ก่อน14ตุลา : ฮ.จากทุ่งใหญ่ (ตอนจบ)
ฉบับวานนี้ (12ต.ค.) “ดุษฎี” ถามว่า ฮ.ทหารตกที่เป็นสาเหตุให้เกิดเหตุการณ์14ตุลา รายละเอียดเป็นยังไง เมื่อวานตอบถึงถ้อยคำของจอมพลถนอม กิตติขจร ที่ว่า เฮลิคอปเตอร์ของกองทัพบกลำที่ตกที่ อ.บางเลน นครปฐม อยู่ระหว่างปฏิบัติการลับ ส่วนรูปถ่ายที่ทหารตำรวจเหล่านั้นยืนล้อมซากสัตว์จากป่าสงวน เป็นภาพเก่าและเป็นการยืนถ่ายโชว์โดยที่ไม่รู้ว่าใครยิง
เดือนพฤษภาคม นักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ออกหนังสือชื่อ “บันทึกลับจากทุ่งใหญ่” มีผู้สนใจซื้อจน 5,000 เล่มหมดภายในเวลาไม่กี่ชั่วโมง ผลสะเทือนจากเรื่องนี้ยังเป็นแรงบันดาลใจให้นักเขียนการ์ตูนการเมืองอาวุโส ประยูร จรรยาวงษ์ หวนกลับมาวาดการ์ตูนการเมืองอีกครั้ง หลังจากหยุดไปเกือบ 2 ปี โดยวาดรูปฝูงกระทิงนอนตายคลุมด้วยธงชาติประท้วงการให้สัมภาษณ์ของรัฐบาลว่าเฮลิคอปเตอร์ที่ตกไปราชการลับ
ในหนังสือยังมีข้อความ “ด้วยสถานการณ์ในทุ่งใหญ่ยังไม่เป็นที่น่าไว้วางใจ จึงเสนอต่ออายุการทำงานของกระทิงจ่าฝูงเป็นเวลาอีก 1 ปีกระทิง จากสภารักษาความปลอดภัยแห่งชาติกระทิง” นำกรณีจอมพลถนอมที่ต่ออายุราชการตัวเองมาผนวก ล้อเลียนกับเหตุการณ์ล่าสัตว์ป่าทุ่งใหญ่
เหตุการณ์ปะทุรุนแรงมากขึ้นเมื่อมีการคัดชื่อนักศึกษามหาวิทยาลัยรามคำแหงจำนวน 9 คนที่รวมกลุ่มกันออกหนังสือของชมรมคนรุ่นใหม่ชื่อ “มหาวิทยาลัยที่ยังไม่มีคำตอบ” ออกจากบัญชีนักศึกษา ตั้งข้อหาพวกเขาว่าตั้งชมรมโดยไม่ได้รับอนุญาตจากมหาวิทยาลัย ใช้สถานที่ในมหาวิทยาลัยเป็นที่ชุมนุมเป็นครั้งคราวโดยพลการ เขียนหนังสือก้าวร้าวผู้อื่นด้วยถ้อยคำอันหยาบคาย กล่าวถึงมหาวิทยาลัยรามคำแหงในทางที่ทำให้ผู้อื่นเกลียดชังตำหนินักศึกษาที่ตั้งหน้าเล่าเรียนว่าเป็นคนเห็นแก่ตัว ด้วยเหตุนี้ ดร.ศักดิ์ ผาสุขนิรันดร์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยรามคำแหง จึงสั่งลบชื่อออก
การลงโทษดังกล่าวนอกจากเพราะหนังสือมีเนื้อหาวิพากษ์วิจารณ์การบริหารงานในมหาวิทยาลัยอย่างเข้มข้น และวิจารณ์การตั้งฐานทัพสหรัฐอเมริกาในเมืองไทย ยังมีข้อความลอยๆ 4 บรรทัดในหน้า 6 ว่า “สภาสัตว์ป่าแห่งทุ่งใหญ่ฯ มีมติให้ต่ออายุสัตว์ป่าอีก 1 ปี เนื่องจากสถานการณ์ภายในและภายนอก เป็นที่ไม่น่าไว้วางใจ”
การลบชื่อนักศึกษาก่อให้เกิดความไม่พอใจในหมู่นักศึกษาทุกสถาบัน ศูนย์กลางนิสิตนักศึกษาฯ นัดประท้วงที่หน้าทบวงมหาวิทยาลัย แต่รัฐบาลเพิกเฉย จึงชุมนุมใหญ่ในวันที่ 21-22 มิถุนายน ที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย และเมื่อรัฐบาลประกาศปิดมหาวิทยาลัยก็ยิ่งมีนักศึกษาเข้าร่วมจำนวนมาก เรียกร้องให้รัฐบาลคืนอำนาจการปกครองแก่ประชาชน ให้ประกาศใช้รัฐธรรม นูญภายใน 6 เดือน ที่สุดนักศึกษาทั้ง 9 คนได้กลับเข้าเรียน อธิการบดีลาออก แต่ข้อเรียกร้องให้มีรัฐธรรมนูญภายใน 6 เดือนไร้ผล
จากเหตุการณ์นี้ทำให้กลุ่มผู้นำของศูนย์กลางนิสิตนักศึกษาฯ ตลอดจนอาจารย์มหาวิทยาลัยและผู้สนใจ ร่วมก่อตั้ง “กลุ่มเรียกร้องรัฐธรรมนูญ” นำโดยนายธีรยุทธ บุญมี 5 ตุลาคม 2516 กลุ่มเรียกร้องรัฐธรรมนูญแถลงว่า ต้องการเรียกร้องให้รัฐบาลประกาศใช้รัฐธรรมนูญโดยเร็วที่สุดด้วยสันติวิธี ให้การศึกษาทางการเมืองเกี่ยวกับเรื่องรัฐธรรมนูญตามระบอบประชาธิป ไตยแก่ประชาชน และเพื่อกระตุ้นให้ประชาชนเกิดความสำนึกและหวงแหนในสิทธิเสรีภาพของตน โดยจะใช้เวลาติดต่อกัน 2 เดือนในการรณรงค์ ในระยะแรกจะแจกหนังสือและใบปลิวตามย่านชุมชน
นับเป็นจุดเริ่มต้นของการเรียกร้องรัฐ ธรรมนูญ ซึ่งเป็นอีกชนวนสำคัญที่นำไปสู่เหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 เหตุการณ์ ดังกล่าวทำให้ประเทศไทยได้เปลี่ยนการปกครองจากอำนาจเผด็จการทหารที่ขณะนั้น เป็นของรัฐบาลจอมพลถนอม สู่การเลือกตั้ง
