หลวงปู่โส กัสสโป วัดป่าคำแคนเหนือ – วันอาทิตย์ที่ 8 พ.ย.2563 น้อมรำลึกครบ 105 ปี ชาตกาล “หลวงปู่โส กัสสโป” วัดป่าคำแคนเหนือ อ.มัญจาคีรี จ.ขอนแก่น หรือ หลวงปู่ พระมหาโส พระเถระชั้นผู้ใหญ่อีกรูปที่ได้รับการยกย่องว่าเคร่งครัดระเบียบวินัย ใส่ใจด้านการปฏิบัติกัมมัฏฐาน
เกิดในสกุล ดีเลิศ เมื่อวันจันทร์ที่ 8 พ.ย.2458 เวลา 02.00 น. ที่บ้านก่อ อ.ม่วงสามสิบ จ.อุบลราชธานี
ครั้นเมื่ออายุ 19 ปี บรรพชาที่วัดบ้านก่อ อ.ม่วงสามสิบ จ.อุบลราชธานี (บ้านเกิด) เป็นการบวชหน้าไฟให้มารดาซึ่งถึงแก่กรรม ตั้งใจจะบวชเพียง 3 พรรษา แต่เมื่อได้ศึกษาพระธรรมวินัยอยู่ครบกำหนดแล้ว สามารถทำความรู้ในพระธรรมวินัยด้านปริยัติ จนสอบได้นักธรรมชั้นตรี-โท-เอก ติดต่อกันมาทุกปี จนทำให้มีศรัทธาบวชต่อ
ถึงปี พ.ศ.2478 อายุครบ 20 ปี อุปสมบทที่วัดบ้านก่อ จ.อุบลราชธานี โดยมีหลวงปู่อ่อน เป็นพระอุปัชฌาย์
อยู่จำพรรษากับพระอุปัชฌาย์เป็นเวลา 3 พรรษา
ล่วงเข้าปี พ.ศ.2480 ออกเดินทางติดตามอาจารย์พระมหาสีทน กาญจโนซึ่งเป็นญาติมีจุดหมายที่ จ.อุดรธานี
ครั้นเดินทางถึงจ.อุดรธานี พระมหาสีทนนำท่านไปเปลี่ยนญัตติ เป็นพระธรรมยุต ในวันที่ 17 ก.ค. 2480 ที่วัดโพธิสมภรณ์ อ.เมือง จ.อุดรธานี โดยมีพระเทพกวี (จูม พันธุโล) เป็นพระอุปัชฌาย์, พระครูศาสนูปกรณ์ เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระครูประสาทคณานุกิจ เป็นพระอนุสาวนาจารย์
จำพรรษาอยู่ที่วัดโพธิสมภรณ์ 1 พรรษา โดยตั้งใจไว้ว่าหากการไปในครั้งนี้ไปแล้วได้กำลังใจดีในการปฏิบัติธรรมจะขอบวชตลอดชีวิต
เป็นพระผู้เคร่งครัดในพระธรรมวินัย พรรษาที่ 12 สอบเปรียญธรรมสนามหลวง ได้เป็นพระมหา และในปีเดียวกันได้รับแต่งตั้งให้เป็น เจ้าอาวาสวัดศรีหมากหญ้า อ.เมือง จ.อุดรธานี ด้วย
แต่เป็นได้เพียง 4 ปี ก็สละตำแหน่งเจ้าอาวาสและออกธุดงค์ต่อ
บำเพ็ญหาความสงบทางจิตในป่า ตั้งแต่อายุ 70 ปี หลวงปู่ไม่เคยออกจากวัดป่าคำแคนเหนือสู่สังคมทางโลกอีก สมัยก่อนธุดงค์บำเพ็ญเพียรที่หุบเขาต่างๆ เช่น ภูพาน ภูผาแดง ภูเม็ง ฯลฯ และตั้งสำนักสงฆ์ที่หุบเขาภูเม็ง แต่ด้วยอุบาสกอุบาสิกาที่ไปถือศีลเป็นไข้ป่า ในปี พ.ศ.2503 จึงตัดสินใจย้ายลงมาอยู่ที่เชิงเขาภูเม็ง สร้างวัดป่าคีรีวันอรัญเขต (วัดป่าคำแคนเหนือ) ต.คำแคน อ.มัญจาคีรี จ.ขอนแก่น และอยู่จำพรรษามาจนถึงปัจจุบัน
เป็นพระเถราจารย์ชั้นผู้ใหญ่ใน จ.ขอนแก่นมีพระฝากตัวเป็นศิษย์สืบทอดปฏิปทา จากท่านมากมาย อาทิ หลวงปู่บุญเพ็ง กัปปโก วัดป่าวิเวกธรรม จ.ขอนแก่น, พระธรรมดิลก (หลวงพ่อสมาน สุเมโธ) เจ้าคณะภาค 9 ธรรมยุต วัดป่าแสงอรุณ จ.ขอนแก่น, หลวงปู่เขี่ยม โสรโย อดีต เจ้าอาวาสวัดป่าถ้ำขาม จ.สกลนคร ฯลฯ
ล่วงเข้าวัยชราภาพ แต่สุขภาพยังแข็งแรง มีความจำดีอยู่ และยังปฏิบัติศาสนกิจอยู่เสมอต้นเสมอปลาย ทั้งการอบรมธรรมะแก่ พระภิกษุ-สามเณร อุบาสก อุบาสิกา การพัฒนาวัด ต้อนรับศรัทธาญาติโยมที่มากราบเยี่ยมที่วัด ซึ่งมีมาไม่เคยขาดสาย
ช่วงบั้นปลายชีวิตมีอาการอาพาธบ่อยครั้งตามประสาคนวัยชราต้องเข้าออกโรงพยาบาลเป็นประจำ
วันที่ 16 ก.พ.2559 จึงละสังขา สิริอายุ 100 ปี 3 เดือน 8 วัน
สุพล บุญชื่นชม
