เป็นประเด็นต่อเนื่องหลังนายกฯ เศรษฐา ทวีสิน สั่งการให้แต่ละกระทรวงไปทบทวนประกาศและคำสั่ง คสช. ในยุครัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา หากคำสั่งไหนไม่จำเป็นให้ยกเลิกทันที
ข้อสั่งการดังกล่าวโดยหลักการเป็นเรื่องดี แต่ก็มาพร้อมข้อสงสัยว่าการยกเลิกจะทำได้ด้วยวิธีการไหน อย่างไร
ต่อมา นายพิชิต ชื่นบาน ที่ปรึกษาของนายกฯ ระบุ สามารถใช้หลักแนวทางตามคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญปี 63 เรื่อง ประกาศ คสช.ให้บุคคลมารายงานตัว และประกาศ คสช. กำหนดให้การฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามคำสั่งเรียกบุคคลให้มารายงานตัวเป็นความผิด
ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญมาตรา 4 มาตรา 26 มาตรา 27 และมาตรา 29 หรือไม่ มาเป็นหลักเกณฑ์ได้ โดยคำวินิจฉัยศาลฯ วางหลักการที่สำคัญประการหนึ่งว่า
“การพิจารณากฎหมายที่จำกัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคลที่รัฐธรรมนูญคุ้มครองไว้ ย่อมต้องพิจารณาสภาพการณ์ของเหตุการณ์บ้านเมือง ตลอดจนวิถีการดำเนินชีวิตของประชาชน ขณะที่มีการตรากฎหมายและในขณะที่ใช้บังคับกฎหมายประกอบกัน
ทั้งนี้ เมื่อยามบ้านเมืองปกติสุข การใช้ชีวิตของปัจเจกบุคคลย่อมแตกต่างไปจากสถานการณ์ดังกล่าว โดยเฉพาะหลังการประกาศใช้รัฐธรรมนูญ 2560 เมื่อวันที่ 6 เม.ย.2560 รัฐธรรมนูญได้รับรองสิทธิและเสรีภาพของบุคคลไว้”
สรุปคือ การที่ ครม.มีแนวทางทบทวนประกาศหรือคำสั่ง คสช. และหัวหน้า คสช. ที่ยังมีผลใช้บังคับในปัจจุบันที่จำกัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคลที่รัฐธรรมนูญรับรองคุ้มครองไว้ ชอบด้วยรัฐธรรมนูญและกฎหมาย เพราะ
หนึ่ง รัฐธรรมนูญ มาตรา 77 บัญญัติว่า รัฐพึงจัดให้มีกฎหมายเพียงเท่าที่จำเป็น และยกเลิก หรือปรับปรุงกฎหมายที่หมดความจำเป็น หรือไม่สอดคล้องกับสภาพการณ์ หรือที่เป็นอุปสรรคต่อการดำเนินชีวิตหรือการประกอบอาชีพโดยไม่ชักช้า เพื่อไม่ให้เป็นภาระต่อประชาชน เข้าถึงและสามารถเข้าใจกฎหมายได้ง่าย เพื่อปฏิบัติตามได้อย่างถูกต้อง
สอง สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ ด้านการปรับสมดุลและพัฒนาระบบการบริหารจัดการภาครัฐ
สาม สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญ มาตรา 279 วรรคแรก ตอนท้าย “…การยกเลิก หรือแก้ไขเพิ่มเติมประกาศหรือคำสั่งดังกล่าว ให้กระทำเป็นพระราชบัญญัติ เว้นแต่ประกาศ หรือคำสั่งที่มีลักษณะเป็นการใช้อำนาจ ทางบริหาร การยกเลิกหรือแก้ไขเพิ่มเติมให้กระทำโดยคำสั่งนายกรัฐมนตรี หรือมติ ครม.แล้วแต่กรณี”
ทั้งนี้ แนวทางตามมาตรา 279 สอดคล้องกับที่นายวิษณุ เครืองาม อดีตรองนายกฯ เนติบริกรของรัฐบาล คสช.และพล.อ.ประยุทธ์ให้ความเห็นชี้ช่องไว้เช่นกัน
มันฯ มือเสือ
