‘สมรสเท่าเทียม’ได้ไปต่อ

สส.รัฐ-เทช่วย LGBTQ+ได้เฮ ครูธัญร่ำไห้ดีใจ

ร่างพ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม ฉบับพรรคก้าวไกลได้ไปต่อ สภาพลิกส.ส.ฝ่ายรัฐบาลร่วมเทเสียงหนุนส่ง ขณะเดียวกันร่างกฎหมายในลักษณะคล้ายกันอีก 3 ฉบับที่เสนอครม.-ประชาธิปัตย์เสนอก็ผ่านทั้งหมด ด้าน‘ครูธัญ’เจ้าของร่างร่ำไห้ดีใจ-ขอบคุณที่สภารับหลักการ เกาะแขน‘พิธา’ออกมาพบกลุ่มหลากหลายทางเพศที่ชุมนุมสนับสนุน

เมื่อเวลา 10.46 น. วันที่ 15 มิ.ย. ที่รัฐสภา ในการประชุมสภาผู้แทนราษฎร ที่มีนายชวน หลีกภัย ประธานสภา เป็นประธานที่ประชุม เพื่อพิจารณาร่างพ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่….) พ.ศ…. หรือร่างพ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม เสนอโดยนายธัญวัจน์ กมลวงศ์วัฒน์ ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคก้าวไกล กับคณะ ซึ่งเป็นฉบับที่ครม.ขอรับไปพิจารณาก่อนรับหลักการ

นายชินวรณ์ บุณยเกียรติ ส.ส.นครศรี ธรรมราช พรรคประชาธิปัตย์ รองประธานคณะกรรมการประสานงานสภาผู้แทนราษฎร (วิปรัฐบาล) เสนอให้นำ 1.ร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิต พ.ศ…. ที่ ครม.เสนอ 2.ร่างพ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่…) พ.ศ…. ที่ครม.เป็นผู้เสนอ และ 3.ร่างพ.ร.บ. คู่ชีวิต พ.ศ…. ที่เสนอโดยนายอิสระ เสรีวัฒนวุฒิ ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคประชาธิปัตย์ และคณะ มาร่วมพิจารณาพร้อมกัน

ด้านส.ส.พรรคก้าวไกลและพรรคเพื่อไทยหลายคนอภิปรายไม่เห็นด้วย ระบุว่า ขัดข้อบังคับการประชุมข้อที่ 64 ที่ระบุว่าญัตติใดที่ถึงวาระการพิจารณาแล้ว การเสนอญัตติที่มีหลักการเดียวกันจะกระทำไม่ได้ หากมีการบรรจุเข้าระเบียบวาระถือเป็นการเริ่มต้นที่ผิด หากยื่นศาลรัฐธรรมนูญกฎหมายที่ประกาศใช้ก็ตกทั้งฉบับ

นายชวนชี้แจงว่า ให้ฝ่ายกฎหมายสภาดูเรื่องนี้ว่าเคยใช้ในข้อบังคับที่ 64 ผู้เชี่ยวชาญบอกว่าสามารถทำได้ และเคยเกิดขึ้นเมื่อปี 2552 และ 2553 เรื่องการเสนอการใช้ที่ดินหวงห้ามที่ไม่ใช้ประโยชน์

ที่ประชุมยังคงถกเถียงกันไม่จบ ในที่สุดนายชวนขอมติที่ประชุม แต่นายพิเชษฐ์ เชื้อเมืองพาน ส.ส.เชียงราย พรรคเพื่อไทย ประท้วงว่า วันนี้การโหวตมีความหมายมาก เสียงละ 1 แสนบาท ขอเตือนไว้ก่อนว่าอย่ากดบัตรแทนกัน และขอให้แพนกล้องไปทั่วห้องประชุมเพราะยังไม่มีความเกรงกลัวต่อความผิด นายชวนชี้แจงว่า ถ้าเป็นอย่างที่พูดขอให้ไปดำเนินคดีแจ้งความ เพราะหากพูดไปลอยๆ จะทำให้เสียหายต่อสภา

จากนั้นที่ประชุมได้ลงมติเห็นด้วยให้นำร่างกฎหมายทั้ง 4 ฉบับมาพิจารณารวมกัน ตามที่นายชินวรณ์เสนอ ด้วยเสียงข้างมาก 240 เสียง และให้ลงมติรับหลักการหรือไม่รับหลักการแยกแต่ละฉบับ ด้วยคะแนนเสียง 232 เสียง โดยที่ประชุมใช้เวลาถกเถียงในส่วนนี้กว่า 1 ชั่วโมง

