ชาวบ้านจี้แก้ ช้างบุก-ลิงป่วน

ปัญหาใหญ่สะสม ป่า5จังหวัด-เขาวัง

ชาวบ้าน 5 จังหวัดตะวันออกบุกถึงสภา ยื่นหนังสือ ‘ส.ส.ก้าวไกล’ เร่งแก้ปัญหาช้างป่าบุก ที่ทำกินชาวบ้าน เผยสถิติ 2564-65 แค่ 2 ปีชาวบ้านถูกกระทืบตายกว่า 40 ราย ด้านสส.ระยองเผยยื่นกระทู้ถามรัฐมนตรีให้ตอบนโยบายการดูแลช้างป่าแล้ว แต่ยังไม่รู้ว่าใครจะเป็นคนตอบ ชาวนาดีระทึกอีกโขลงช้างป่ากว่า 30 ตัวบุกเขมือบไร่มัน-ข้าวเปลือก ต้องไล่ต้อนกลับเข้าป่าทั้งคืน ขณะที่พ่อเมืองเพชรบุรีจี้ ทส.ถอดลิงแสมจากสัตว์ป่าคุ้มครอง ชี้เข้ามาอยู่ในเมืองและมีพ.ร.บ.คุ้มครองจนขยายพันธุ์สร้างความเดือดร้อนรำคาญให้ชาวบ้านหนัก

เมื่อเวลา 11.15 น. วันที่ 26 ก.ค. นายตาล วรรณกุล ตัวแทนศูนย์ศึกษาเรียนรู้ช้างป่าตะวันออก พร้อมชาวบ้าน 5 จังหวัดตะวันออก ยื่นหนังสือร้องเรียนต่อสส.กลุ่มจังหวัดภาคตะวันออก พรรคก้าวไกล นำโดย นายชุติพงศ์ พิภพภิญโญ สส.ระยอง กรณีปัญหาช้างป่าตะวันออกที่มีสถานการณ์ความรุนแรงมาหลายปี รวมถึงการจัดการของภาครัฐยังไม่ตอบโจทย์เท่าที่ควร จึงมีข้อเสนอแนะจากภาคประชาสังคม เพื่อพิจารณาแก้ปัญหา

นายตาลกล่าวว่า ผืนป่าภาคตะวันออกมีเนื้อที่ประมาณ 2,400 ตารางกิโลเมตร พื้นที่ไม่เพียงพอรองรับช้างป่าในภาคตะวันออก ปัจจุบันมีช้างประมาณ 592 ตัว แต่พื้นที่รองรับช้างป่าได้เพียง 325 ตัว หมายความว่าช้างป่าเกินครึ่งออกมาใช้ชีวิตร่วมกับมนุษย์ ส่งผลต่อการใช้ชีวิตของประชาชนตั้งแต่ปี 2539 เริ่มมีช้างป่าออกมาทำลายพืชผลทางการเกษตร ล่าสุดปี 2565 สถิติคนเสียชีวิตจากช้างประมาณ 23 คน ในพื้นที่ภาคตะวันออกปี 2564 เสียชีวิต 19 คน ส่วนใหญ่เกิดจากการเผชิญหน้ากับช้างป่า เราพยายามศึกษาผล กระทบนำมาวิเคราะห์ และแก้ปัญหาเชิงนโยบาย

“30 กว่าปีที่ผ่านมา การอนุรักษ์ช้างประสบความสำเร็จมาก แต่ความสำเร็จในการอนุรักษ์ส่งผลกระทบกับประชาชนเหมือนกัน เขาเลือกใช้ชีวิตในพื้นที่ทับซ้อนกับมนุษย์ด้วย เราจึงเสนอนโยบายการคุ้มครองชีวิต พืชผลทางการเกษตรในพื้นที่ได้รับผลกระทบ 3 นโยบาย คือ 1.นโยบายด้านการกระจายอำนาจ และการมีส่วนร่วมของประชาชน 2.นโยบายด้านการควบคุมช้าง และ 3.นโยบายด้านการพัฒนาความสมดุลของช้างป่าในพื้นที่รองรับภาคตะวันออก เนื่องจากช้างป่าพฤติกรรมเปลี่ยนไป เมื่อใช้ชีวิตร่วมกับมนุษย์ก็มีการระวังภัยตัวเองสูง เมื่อเผชิญหน้ากับช้างมักจะจู่โจมคนก่อนในระยะประชิด” ตัวแทนศูนย์ศึกษาเรียนรู้ช้างป่าตะวันออกกล่าว

