื้องลึกแนวคิดที่ก่อร่างเครื่องประหารชีวิตจึงอาจกล่าวได้ว่า มีส่วนเกี่ยวกับเจตนาดีของนายแพทย์กิโยติน ซึ่งต้องการยกเลิกโทษประหาร แต่เมื่อไม่สามารถผลักดันเรื่องนี้ได้ เจตนารองลงมาคือทำให้การลงโทษมีมนุษยธรรมมากขึ้นและเท่าเทียมทุกชนชั้น โดยขณะนั้นชนชั้นสูงเป็นกลุ่มเดียวที่มีสิทธิ์ได้รับโทษประหารตัดศีรษะด้วยดาบ ส่วนชนชั้นอื่นผู้กระทำผิดมีแนวโน้มได้รับโทษที่ทารุณกว่า อย่างเช่นการลงทัณฑ์ด้วยกงล้อที่เรียกว่า The Wheel

บางแหล่งข้อมูลบ่งชี้ว่าผู้คิดค้นเครื่องประหารตัดศีรษะคือ อองตวน หลุยส์ (Antoine Louis) ศัลยแพทย์ แต่ในภาพกว้างที่คนส่วนใหญ่มองคือ โจเซฟ กิโยติน เป็นผู้ทำให้เครื่องประหารชนิดนี้เป็นที่รู้จักด้วยความคิดที่ต้องการผลักดันการลงโทษที่มีมนุษยธรรมมากขึ้นและใช้วิธีแบบเดียวกันในทุกชนชั้นอย่าง เท่าเทียม แต่มันกลับเป็นผลให้ “เครื่องตัดศีรษะ” ถูกนำมาพิจารณาเป็นครั้งแรกในช่วงค.ศ. 1791

นาโอมิ รุสโซ ผู้เขียนบทความ “The Death-Penalty Abolitionist Who Invented the Guillotine” ระบุว่า วันที่ 10 ตุลาคม 1789 กิโยตินยื่นโครงร่างเสนอให้รัฐบาล เรียกร้องให้เครื่องตัดศีรษะเป็นอุปกรณ์ชนิดเดียวที่ใช้ประหารชีวิต และเดือนธันวาคมเขากล่าวสุนทรพจน์ต่อสภาแห่งชาติ ว่า “ด้วยเครื่องของผม ผมสามารถตัดศีรษะของพวกคุณในชั่วพริบตา และคุณไม่มีทางรู้สึกเลยด้วยซ้ำ” วันรุ่งขึ้นสื่อก็เขียนล้อเลียนกิโยตินออกมาเป็นเพลง

รุสโซอธิบายว่าห้วงเวลานี้คือวาระที่เป็นจุดเปลี่ยนสำคัญที่ทำให้ชื่อของเขาถูกนำมาใช้เรียกเครื่องประหารตัดหัวอันเลื่องชื่อ

ปี 1791 ข้อเสนอกิโยตินได้รับความเห็นชอบ สภาประกาศให้เครื่องประหารชนิดนี้เป็นอุปกรณ์สำหรับใช้ลงโทษประหารชีวิตตามกฎหมายเพียงอย่างเดียวในฝรั่งเศส นับตั้งแต่ใช้งานครั้งแรก

ในปี 1792 เครื่องประหารตัดหัวถูกใช้ลงโทษผู้ต้องโทษนับ ไม่ถ้วน รวมถึงพระเจ้าหลุยส์ที่ 16 กับพระนางมารี อองตัวแน็ต

กิโยตินถูกใช้งานนาน 2 ศตวรรษ จวบจนฝรั่งเศสยกเลิกโทษประหารในปี 1981