จากนั้นเวลา 11.50 น. เข้าสู่วาระการประชุม นายชวนให้ผู้เสนอร่างพ.ร.บ.ทั้ง 4 ฉบับชี้แจงหลักการเหตุผลแต่ละฉบับ โดยเนื้อหาทั้ง 4 ฉบับมีสาระสำคัญคือ กำหนดให้บุคคลทุกคนไม่ว่าจะมีสถานะทางเพศอย่างไรได้รับรองสิทธิต่างๆ เช่น การจดทะเบียนสมรส การหมั้น การจัดการทรัพย์สินคู่สมรส การรับรองบุตรบุญธรรม ไม่ให้มีการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมต่อบุคคล ด้วยเหตุผลความแตกต่างความ หลากหลายทางเพศ

นายธัญวัจน์ในฐานะผู้เสนอร่างกฎหมายดังกล่าวของพรรคก้าวไกล ชี้แจงร่างพ.ร.บ. สมรสเท่าเทียมว่า การที่คณะกรรมการกฤษฎีกาคัดค้านร่างพ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม โดยอ้างอิงงานวิจัย ใช้ความเชื่อทางศาสนามาเชื่อมโยงร่างพ.ร.บ.นี่คือการเลือกปฏิบัติกับคนที่มีความหลากหลายทางเพศหรือไม่ และการที่ครม.ยกร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิตขึ้นมาประกบอาจคิดว่าเป็นชัยชนะของตัวเอง แต่เป็นความพ่ายแพ้ของผู้มีความหลากหลายทางเพศ (LGBT) เพราะสิ่งที่ยัดเยียดให้คือความไม่เสมอภาค

นายอิสระ เสรีวัฒนวุฒิ ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคประชาธิปัตย์ ชี้แจงร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิต ฉบับพรรคประชาธิปัตย์ว่า ร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิตของพรรคประชาธิปัตย์มีหลักคิดแตกต่างจากฉบับครม. เพราะกระทรวงยุติธรรมมองว่า คู่สมรสต้องเป็นชายหญิงเท่านั้น การแต่งงานของเพศอื่นถูกมองเป็นเพียงคู่ชีวิต จึงถูกกลุ่ม LGBTQ+ ต่อต้าน เพราะมองเป็นพลเมืองชั้นสอง แต่กฎหมายของพรรคประชาธิปัตย์ เปิดให้คนทุกเพศ ไม่ใช่เฉพาะเพศเดียวกัน มองคนเท่ากัน สามารถเลือกระดับความสัมพันธ์ที่เหมาะสมกับชีวิตตัวเองได้ ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง เป็นความหวังของทุกคู่ชีวิต

ต่อมาที่ประชุมเปิดโอกาสให้สมาชิกอภิปรายแสดงความคิดเห็นอย่างกว้างขวาง โดยส.ส.ฝ่ายค้านสนับสนุนให้รับหลักการร่างพ.ร.บ.สมรสเท่าเทียมของพรรคก้าวไกล

นางอมรัตน์ โชคปมิตต์กุล ส.ส.บัญชี รายชื่อ พรรคก้าวไกล อภิปรายว่าพ.ร.บ. คู่ชีวิตของครม.ไม่ตอบโจทย์ข้อเรียกร้อง ของกลุ่ม LGBTQ+ อยากให้รับหลักการร่างพ.ร.บ.สมรสเท่าเทียมไปก่อนแล้วไปแก้ไขในชั้นคณะกรรมาธิการอีกครั้ง อย่ามองแค่กฎหมายนี้เสนอโดยพรรคก้าวไกล แต่เป็นกฎหมายที่เสนอโดยประชาชนหลายล้านคน

“เมื่อดิฉันได้ฟังที่พล.อ.ประยุทธ์พูดชื่นชมสตรีไทยว่าต้องรับบทหนัก 3 หน้าที่ คือ เป็นภรรยา มารดา และหารายได้เพิ่มช่วยครอบครัว เมื่อวันที่ 10 มิ.ย. ก็รู้สึกผิดหวังและอับอายต่อสายตาชาวโลก เพราะนี่ไม่ใช่การพูดในแนวทางของคนทศวรรษนี้ แต่เป็นการพูดเหมือนผู้ชายยุคมนุษย์ถ้ำ” นางอมรัตน์กล่าว

