M aoz Inon ชาวอิสราเอล ผู้สูญเสียทั้งพ่อและแม่ จากเหตุก่อการร้ายของฮามาส ร่ำไห้ในการให้สัมภาษณ์ BBC แต่ไม่ใช่ร้องไห้ให้พ่อแม่ตัวเอง เขาร้องไห้กับคนทั้งสองฝ่ายที่จะต้องตายในสงครามครั้งนี้
“เราต้องหยุดสงคราม สงครามไม่ใช่คำตอบ ผมอยากขอให้ทุกคนช่วยกดดันให้หยุดสงครามทันที ครอบครัวของเราไม่ต้องการแก้แค้นใคร การแก้แค้นมีแต่จะทำให้เกิดความทุกข์ยากมากขึ้น ทำให้คนบาดเจ็บล้มตายมากขึ้น”
พ่อแม่เขาเป็นนักกิจกรรมเพื่อสันติภาพระหว่างอิสราเอล-ปาเลสไตน์ ถูกฮามาสสังหารในสวนเกษตรทางตอนเหนือของกาซ่า พร้อมกับคนในหมู่บ้านเดียวกันอีก 20 คน
ขอบคุณเพจพิภพ อุดมอิทธิพงศ์ ถ่ายทอดความในใจของเสียงข้างน้อยในข้างน้อย ในวิกฤตโลกที่คนจำนวนมาก รวมทั้งคนไทยจำนวนไม่น้อย แยกข้างเชียร์ด้วยความเกลียดชัง
ในทางกลับกันถามว่าคนที่มีจิตใจสูงส่งอย่างชายอิสราเอลคนนี้ มีสักกี่คน คนที่พ่อแม่ ญาติพี่น้อง หรือลูกถูกฆ่า อาจเกลียดชัง “ปาเลสไตน์” ทั้งที่ก่อนนี้อาจใฝ่หาสันติภาพ
แล้วฮามาสที่ยิงกราดฆ่าคนอิสราเอล คนยุโรป รวมทั้งคนไทย ตระหนักไหมว่าคนที่ตายอาจไม่เห็นด้วยกับอิสราเอลยึดครองรุกรานปาเลสไตน์
ข้ามไปอีกฝั่ง คนปาเลสไตน์ที่ถูกอิสราเอลถล่มระเบิด จนเสียชีวิตไปแล้วหลายพัน รวมทั้งเด็ก ก็ไม่ใช่ฮามาสทั้งหมด ไม่ใช่มุสลิมทั้งหมดด้วยซ้ำ เพราะมีทั้งคนนับถือคริสต์ นับถือศาสนายิว
ประธานาธิบดีปาเลสไตน์ มาห์มูด อับบาส ก็ไม่เห็นด้วยกับฮามาส แต่เขาไม่มีอำนาจมากนัก มาจากพรรคฟาตาห์ ซึ่งเป็นคู่แข่งกัน ฮามาสมีคะแนนนิยมมากกว่า ครองอำนาจเหนือกาซ่า แม้อันที่จริงช่วงหลังๆ คะแนนนิยมของฮามาสลดลง
กระนั้น การที่อิสราเอลปิดล้อมกาซ่า ทิ้งระเบิดฆ่าคนปาเลสไตน์ สร้างความแค้นให้คนที่สูญเสีย คนที่จะเข้าร่วมหรือสนับสนุนฮามาสย่อมมีมากขึ้น
ฉันใดฉันนั้น คนยิวที่สนับสนุนนายกฯ เนทันยาฮู ย่อมมีมากขึ้น ทั้งที่ก่อนหน้านี้คะแนนนิยมลดลงฮวบฮาบ ตั้งรัฐบาลปริ่มน้ำ โดนข้อหาคอร์รัปชั่น อำนาจนิยม เมื่อต้นปีนี้เอง คนอิสราเอลเป็นแสนๆ ออกมาม็อบต้านเนทันยาฮู จ้องรื้ออำนาจศาล
นี่เป็นเรื่องเศร้า ความรุนแรงผลักให้เกิดความรุนแรงยิ่งขึ้น สร้างความโน้มเอียงไปสู่รัฐอำนาจนิยม
ย้อนดูประวัติศาสตร์ปาเลสไตน์ เมื่อปี 1994 เหมือนจะมีความหวัง ขบวนการปลดปล่อยปาเลสไตน์ หรือ PLO นำโดยยัสเซอร์ อาราฟัต ทำสัญญาสันติภาพกับอิสราเอล จนได้รางวัลโนเบลคู่กับยิสซัค ราบิน นายกฯ อิสราเอล เมื่อปี 1994