นายตาลกล่าวเพิ่มเติมว่า ส่วนเรื่องเร่งด่วนที่อยากให้รัฐดำเนินการคือการชดเชยเยียวยาอย่างเป็นธรรม คำนวณออกมาเป็นต้นทุนการผลิต ราคาตลาด ณ เวลานั้น เพื่อคืนเงินให้ประชาชนที่สูญเสียพืชผลทางการเกษตร ส่วนกรณีเสียชีวิตและบาดเจ็บ ควรคำนึงถึงชีวิตความเป็นอยู่ให้ยาวนานไปกว่า 5-10 ปีข้างหน้า

ด้านนายชุติพงศ์กล่าวว่า รับหนังสือจากประชาชนในเรื่องนี้ เตรียมเสนอผลักดันเป็นวาระในรัฐสภาต่อไป รับทราบความเจ็บปวดของพี่น้องประชาชนจากปัญหาที่เกิดขึ้น ทั้งนี้ ตนได้ยื่นกระทู้ถามรัฐมนตรีให้ตอบนโยบายการดูแลช้างป่าแล้วแต่ยังไม่ทราบว่าท่านไหนจะมาตอบ

วันเดียวกัน ชุดเฝ้าระวังช้างป่าและชาวบ้านได้ร่วมกันออกผลักดันโขลงช้างป่าจากอุทยานแห่งชาติทับลานมรดกโลก มากกว่า 30 ตัวลงมาหากินหัวมันสําปะหลังของชาวบ้าน บ้านบุเจริญ ม.9 ต.แก่งดินสอ อ.นาดี จ.ปราจีนบุรี ตั้งแต่กลางดึกที่ผ่านมา โดยก่อนหน้านี้มีเพียงช้างสีดอชื่อละมุด และสหาย 2-3 ตัวเท่านั้น แต่ครั้งนี้มีช้างตัวใหญ่ที่มีงายาวคาดว่าเป็นจ่าฝูงลงมาด้วย และคอยคุ้มกันฝูงโดยได้ถอนหลักรั้วและหักต้นไม้ใหญ่กำกับโขลงอยู่ข้างๆ ฝูงช้างป่า

นายประมวล แซ่ลิ้ม เผยว่า ตั้งแต่เมื่อช่วงพลบค่ำของวันที่ 25 ก.ค.ที่ผ่านมาได้ยินเสียงช้างร้องและหักกิ่งไม้อยู่ที่สวนมัน จึงพากันออกมาดูพบว่ามีโขลงช้างราว 30 ตัวกำลังยืนอยู่ในป่ามัน และถอนต้นมันในสวนกินได้รับความเสียหายจำนวนหนึ่ง เมื่อปีที่ผ่านๆ มา ยังไม่มีโขลงช้างป่าจำนวนมากลงมาหากินบริเวณนี้ หลังจากช้างถอนหัวมันในสวนกินสักครู่จึงพูดบอกช้างว่า ขอให้พ่อใหญ่พากันกลับออกไป เหลือเอาไว้ให้เจ้าของทำมาหากินบ้าง

“ราวกับสื่อสารรู้ภาษามนุษย์ อึดใจต่อมาโขลงช้างได้หลบเข้าไปในราวป่าแต่ยังไม่ไปเนื่องจากมีช้างตัวเล็กอยู่ในโขลงด้วย จึงพากันไล่ช้างออกจากไร่มันสำปะหลัง หลังจากพากันไล่ช้างออกจากพื้นที่เมื่อช่วงเที่ยงคืนที่ผ่านมาพบฝูงช้างป่าแอบย้อนกลับมากินหัวมันสำปะหลังอีกครั้งหนึ่ง นอกจากฝูงช้างป่าที่ไล่ออกไปเมื่อคืนนี้กลับมากินหัวมันสำปะหลังแล้วยังพบช้างป่าจำนวนหนึ่งแยกออกจากฝูงใหญ่มาลักขโมยข้าวเปลือกของนายประสิทธิ์ สระเจริญ ที่นำเมล็ดพันธุ์ข้าวปลูกแช่น้ำไว้ในสระข้างบ้านเพื่อที่จะใช้หว่านข้าวเปลือกในเช้าวันนี้ พบช้างป่า 1 ถึง 2 ตัวลากกระสอบข้าวเปลือกที่แช่น้ำไว้ในสระมากินจำนวน 4 ถุง คาดว่าช่วงดึกวันนี้ฝูงช้างป่าจะต้องย้อนกลับมาอีกเพราะรู้ว่ามันสำปะหลังยังเหลือและมีข้าวเปลือกกิน” นายประมวลกล่าว