หลังการอภิปรายจบ นายเกิดโชค เกษมวงศ์จิตร รองอธิบดีกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม ชี้แจงว่ากรมคุ้มครองสิทธิฯ ได้ผลักดันร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิตมาเป็น 10 ปี เราไม่ได้คิดถึงเรื่องการแบ่งคนออกเป็น 2 ประเภท ร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิตขึ้นมาเพื่อรองรับสิทธิและยกระดับสิทธิของกลุ่มคนเพราะเห็นว่ามีเพศชายไปจดทะเบียนสมรสแต่ถูกปฏิเสธ ถือเป็นการกลัดกระดุมเม็ดแรกทำให้มีวันนี้ขึ้น ยืนยันว่าการร่างกฎหมายทั้งหมดเกิดจากการแสดงความเห็น และการรับฟังภาคประชาชนสังคมโดยเฉพาะกลุ่ม LGBTQ+ ทั้งหมดที่อยู่ในประเทศไทย และการเสนอกฎหมายไม่ได้เพื่อกดกลุ่ม LGBT แต่ทำทุกอย่างเพื่อให้ เท่าเทียมกับคนทั่วไป

เท่าเทียม – นายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ หัวหน้าพรรคก้าวไกล นายธัญวัจน์ กมลวงศ์วัฒน์ ส.ส.ก้าวไกล ออกมาร่วมแสดงความยินดีกับกลุ่มภาคีสีรุ้ง หลังสภามีมติรับหลักการร่างพ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม ผ่านวาระแรก ที่รัฐสภา เมื่อวันที่ 15 มิ.ย.

จากนั้นเจ้าของร่างได้กล่าวสรุป โดยนายธัญวัจน์กล่าวพร้อมร้องไห้สะอึกสะอื้นว่า “ขอพูดในฐานะส.ส.ก้าวไกล ที่เป็นกะเทยคนหนึ่ง แต่ก็มีส.ส.ผู้ชายและส.ส.ผู้หญิง ช่วยพูด รู้ว่าเสียงของพรรคก้าวไกลไม่พอ จึงขอให้ทุกคนโหวตด้วยความจริงใจกับประชาชน พวกเขารอกฎหมายนี้อยู่ ที่เห็นอยู่นี่ไม่ใช่น้ำตาของธัญ แต่เป็นน้ำตาของประชาชนที่รอกฎหมายอยู่”

เวลา 16.17 น. ที่ประชุมลงมติรับ หลักการร่างพ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม ที่เสนอโดยนายธัญวัจน์ กับคณะ เห็นด้วย 210 เสียง ไม่เห็นด้วย 180 เสียง งดออกเสียง 12 เสียง และไม่ลงคะแนน 4 เสียง

นอกจากนี้ ร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิต พ.ศ…. ที่ครม.เสนอ ที่ประชุมรับหลักการ เห็นด้วย 229 เสียง ไม่เห็นด้วย 166 เสียง งดออกเสียง 6 เสียง และไม่ลงคะแนน 2 เสียง

ร่างพ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่…) พ.ศ…. ที่ครม.เป็นผู้เสนอ ที่ประชุมรับหลักการ เห็นด้วย 230 เสียง ไม่เห็นด้วย 169 เสียง งดออกเสียง 7 เสียง และไม่ลงคะแนน 1 เสียง

ร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิต พ.ศ…. ที่เสนอโดยนายอิสระและคณะ ที่ประชุมรับหลักการ เห็นด้วย 251 เสียง ไม่เห็นด้วย 123 เสียง งดออกเสียง 30 เสียง และไม่ลงคะแนน 2 เสียง

พร้อมตั้งกมธ.วิสามัญ 25 คน แบ่งตามสัดส่วน ครม. 5 คน และพรรคการเมือง 20 คน แปรญัตติ 15 วัน โดยพรรคพลังประชารัฐเสนอให้ใช้ร่างครม.เป็นหลัก แต่พรรคก้าวไกลเสนอให้ใช้ร่างของพรรคประชาธิปัตย์เป็นร่างหลัก เนื่องจากได้คะแนนโหวตมากที่สุด โดยที่ประชุมโหวตให้ใช้ร่างของครม.เป็นหลัก ทั้งนี้ ร่างพ.ร.บ.ทั้ง 4 ฉบับใช้เวลาพิจารณาเกือบ 6 ชั่วโมง

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ก่อนหน้านี้วิปรัฐบาลมีมติไม่รับหลักการร่างพ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม และรับหลักการร่างพ.ร.บ.อีก 3 ฉบับ แต่การโหวตกลับพลิกรับหลักการทั้งหมด โดยพบว่าเสียงส่วนใหญ่ที่ลงมติรับหลักการร่างพ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม เป็นของพรรคร่วม ฝ่ายค้าน และมีเสียงของพรรคร่วมรัฐบาลบางส่วนเทมาให้ด้วย ได้แก่ พรรคพลังประชารัฐ 6 เสียง อาทิ น.ส.วทันยา บุนนาค ส.ส.บัญชีรายชื่อ น.ส.กุลวดี นพอมรบดี ส.ส.ราชบุรี ร.อ.จองชัย วงศ์ทรายทอง ส.ส.ชลบุรี ส่วนพรรคภูมิใจไทย 2 เสียง ได้แก่ นายสุชาติ โชคชัยวัฒนากร ส.ส.มหาสารคาม นายสิริพงศ์ อังคสกุลเกียรติ ส.ส.ศรีสะเกษ