แต่ปีถัดมา ราบินถูกลอบสังหารโดยยิวขวาจัด แล้วหลังจาก อาราฟัตตายเมื่อปี 2004 พรรคฟาตาห์ ซึ่งยึดอุดมการณ์ชาตินิยม-สังคมนิยมประชาธิปไตย แยกศาสนาออกจากรัฐ ก็แตกกับพรรคฮามาส ซึ่งยึดแนวอิสลามิสต์ติดอาวุธ
สัญญาสันติภาพหมดความหมาย ร่วมยี่สิบปีที่ผ่านมา อิสราเอลเข้าไปควบคุมปาเลสไตน์โดยเฉพาะกาซ่า ที่ฮามาสยึดครอง ใช้กำลังใช้ความรุนแรงพร้อมกับปิดล้อมทางเศรษฐกิจ ทำให้คนปาเลสไตน์ยิ่งคับแค้น
ย้อนอดีตอีกที วินาศกรรม 11 กันยา 2001 ทำคนอเมริกันโกรธไม่ลืมหูลืมตา เชื่อบุชโทษซัดดัม ทั้งที่ไม่มีมูล ใช้กำลังบุกอิรัก บุกอัฟกานิสถาน ซึ่งไม่เพียงติดกับดักสงคราม ยังปลุกพลังต้าน จนตาลิบันกลับมาชนะ
แล้วเกิดอะไร นักวอลเลย์บอลหญิงทีมชาติอัฟกานิสถาน ต้องรวมตัวนอกประเทศ เพื่อแข่งขันเอเชียนเกมส์ แม้แพ้ญี่ปุ่นหลุดลุ่ยก็สร้างความประทับใจให้ชาวโลก Feel Good
ถามว่าตาลิบันมาจากไหน ก็มาจากรัสเซียบุกอัฟกานิสถาน ในสงครามอำมหิต นักรบศาสนาคือผู้แข็งแกร่งที่สุด
วิกฤตตะวันออกกลาง โดยเฉพาะซีเรีย ทำให้คนมุสลิมจำนวนมากหนีตายไปยุโรป แล้วก็เกิดการปะทะทางวัฒนธรรม กับเสรีนิยมตะวันตก ในมุมกลับก็ทำให้พรรคการเมืองขวาจัดต้านผู้อพยพ กลับมาชนะหลายประเทศในยุโรป นี่คือแรงผลักกัน
คนมุสลิมที่เป็นชนส่วนน้อยในยุโรป เรียกร้องเสรีภาพคลุมฮิญาบ แต่ปีที่แล้วคนอิหร่านลุกฮือ จนตายเจ็บติดคุกจำนวนมาก เพราะผู้หญิงไม่สวมฮิญาบเสียชีวิตหลังถูก “ตำรวจศีลธรรม” ควบคุมตัว รางวัลโนเบลปีนี้ก็มอบให้นักต่อสู้เพื่อสิทธิสตรีชาวอิหร่านที่ถูกขังอยู่ในคุก
มองไปทั่วโลก ก็จะเห็นความย้อนแย้งแรงผลัก กระทบประชาชนที่ต้องการมีชีวิตอย่างเสรีและสุขสงบ
คำถามสำหรับสังคมโลก รวมทั้งสังคมไทย คือทำไมเราไม่แยกแยะแล้วมองให้เห็นความเป็นมนุษย์ ในคนทั้งสองฝ่าย ทั้งผู้บริสุทธิ์และผู้ถูกผลักด้วยความคับแค้น ทำไมไม่สามารถยึดมนุษยธรรม เสรีภาพ สิทธิมนุษยชน ตัดสินแต่ละการกระทำโดยแยกจากกัน
เราควรประณามอิสราเอลยึดครองปาเลสไตน์ เช่นเดียวกับประณามรัสเซียบุกยูเครน พร้อมกันนั้นต้องประณามการก่อการร้ายของฮามาส เช่นเดียวกับประณามอิสราเอลทิ้งระเบิดกาซ่า ประณามอเมริกาให้ท้าย ถึงขั้นคัดค้านมติคณะมนตรีความมั่นคง ที่เรียกร้องให้ส่งความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมเข้าไปกาซ่า
ไม่ใช่เกลียดอเมริกาจนหนุนฮามาส หนุนรัสเซียบุกยูเครน หรือเป็นอิสลามโฟเบีย จนเข้าข้างอิสราเอล
เราอาจอยู่ไกลภัยสงคราม แต่ไม่ห่างไกลเลยจากวิกฤตมนุษยธรรม ในประเทศเราเองก็มีคนไม่น้อย คลั่งความเชื่อความศรัทธากระทั่งปลุกเกลียดชัง
