สวนรักสวนฝันสวนผักคนเมือง – กะเพรา พริก ตะไคร้ ต้นหอม มะนาว สะระแหน่ โหระพา… ขาดเหลืออะไรก็เลือกเก็บ เลือกหาริมรั้วรอบบ้านมาทำกับข้าว การปลูกพืชผักสวนครัวเป็นวัฒนธรรมคู่ครัวเรือนไทยมาช้านาน
แต่ปัจจุบันสังคมไทยเริ่มเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะในเมืองใหญ่ ตึกรามบ้านช่อง รถราพาหนะ ประชากรขยายเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
บวกกับชีวิตที่เร่งรีบจากหน้าที่การงาน ภารกิจที่รุมเร้าทำให้คนเมืองต้องแข่งขันกับเวลา วิถีการกินการอยู่จึงเน้นที่ความสะดวกรวดเร็ว จนลืมไปว่าสิ่งสำคัญของคุณภาพชีวิตที่ดีนั้นเรื่องสุขภาพและอนามัยควรมาเป็นอันดับต้นๆ
เนื่องจากพึ่งตนเองด้านอาหารได้น้อย ชุมชนคนเมืองจึงมีวิถีการบริโภคโดยการซื้อเป็นหลัก ซึ่งไม่อาจรู้เลยว่าอาหารที่บริโภคในแต่ละวันนั้นมีกระบวนการผลิตอย่างไร ปลอดภัยหรือไม่ ที่มาของอาหารจึงเป็นสิ่งท้ายๆ ที่ผู้บริโภคจะตระหนักและสนใจ
แม้ในปัจจุบันที่ผู้คนจะหันมาใส่ใจเรื่องสุขภาพกันมากขึ้น พิถีพิถันกับการเลือกซื้อเลือกบริโภคอาหารที่มีประโยชน์และปลอดภัย พืชผักปลอดสารจึงพบเห็นทั่วไปตามห้างร้าน แต่ก็ต้องแลกกับค่าใช้จ่ายที่สูงกว่าปกติ การปลูกผักกินเองในครัวเรือนจึงเป็นทางเลือกหนึ่ง แต่หลายคนอาจมองว่าเป็นเรื่องที่ยากและไกลตัว โดยเฉพาะคนเมืองที่มีพื้นที่แสนจำกัด
“เมื่อ 2 ปีก่อน เพื่อนของเราเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งครับ ก็เลยมานั่งคิดทบทวนกันว่าจริงๆ แล้วอาหารเป็นเรื่องสำคัญ ถ้าเราดูแลอาหารการกินดี ดูแลตัวเองดี เราก็จะได้อยู่กับคนที่เรารักไปนานๆ หากถามว่าซื้อกินได้ไหม คิดว่ามันก็ไม่ตอบโจทย์ เพราะพืชผักส่วนใหญ่ก็มีสารพิษตกค้าง เราก็เลยมารวมกลุ่มกับเพื่อนๆ ที่มีแนวคิดเดียวกัน ปลูกผักด้วยกัน”
เมื่ออยากมีทางเลือกในการเข้าถึงอาหารปลอดภัยก็ต้องลงมือ คุณกุ้ง สิริวัฒน์ สุทธิวรากร เล่าจุดเริ่มต้น ของสวนเกษตรริมคลอง เซฟติสต์ฟาร์ม (SAFETist Farm) เนรมิตพื้นที่รกร้างริมคลองบางมด เขตทุ่งครุ กรุงเทพมหานคร ให้กลายเป็นคลังอาหารไว้กินเอง และแบ่งปัน เป็นแหล่งเรียนรู้การทำเกษตรในเมือง การพึ่งพาตนเองแบบง่ายๆ ไม่ต้องอาศัยปุ๋ย ยา และเครื่องมือราคาแพง แต่ให้ผลตอบแทนคุ้มค่าอย่างคาดไม่ถึง
นอกจากนำมาซึ่งสุขภาพกายใจของผู้ปลูกแล้ว ผักแปลงเล็กๆ ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ที่ครอบครัวได้ใช้เวลาอย่างมีความสุขร่วมกัน
น้องแคนดู เด็กชายศิวิไลซ์ สุทธิวรากร ลูกชายวัย 5 ขวบ ตามติดคุณพ่อคุณแม่เข้าแปลงผักตั้งแต่เริ่มลงมือปรับพื้นที่ เปลี่ยนดินเหนียวหนึบหนับให้ปลูกผักงาม ดูแล รดน้ำ จนเก็บเกี่ยวผลผลิตมาแล้วหลายรุ่น
ชีวิตในสวนผักของแคนดูเต็มไปด้วยเรื่องสนุกและเบิกบาน มีพืชผัก เล้าไก่ บึงน้ำ นก และแมลงนานาชนิดเป็นบทเรียนที่มีชีวิตชีวา
“ผมอยากมาที่นี่ทุกวันครับ มีผักให้กิน มีเป็ด ไก่ นก ปลา ผึ้ง หนอนด้วง ผีเสื้อ ไส้เดือนเยอะไปหมดเหมือนสวนสัตว์เลย ผมชอบพายเรือแล้วก็เล่นน้ำเพราะมันสนุกมาก” แคนดูเล่าถึงกิจกรรมสุดโปรดด้วย แววตาสดใส
“เราอยากให้ลูกได้อยู่กับธรรมชาติ เพราะเราอยู่กับป่าคอนกรีตเป็นหลัก พอมีพื้นที่ ตรงนี้ แน่นอนเขามีความสุข ได้เจอธรรมชาติ เจอแมลง ขุดดิน ได้เล่นกับเพื่อนๆ พี่ๆ ได้ช่วยป้าลุงน้า เหมือนเป็นพื้นที่ปล่อยพลัง ได้ลงมือลองทำอะไรใหม่ๆ เชื่อมโยงหลายเรื่อง หลายสิ่ง พ่อแม่เองก็ได้เรียนรู้ไปพร้อมๆ กันด้วยครับ” คุณสิริวัฒน์กล่าวทิ้งท้าย
เซฟติสต์ฟาร์มจึงไม่ได้เป็นแค่พื้นที่ปลูกผัก แต่เป็นที่ปลูกชีวิตให้เติบโตงดงาม แม้ว่าอาหารบางอย่างไม่ได้มาจากการผลิตของเราโดยตรง แต่อย่างน้อยก็สามารถพึ่งพาตนเองด้านอาหารมากขึ้น
ในช่วง 20-30 ปี ที่ผ่านมา เกิดการทบทวนและลงมือทำหลากหลาย เป็นที่น่าปลื้มใจที่คนในเมืองใหญ่ลุกขึ้นมาพึ่งพาตนเองด้านอาหาร ตั้งใจจริง ลงมือทำ สะสม แลกเปลี่ยนประสบการณ์ความรู้ เกิดเครือข่ายเกษตรกรคนเมือง จับมือร่วมสร้างอาหารปลอดภัยไปด้วยกัน
จะดีเพียงใดหากได้ปลูกผักกินเอง ปลอดภัย มีประโยชน์ เพียบพร้อมคุณค่าทางโภชนาการ ทุ่งแสงตะวันเสาร์นี้พบกับครอบครัวเกษตรกรคนเมืองและเรื่องราวประทับใจ ชวนบอกต่อที่เซฟติสต์ฟาร์ม ติดตามชมตอน สวนรัก สวนฝัน สวนผัก คนเมือง เสาร์ที่ 15 มกราคม เวลา 05.05 น. ช่อง 3 กด 33 และเวลา 07.30 น. ทาง เฟซบุ๊ก ทุ่งแสงตะวัน
กนกวรรณ อำไพ