ขณะที่พรรคประชาธิปัตย์ 13 เสียง อาทิ นายอิสระ เสรีวัฒนวุฒิ ส.ส.บัญชีรายชื่อ นายองอาจ คล้ามไพบูลย์ ส.ส.บัญชีรายชื่อ น.ส.กันตวรรณ ตันเถียร ส.ส.พังงา รวมถึงพรรคเศรษฐกิจไทย (ศท.) จำนวน 13 เสียง อาทิ น.ส.จอมขวัญ กลับบ้านเกาะ ส.ส.สมุทรสาคร นายบุญสิงห์ วรินทร์รักษ์ ส.ส.บัญชีรายชื่อ และนายไผ่ ลิกค์ ส.ส.กำแพงเพชร นอกจากนั้นยังมีส.ส.พรรคเล็กก็ร่วมลงมติรับหลักการด้วย

หลังประชุม นายจุลพันธ์ อมรวิวัฒน์ ส.ส.เชียงใหม่ พรรคเพื่อไทย และคณะ ร่วมแถลงว่าวันนี้เป็นอีกหนึ่งชัยชนะของพรรคร่วมฝ่ายค้าน ที่สามารถผ่านร่างพ.ร.บ.ได้อีก 1 ฉบับ และแสดงให้เห็นถึงความไม่มีเสถียรภาพของรัฐบาลในการควบคุมองค์ประชุม รวมถึงแสดงให้เห็นถึงกระบวนการของพรรคร่วมรัฐบาลที่เต็มไปด้วยขวากหนามและใช้กลยุทธ์ไม่เป็นธรรม ต้องขอบคุณสมาชิกเสียงส่วนใหญ่ที่สุดท้ายสามารถแสดงจุดยืนของสภา

เวลา 17.15 น. นายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ ส.ส.บัญชีรายชื่อ หัวหน้าพรรคก้าวไกล และคณะ แถลงข่าว โดยนายธัญวัจน์กล่าวด้วย น้ำเสียงสั่นเครือและมีน้ำตาว่า ขอบคุณทุกเสียงที่ทำหน้าที่ในฐานะผู้แทนราษฎร น้ำตานี้คือน้ำตาของผู้แทนราษฎรที่ทำเพื่อประชาชน ตนหวังให้ผู้แทนซื่อตรงต่อประชาชนและยึดมั่นต่อกลไกสภา

นายธัญญ์วาริน สุขะพิสิษฐ์ อดีตส.ส.พรรคก้าวไกล ในฐานะผู้ร่วมร่างและผลักดันกฎหมายสมรสเท่าเทียม กล่าวด้วยน้ำตาเช่นกันว่า ขอบคุณประชาชนที่ช่วยกันส่งเสียงให้สภาได้ยินและนำไปสู่ความเปลี่ยนแปลง

หลังจากแถลงข่าวเสร็จ นายพิธาและคณะได้ลงมาพบปะกับกลุ่มภาคีสีรุ้งที่มาปักหลักรอหน้าสภาตั้งแต่ช่วงเช้า เพื่อรอการอภิปรายและลงมติร่างพ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม โดยมีการเดินบนธงสีรุ้งและเต้นเพื่อเฉลิมฉลองที่ร่างพ.ร.บ.ฉบับดังกล่าวผ่านขั้นรับหลักการ ก่อนที่กลุ่มมวลชนจะชูธงโดย มีส.ส.ของพรรคก.ก.ร่วมจับธงด้วย พร้อมทั้งตะโกนว่า “สมรส เท่าเทียม” หลังจากนั้นส.ส.ของพรรคก.ก.ได้เข้าไปอยู่ใต้ธง โดยมีมวลชนถือธงเดินมาตามมาด้วย เพื่อจะส่งส.ส.เข้าอาคารรัฐสภา แต่เดินมาได้เพียงเล็กน้อย

ตัวแทนของกลุ่มมวลชนพูดกับนายพิธาว่า “วันนี้เดินมาส่งได้ถึงเท่านี้ แต่วันหน้าจะขอเข้าไปส่งด้านใน” ทำให้นายพิธากล่าวว่า “นี่แค่วาระแรก” ก่อนจะแยกเดินมาในอาคารสภา พร้อมกับส.ส.ของพรรค