การพัฒนาเมืองระดับภูมิภาค – การพัฒนาเมืองระดับภูมิภาค โครงการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก คือเรื่องของโครงการรถไฟความเร็วสูงเชื่อมสามสนามบิน
ผลที่คาดว่าจะได้จากโครงการสาธารณูปโภคหลักในเรื่องนี้มีผลต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศอย่างยิ่ง แต่ข่าวเกี่ยวกับการดำเนินโครงการนี้ระบุว่า มีผู้ขอเจรจาแก้สัญญา “ไฮสปีดเชื่อม 3 สนามบิน”
ความจริงผู้ดำเนินการในโครงการนี้คือ การรถไฟแห่งประเทศไทยและสำนักงานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออกกับบริษัทเอกชน
ประเด็นการขอแก้สัญญามาจากข่าวที่ว่าก็คือ สถาบันการเงินไม่ค้ำประกันเงินกู้ในการลงทุนของโครงการรถไฟ 3 สนามบิน หรือพูดสั้นๆ ว่า แบงก์ไม่ปล่อยเงินกู้ให้ จึงต้องขอแก้สัญญาในการลงทุนในโครงการนี้
โดยมีข้ออ้างตั้งแต่ขอปรับแก้ไขสัญญาในกิจการโครงการรถไฟฟ้าแอร์พอร์ตลิงก์ที่ลดวงเงิน 10,671 ล้านบาท ที่จะต้องจ่ายให้การรถไฟแห่งประเทศไทยไปในระยะ 7 ปี
และจะขอรับเงินสนับสนุนรายปีจำนวน 117,900 ล้านบาทที่ตกลงในสัญญาที่การรถไฟหรือภาครัฐจะจ่ายเงินสมทบหลังจากบริษัทผู้ร่วมทุนได้ดำเนินการก่อสร้างโครงการรถไฟความเร็วสูงนี้เสร็จสิ้นลง โดยผ่อนจ่ายให้ใน 10 ปี
บริษัทผู้ลงทุนก่อสร้างจะขอเงินสนับสนุนจากรัฐในส่วนนี้ก่อน
การตกลงทำสัญญากันในโครงการนี้ก็คือ บริษัทผู้ร่วมทุนจะต้องไประดมทุนในการก่อสร้างในโครงการรถไฟความเร็วสูง ซึ่งจะใช้งบประมาณ 160,000 ล้านกว่าบาทไปก่อน และเมื่อก่อสร้างแล้ว รัฐหรือการรถไฟก็จะจ่ายเงินสมทบในโครงการนี้ให้ปีละ 11,000 กว่าล้านบาทใน 10 ปี
นั่นหมายความในข้อเท็จจริงก็คือ รัฐจะต้องลงทุนในโครงการนี้จริงคือ 117,000 ล้านบาท บริษัทผู้ร่วมทุนจะลงทุนในโครงการนี้ประมาณ 45,000 ล้านบาท
นำมาสู่คำถามที่ว่า ถ้ารัฐจะต้องจ่ายเงินสมทบ 117,000 ล้านนี้ไปก่อนแล้ว เหตุใดรัฐจึงไม่ลงทุนในโครงการรถไฟความเร็วสูง 3 สนามบินทั้งโครงการนี้เสียเอง
คำถามต่อไปก็คือ ถ้ารัฐจะต้องจ่ายเงินสมทบ 117,000 ล้านบาทนี้ไปก่อนแล้ว รัฐจะได้รับอะไรที่เป็นประกันการทำงานในโครงการนี้
ข้อสงสัยก็คือ เมื่อมีการร่วมทุนที่มีข้อตกลงในการทำสัญญาสัมปทานในการจัดการเดินรถในโครงการนี้ เหตุใดรัฐจึงต้องจ่ายเงินในโครงการนี้ และเมื่อต้องจ่ายเงินสมทบในโครงการนี้ให้กับบริษัทร่วมทุน ซึ่งรัฐจ่ายให้มากกว่าเกือบ 3 เท่าแล้ว เหตุใดรัฐจึงต้องมอบสัมปทานการจัดการให้ผู้ร่วมลงทุนถึง 50 ปีต่อสัญญาอีก 49 ปีด้วย
ข้อเสนอคือ ถ้ารัฐจะต้องจ่ายเงินสมทบในโครงการตามความประสงค์ในการแก้ไขสัญญาร่วมของผู้ร่วมทุนแล้วนั้น รัฐเอามาทำเอง เปลี่ยนสถานะจากการร่วมทุนมาเป็นเจ้าของและจ้างบริษัทร่วมทุนเป็นผู้รับเหมาก่อสร้างโครงการนี้ น่าจะดีกว่า
ข้อสังเกตที่กล่าวกันว่า โครงการนี้รัฐได้ให้ประโยชน์แก่พวกพ้องก็จะได้ลบหายไป
นายช่าง