คลองแสนแสบ – โครงการพัฒนาฟื้นฟูสภาพ สิ่งแวดล้อมคลอง แสนแสบ ระยะการทำโครงการ 11 ปี 3 ระยะ พ.ศ. 2564-2574 จำนวน 84 โครงการ งบประมาณ 82,563 ล้านบาท ครม.มีมติวันที่ 14 ธ.ค. 2564 เห็นชอบตามที่สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติเสนอ
ความจริงโครงการนี้เริ่มต้นก่อนหน้านี้แล้ว แต่เพิ่งมาชัดเจน ว่ารัฐจะทำอะไรกับคลองแสนแสบที่ยาวจากประตูน้ำกรุงเทพไปจนถึงแม่น้ำบางปะกง ที่ตำบลบางขนาก อ.บางน้ำเปรี้ยว จ.ฉะเชิงเทรา มีความยาว 74 กิโลเมตร
จากข้อมูลของรัฐบาล โครงการมีเป้าประสงค์หลัก คือ 1.เสริมสร้างความปลอดภัยในการสัญจรทางน้ำ 2.ปรับปรุงภูมิทัศน์บริเวณคลองแสนแสบ 3.แก้ไขปัญหามลภาวะและคุณภาพน้ำในคลอง แสนแสบ 4.ป้องกันปราบปรามการบุกรุกทำลายทรัพยากรในคลองแสนแสบ และ 5.การบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในคลองแสนแสบ
โครงการทั้งหมด ได้แก่ สร้างระบบรวบรวมน้ำเสีย ก่อสร้างโรงบำบัดน้ำเสีย ก่อสร้างสะพานคอนกรีตเสริมเหล็กข้ามคลอง เดินเรือในคลองแสนแสบต่อขยาย
ผู้รับผิดชอบในโครงการนี้คือ กทม. กรมชลประทาน องค์การจัดการน้ำเสีย กรมเจ้าท่า กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กรมโรงงานอุตสาหกรรม กรมควบคุมมลพิษและจังหวัดฉะเชิงเทรา
ข้อสงสัยแรกก็คือ 1. ทำไมโครงการนี้ซึ่งแม้จะอยู่ในระยะศึกษาโครงการกลับเงียบเชียบ ไม่มีการโฆษณาประชาสัมพันธ์ให้ชาวบ้านชาวเมืองรู้เรื่องบ้าง ชาวบ้านจะได้รับผลกระทบหรือเสียประโยชน์ มีอะไรบ้าง
2. เรื่องแบบแปลน แผนผัง แผนที่ มีอะไรบ้าง มีใครได้รับผล กระทบต้องถึงขนาดโยกย้ายที่ตั้งถิ่นฐานของตนหรือไม่อย่างไรบ้าง
3. ถ้าไม่มีแบบแปลน แผนผัง ในการดำเนินโครงการในส่วนของการก่อสร้างสิ่งปลูกสร้างใหม่ รื้อถอน อุปสรรคก็ดี กำหนดงบประมาณและวงเงินก่อสร้างมาจากไหน
4. ข้อสำคัญทางระเบียบแบบแผนที่เกี่ยวข้องกับการจัดทำแบบแปลน แผนผัง สิ่งก่อสร้าง ซึ่งเป็นเรื่องที่จะต้องชัดเจนทางการผังเมือง ไม่ว่าจะเกิดขึ้นในอนาคตหรือในปัจจุบันคือ ข้อกำหนดการใช้ประโยชน์ในที่ดินที่จะต้องมีประกาศบังคับใช้เพราะมีผลกระทบกับผู้คนโดยทั่วไปนั้น ได้จัดทำกันไว้อย่างไร และได้ประกาศแผนการที่เป็นรูปธรรมนี้ไปแล้วหรือไม่ ข้อสงสัยที่จะจัดทำกันไปอย่างไรในเมื่อการพัฒนาคลองแสนแสบนี้เกิดขึ้นร่วมกัน 2 จังหวัด
ข้อสงสัยทั้ง 4 ข้อนี้ จะเกี่ยวข้องไปกับผลประโยชน์ทั้งสังหาริมทรัพย์ อสังหาริมทรัพย์ การตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ทั้งสิ้น จึงตั้งคำถามว่า “มีใครได้ใครเสียอะไรกันเท่าไร”
การจะทำอะไรกันโดยไม่บอกไม่กล่าว ก็รู้ว่าจะมีการคัดค้านไม่เห็นด้วย แต่ก็จะทำ บ่งบอกถึงประสิทธิภาพการทำงานของรัฐว่าอยู่ในระดับไหน ใช้อะไรเป็นข้อกำหนด
นำไปสู่คำเตือนว่า ถ้าภาครัฐยังคิดจะทำอะไรโดยไม่แสดงเหตุผล หลักการ อุปสรรค ผลกระทบ ในโครงการ ก็จะประสบอุปสรรค ข้อขัดข้องที่จะดำเนินการทุกโครงการทั้งสิ้น
การทำโครงการ การเสนอโครงการโดยไม่มีรูปแบบ แผนผัง รายละเอียดที่เป็นกายภาพของโครงการ หรือโดยไม่มีการกำหนดหลักเกณฑ์ทางการผังเมืองให้ผู้คนเข้าใจก็ยิ่งมีปัญหา
หรือผู้มีอำนาจ หรือผู้ปกครอง ไม่รู้เรื่อง ไม่สนใจความสำคัญของเรื่องผังเมืองกันเลย?
นายช่าง
