การศึกษา - ผลสัมฤทธิ์ชุมชนแห่งการเรียนรู้ ‘พุทธจักรวิทยา’คะแนนโอเน็ตพุ่ง

ผลสัมฤทธิ์ชุมชนแห่งการเรียนรู้ – โรงเรียนในฐานะชุมชนแห่งการเรียนรู้ (School as Learning Community : SLC) เป็นแนวทางการจัดการการเรียนรู้ที่มีต้นกำเนิด จากประเทศญี่ปุ่น โดย ศ.มานาบุ ซาโต ศาสตราจารย์เกียรติคุณแห่งมหาวิทยาลัยโตเกียว และศาสตราจารย์มหาวิทยาลัยกักคุชูอิน ซึ่งหัวใจของ เอสแอลซีคือ วิสัยทัศน์ ปรัชญา และระบบกิจกรรม

สำหรับประเทศไทยนั้นมีหลายโรงเรียนที่ได้นำ เอสแอลซีเข้ามาใช้ในการจัดการเรียนรู้ ไม่ว่าจะเป็นโรงเรียนขนาดเล็ก ขนาดกลาง และขนาดใหญ่ ซึ่งหนึ่งในผลลัพธ์ที่ผลิดอกออกผลเกิดขึ้นกับโรงเรียนพุทธจักรวิทยา กรุงเทพมหานคร โดยเป็นผลจากแรงผลักดันและส่งเสริมจาก EDUCA แพลตฟอร์มการสื่อสารเพื่อพัฒนาครู โดยบริษัท ปิโก (ไทยแลนด์) จำกัด (มหาชน) และคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยมาตลอดระยะเวลา 3 ปี

ผศ.อรรถพล อนันตวรสกุล อาจารย์ประจำคณะครุศาสตร์ จุฬาฯ เล่าว่า การทำงานกับร.ร.พุทธจักรวิทยาในช่วงปีแรกเน้นการทำเวิร์กช็อปเพื่อเปิดใจและ สร้างความเข้าใจกับครูและผู้อำนวยการในการบริหารโรงเรียนตามแนวทางเอสแอลซี ซึ่งมีความชัดเจนมากยิ่งขึ้นเมื่อมีการเปิดชั้นเรียน ครั้งแรก และให้คนภายนอกเข้ามาสังเกตการสอน โดย ดร.เอสุเกะ ไซโต ผู้เชี่ยวชาญด้านเอสแอลซีจากมหาวิทยาลัยโมนาช ประเทศออสเตรเลียได้เข้ามาเป็นผู้สังเกตการณ์และแสดงให้เห็นว่าการเปิดชั้นเรียนตามแนวทางเอสแอลซีคือต้องไม่รบกวนการสอนของครู และการสอนของเด็ก ส่งผลให้ครูได้เห็นมุมมองของเอสแอลซีมากยิ่งขึ้น และเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างชัดเจนเมื่อเข้าสู่ปีที่ 2 ของการดำเนินงาน สังเกตได้จากบทสนทนาของกลุ่มครูที่มุ่งเน้นถึงการหาแนวทางที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดต่อการเรียนรู้ของนักเรียน

นอกจากนั้น ครูยังมีความสัมพันธ์เชิงบวกมากกว่าเดิม เมื่อถึงเวลาที่มีครูต้องการความช่วยเหลือ เพื่อนครูจะดึงจุดแข็งของตัวเองมาช่วยสนับสนุน ขณะที่เด็กก็มีความผูกพัน รู้จักทักษะการทำงานเป็นทีม และพาเพื่อนทุกคนร่วมเรียนไปด้วยกันโดยไม่ทิ้งเพื่อนคนไหนให้เรียน คนเดียว ซึ่งจากการดำเนินงานตามแนวทางเอสแอลซี มาอย่างต่อเนื่องส่งผลให้โรงเรียนพุทธจักรวิทยามีคะแนนเฉลี่ยของผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (โอเน็ต) ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ของปี 2562 เพิ่มขึ้น และจากคะแนนเฉลี่ยของทุกกลุ่มวิชามีค่าพัฒนาการเป็นบวก (เปรียบเทียบปีการศึกษา 2561-2562) มากที่สุดของเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา กรุงเทพมหานคร เขต 2

อ.ธีรวัฒน์ เลื่อนฤทธิ์ ผู้อำนวยการโรงเรียนพุทธจักรวิทยา ให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับผลการสอบโอเน็ตระดับชั้นม.3 ของปีการศึกษา 2562 ว่ามีคะแนนเฉลี่ยรวมของทุกกลุ่มวิชาสูงขึ้นจากปีการศึกษา 2561 ซึ่งมีผลต่าง 0.84 ห่างจากโรงเรียนที่มีค่าพัฒนาการเป็นบวกลำดับ 2 และ 3 ซึ่งมีผลต่างที่ 0.57 และ 0.43 โดยมี 2 กลุ่มวิชาที่คะแนนเฉลี่ยสูงขึ้นอย่างก้าวกระโดดคือ ภาษาไทยและภาษาอังกฤษอยู่ที่ 55.95 และ 33.91 ตามลำดับ หากเปรียบเทียบกับปีการศึกษา 2561 นั้น ภาษาไทยเพิ่มขึ้น 4.01 คะแนน และภาษาอังกฤษเพิ่มขึ้น 8.95 คะแนน ขณะเดียวกันคะแนนเฉลี่ยวิชาภาษาไทยและภาษาอังกฤษของร.ร.พุทธจักรวิทยายังสูงกว่าคะแนนเฉลี่ยระดับประเทศอีกด้วย ซึ่งคะแนนโอเน็ตวิชาภาษาไทยของประเทศอยู่ที่ 55.14 คะแนน และภาษาอังกฤษ 33.25 คะแนน

จากกระบวนการจัดการเรียนรู้แบบเอสแอลซีมาโดยตลอดส่งผลให้โรงเรียนของเราได้รับโล่รางวัลดีเด่นระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนในระดับประเทศ ประเภทโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดเล็กประจำปี 2562 ซึ่งแสดงให้เห็นว่าเอสแอลซีเป็นแนวทางที่ทำให้ครูได้ดูแลและติดตามเด็กอย่างใกล้ชิด โดยผลลัพธ์ทั้งสองอย่างที่เกิดขึ้นนั้นได้สร้างความภาคภูมิใจให้กับครูร.ร.พุทธจักรวิทยา อย่างมาก

ดร.นิภาพร กุลสมบูรณ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษา บริษัท ปิโก (ไทยแลนด์) จำกัด (มหาชน) แสดงความคิดเห็นว่า เอสแอลซีอยู่บนพื้นฐานปรัชญาพิพัฒนาการนิยม เชื่อในการลงมือปฏิบัติ ทำให้เกิดการเรียนรู้ที่แท้จริง เด็กๆ เป็นเจ้าของการเรียนรู้ และรู้สึกว่าความรู้เหล่านั้นมีความหมายกับพวกเขา ดังนั้น ต้องกลับไปทบทวนถึงปรัชญาการศึกษาว่าแท้จริงแล้วการจัดการเรียนรู้ของไทยตั้งอยู่บนปรัชญาการศึกษาใด และจะทำอย่างไรให้เกิดการเรียนรู้ที่สามารถสร้างทักษะที่สำคัญเพื่อให้เด็กๆ ของเราเผชิญความท้าทายได้ทุกยุคสมัย ไม่ใช่เพียงแค่วิกฤตการณ์จากโควิด-19 ครั้งนี้เท่านั้น