ส่วนที่ จ.เพชรบุรี นายณัฏฐชัย นำพูลสุขสันติ์ ผวจ.เพชรบุรี ลงพื้นที่อุทยานประวัติศาสตร์พระนครคีรี (เขาวัง) อ.เมือง จ.เพชรบุรี หลังจากได้รับเรื่องร้องเรียนจากประชาชน นักท่องเที่ยว เยาวชน ตลอดจน ผู้ประกอบการและผู้อยู่อาศัยในพื้นที่ใกล้เคียงว่าถูกลิงแสมบริเวณเขาวังก่อความเดือดร้อนรำคาญจากประชากรลิงแสมนับวันยิ่งมี แนวโน้มการขยายพันธุ์เพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็วและเริ่มมีการกระจายตัวออกนอกบริเวณที่อยู่อาศัยเดิม โดยมีพฤติกรรมการหากินและการดำรงชีวิตที่สร้างความเดือดร้อนรบกวนต่อประชาชน ทรัพย์สินเสียหาย และอาจก่อให้เกิดอันตรายเพิ่มมากขึ้น

นายณัฏฐชัยเปิดเผยว่า ปัจจุบันลิงแสมมีสถานภาพทางกฎหมายเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองพวกสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ตามพ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2562 การดำเนินการควบคุมดูแล หรือการดำเนินการอื่นๆ ทำได้ยากเพราะติดในเงื่อนไขข้อกฎหมาย ก่อนหน้านี้จังหวัดแต่งตั้งคณะทำงานแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนรำคาญจากลิง ประกอบกับพฤติกรรมลิงแสมที่มักก่อเหตุเยี่ยงคนร้าย คล้ายการ ลักทรัพย์ วิ่งราวทรัพย์ กรรโชกทรัพย์ ทำร้ายร่างกายคน เป็นความจริงในเชิงประจักษ์ ประชาชนต้องปลูกสร้างกรงเหล็กที่แน่นหนาครอบประตูหน้าต่างศาลพระภูมิ ศาลเจ้าที่ ป้องกันการถูกลิงแสมบุกเข้าไปทำลายเสียหาย ตลอดจนความกังวลในความปลอดภัยของเด็กและเยาวชน ซึ่งมีสถานศึกษาอยู่ใกล้ๆ ประชาชน นักท่องเที่ยวที่สุ่มเสี่ยงที่จะถูกลิงทำร้าย

“แต่ละอำเภอของจ.เพชรบุรี จะมีประชากรลิงไม่น้อยกว่า 1,000-1,500 ตัว โดยเฉพาะในเขต อ.เมือง มีจำนวนลิงในพื้นที่เขาวัง เขาหลวง และพื้นที่อื่นๆ มากกว่า 3,000 ตัว และขยายพันธุ์เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว จากการสำรวจข้อมูลเมื่อเดือนเม.ย.ที่ผ่านมาพบว่ามีจำนวนลิงแสมทั้งหมดประมาณ 9,500 ตัว แต่การสำรวจเมื่อวันที่ 30 มิ.ย.ที่ผ่านมาพบมากกว่า 12,000 ตัว และปัจจุบันคาดว่ามีมากกว่า 20,000 ตัว ทำให้ส่งผลกระทบถึงความเป็นอยู่ของประชาชนและการท่องเที่ยวเพิ่มมากขึ้น ที่ผ่านมากรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช โดยสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 3 เพชรบุรี ดำเนินการควบคุมประชากรลิงแสมโดยวิธีการทำหมันมาตลอด แต่ยังไม่สามารถแก้ปัญหาได้อย่างถาวร” ผวจ.เพชรบุรีกล่าว

นายณัฏฐชัยกล่าวเพิ่มเติมว่า เบื้องต้นคณะทำงานแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนรำคาญจากลิงมีมติเห็นชอบร่วมกันเร่งด่วนจะขอให้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) ถอดลิงแสมออกจากการเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง เพราะลิงแสมเป็นสัตว์ที่ไม่ได้อยู่ ในป่า แต่มาอยู่ในพื้นที่ชุมชนจึงไม่ใช่สัตว์ป่า ประกอบกับมีการขยายพันธุ์เพิ่มจำนวนรวดเร็วมากจึงไม่ใช่ภาวการณ์ที่เกรงจะ สูญพันธุ์จนต้องคุ้มครอง

