คณะก้าวหน้าและพรรคก้าวไกลนำรายชื่อประชาชน 80,772 รายชื่อ จาก 77 จังหวัดทั่วประเทศ ยื่นต่อนายชวน หลีกภัย ประธานรัฐสภา เพื่อขอแก้ไขรัฐธรรมนูญ หมวด 14 ว่าด้วยการปกครองส่วนท้องถิ่น
น.ส.พรรณิการ์ วานิช ตัวแทนคณะก้าวหน้า ระบุ ใช้เวลารวบรวมรายชื่อเพียง 3 เดือน ภายใต้แคมเปญ ขอคนละชื่อ ปลดล็อกท้องถิ่น โดยมีภารกิจ 2 แบบ คือจากบนลงล่าง ด้วยการแก้ไขกฎหมายเพื่อเอื้อให้เกิดการกระจายทรัพยากร งบประมาณ และอำนาจท้องถิ่น
จากล่างขึ้นบน คือการสร้างท้องถิ่นที่มีศักยภาพ ทำงานโปร่งใส มีวิสัยทัศน์ เพื่อให้ประชาชนเห็นว่า เมื่อมีงบประมาณ อำนาจ และผู้บริหารท้องถิ่นที่มีคุณภาพ มากพอที่จะนำงบประมาณมาใช้ให้เกิดประโยชน์กับประชาชนสูงสุด
หวังว่าหากทุกคนช่วยกันทำให้กฎหมายนี้สำเร็จ เพื่อออกมาปลดล็อก ให้ประเทศเดินไปข้างหน้าได้
ขณะที่นายพริษฐ์ วัชรสินธุ ตัวแทนพรรคก้าวไกล ระบุเป็นการกระจายอำนาจให้ประชาชนมีสิทธิ์เลือกผู้นำในจังหวัดตนเอง เนื่องจากการเลือกตั้งผู้ว่าฯ กทม.ที่ผ่านมาทำให้ประชาชนในจังหวัดอื่นๆ เริ่มตั้งคำถามถึงการเลือกผู้บริหารจังหวัดของตนเองบ้าง
ถึงแม้ในปัจจุบันประชาชนต่างจังหวัดสามารถเลือกนายก อบจ. อบต. และเทศบาล แต่คนที่มีอำนาจสูงสุด คือผู้ว่าราชการจังหวัดที่มาจากการแต่งตั้งจากส่วนกลาง
อีกทั้งการกระจายอำนาจยังเป็นการกระจายงานให้ท้องถิ่นรับผิดชอบเรื่องบริการสาธารณะ และโดยเฉพาะการกระจายงบประมาณ ที่ปัจจุบันท้องถิ่นได้รับเพียงร้อยละ 29
นับเป็นสัดส่วนที่น้อยมาก ทั้งที่คน ต่างจังหวัดจ่ายภาษีเท่ากับคนกรุงเทพฯ แต่กลับได้รับงบประมาณไม่เหมาะสม
ขั้นตอนต่อไปประธานรัฐสภาจะพิจารณาความ ถูกต้องของร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญดังกล่าว หากถูกต้องครบถ้วนตามกระบวนการก็จะนำ เข้าสู่การประชุมรัฐสภา
ที่ผ่านมาในรัฐสภาชุดนี้เคยมีผู้เข้าชื่อประชาชน ยื่นขอแก้ไขรัฐธรรมนูญมาแล้ว 2 ครั้ง หรือเรียกกันว่าร่างฉบับประชาชน เมื่อปี 2563 และ 2564 แต่ที่ประชุมรัฐสภาลงมติไม่เห็นด้วยตั้งแต่วาระแรก
ตามรัฐธรรมนูญ 2560 ระบุไว้ในวาระแรกขั้นรับ หลักการ นอกจากต้องใช้เสียงไม่น้อยกว่าครึ่งหนึ่งของสมาชิกเท่าที่มีอยู่ของ 2 สภา หรือ 375 เสียงแล้ว จำนวนนี้ ต้องได้เสียงเห็นชอบจากส.ว.ไม่น้อยกว่า 1 ใน 3 คือ 84 คน จาก 250 ส.ว.แต่งตั้ง ซึ่งถือเป็นอุปสรรค สำคัญ
