บทบรรณาธิการ - กระจายอำนาจ

ที่ประชุมรัฐสภาลงมติวาระแรก ไม่รับหลักการ ร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2560 แก้ไขเพิ่มเติมหมวด 14 การปกครองส่วนท้องถิ่น หรือเรียกว่าการกระจายอำนาจเพื่อปลดล็อกท้องถิ่น

ด้วยคะแนน 254 ต่อ 245 คะแนน งดออกเสียง 129 คะแนน ซึ่งคะแนนรับหลักการมีน้อยกว่ากึ่งหนึ่งของสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ทั้ง 2 สภา คือน้อยกว่า 361 คน จำนวนนี้มี ส.ว.เห็นชอบ 6 คน น้อยกว่า 1 ใน 3 ของส.ว. เป็นอันว่ามติที่ประชุมรัฐสภาไม่รับหลักการ

ส่วนเสียงส.ส.นั้น ฝ่ายค้านลงมติรับหลักการ ยกเว้นส.ส.ที่จะย้ายพรรคไปอยู่กับพรรคร่วมรัฐบาล ขณะที่ ส.ส.ฝ่ายรัฐบาล พรรคแกนนำส่วนใหญ่ไม่เห็นด้วย งดออกเสียง มีเห็นด้วยเพียงไม่มีคน

น่าเสียดายการกระจายอำนาจ เพื่อเปิดโอกาสพัฒนาในหลายๆ ด้านให้แก่ประชาชนต่างจังหวัดมีอันต้องตกไป

สำหรับร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญดังกล่าว นำเสนอโดยนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ นายปิยบุตร แสงกนกกุล จากคณะก้าวหน้า ร่วมกับนักวิชาการ และตัวแทนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กับประชาชนเกือบ 8 หมื่นคนร่วมกันเข้าชื่อ

โดยนำเสนอประเด็นหลัก คือการจัดสรรภาษี เพิ่มสัดส่วนรายได้ที่ท้องถิ่นหามาได้ กับรายได้ที่รัฐ ส่วนกลางในสัดส่วนร้อยละ 50 ต่อ 50 เพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีงบประมาณเพียงพอสำหรับดูแลจัดการบริการสาธารณะขั้นพื้นฐาน

การแก้ไขเรื่องอำนาจ คำสั่ง ประกาศกระทรวง กฎหมายต่างๆ ที่ออกจากรัฐส่วนกลาง ซึ่งเป็นอุปสรรคไม่ให้ท้องถิ่นทำบริการสาธารณะ และออกแบบตรงตามความต้องการของตนเอง

รวมถึงการจัดทำประชามติ สอบถามประชาชนว่าราชการส่วนภูมิภาคยังจำเป็นอยู่หรือไม่ สุดท้ายอาจนำไปสู่การเลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัด

แม้เสียงส่วนใหญ่ของที่ประชุมรัฐสภาไม่รับหลักการ แต่ก็ถือว่าประสบผลสำเร็จระดับหนึ่ง ที่นำเรื่องปัญหาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเข้าสู่การถกเถียง ในเวทีรัฐสภา

ชี้ให้เห็นถึงการกระจุกตัวของอำนาจรัฐรวมศูนย์ ทั้งคำสั่ง ประกาศ และกฎต่างๆ รวมถึงการจัดเก็บภาษีและรายได้ที่ไม่เป็นธรรม เป็นอุปสรรคในการจัดทำบริการสาธารณะขั้นพื้นฐานของท้องถิ่นนั้นๆ เช่น น้ำประปา ไฟฟ้า การจัดเก็บขยะ เป็นต้น

รวมถึงยังได้เห็นการแสดงทัศนะไม่เห็นด้วยของสมาชิกรัฐสภา โดยเฉพาะฝั่งส.ว. ส่วนใหญ่เป็นอดีตข้าราชการ และนักธุรกิจสัมพันธ์ใกล้ชิดเครือข่ายอำนาจ ชนชั้นนำ ที่ย่อมหวงอำนาจ และปกป้องผลประโยชน์ของชนชั้นตัวเอง

สำหรับฝ่ายพรรคการเมืองและส.ส. ที่สนับสนุน หวังว่าจะนำเรื่องกระจายอำนาจไปจัดทำนโยบาย และรณรงค์ต่อประชาชนอย่างกว้างขวางต่อไป