“นอกจากนี้ ปัจจุบันจำนวนลิงแสมมีมากยากจะควบคุม และก่อความเสียหาย เดือดร้อน และอันตรายเพิ่มขึ้นมาก การปลดลิงแสมออกจากสัตว์ป่าคุ้มครองจะทำให้จังหวัดและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถดำเนินการมาตรการการแก้ไขปัญหาต่างๆ ได้ง่ายขึ้น ขณะเดียวกันไม่ต้องกังวลว่าลิงแสมจะถูกทำร้าย เพราะแม้ไม่ได้เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองแต่มีพ.ร.บ.ป้องกันการทารุณกรรมสัตว์ฯ ดูแลอยู่ ขณะนี้ได้ลงนาม ในหนังสือเพื่อยื่นเสนอขอปลดลิงออกจากพ.ร.บ.สัตว์ป่าคุ้มครองฯ ต่อกระทรวงทรัพยากรฯ แล้ว” ผู้ว่าฯ เพชรบุรีกล่าว

ช่วยทัน – ตำรวจและทหารสกัดรถกระบะตู้ทึบ ทะเบียนหนองบัวลำภู ลอบนำลิงแสม 62 ตัวเตรียมส่งต่างประเทศ ที่ด่านตรวจสัตว์ป่าหนองคาย ส่วนคนร้ายทิ้งรถหลบหนีไปได้ นำลิง มาดูแลที่สภ.รัตนวาปี เมื่อวันที่ 26 ก.ค.

วันเดียวกันที่ สภ.รัตนวาปี จ.หนองคาย พ.ต.อ.ภูวิศ ศิริพานิช ผกก.สภ.รัตนวาปี, นายธงชัย บุตรวงษ์ นายอำเภอรัตนวาปี, นายประสิทธิ์ พุทธบูชา หัวหน้าด่านตรวจสัตว์ป่าหนองคาย, ร.อ.วิทยา สิงห์อร ผบ.ร้อยฉก.ทพ.2105, น.ส.เสาวนีย์ มีสนาม หัวหน้าสายตรวจปราบปราม สบอ.10 อุดรธานี พร้อมเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง ร่วมกันแถลงข่าวการตรวจยึดลิงแสม 62 ตัว รถกระบะตู้ทึบ โตโยต้า วีโก้ สีบรอนซ์ ทะเบียน บฉ 7352 หนองบัวลำภู

สืบเนื่องจากเจ้าหน้าที่ด่านตรวจสัตว์ป่าหนองคายรับแจ้งจากพลเมืองดีว่าจะมีการลักลอบนำสัตว์ป่าคุ้มครองจำพวกลิงออกนอกประเทศ จึงไปดักซุ่มในจุดที่ได้รับแจ้งบริเวณบ้านท่าม่วง ช่วงโรงสูบน้ำโครงการสูบน้ำด้วยไฟฟ้า จนกระทั่งเวลาประมาณ 05.30 น. พบรถกระบะคันดังกล่าวขับไปจอดบริเวณที่ เจ้าหน้าที่ดักซุ่มอยู่ จังหวะเดียวกันมีเรือหางยาวแล่นข้ามน้ำโขงมาจากประเทศเพื่อนบ้านมีชายฉกรรจ์ประมาณ 8 คนขึ้นจากเรือเดินมายังรถกระบะช่วยกันยกกรงเหล็กในกระบะด้านหลังลงจากรถ

เจ้าหน้าที่จึงแสดงตัวเข้าจับกุม กลุ่มชายฉกรรจ์รีบทิ้งรถและของกลาง หลบหนีไปได้ เจ้าหน้าที่ตรวจสอบภายในกระบะตู้ทึบ พบกรงเหล็ก 3 กรง และกรงพลาสติก 1 กรง ภายในบรรจุลิงแสมมีชีวิต 62 ตัว คาดถูกนำมาจากพื้นที่ภาคกลางของไทยและเตรียมนำออกต่างประเทศ เพื่อทำการวิจัยหรือทดลองทางวิทยาศาสตร์ ในปี 2566 เจ้าหน้าที่มีการตรวจยึดจับกุมผู้ลักลอบนำลิงแสมส่งออกต่างประเทศได้บ่อยครั้ง เพราะความต้องการลิงแสมโดยเฉพาะลิงที่มีอายุน้อย หางยาว ไม่มีรอยสัก วัคซีนจะเป็นที่ต้องการมาก การ กระทำดังกล่าวเป็นความผิดตามพ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2562 หลังจากดำเนินการตามขั้นตอนกฎหมายแล้ว ลิงแสมเหล่านี้จะถูกนำส่งยังศูนย์ฟื้นฟูสัตว์ อุทยานแห่งชาติภูผาม่าน จ.ขอนแก่น ต่อไป