ปางมารวิชัย
คอลัมน์ รู้ไปโม้ด
โดย…น้าชาติ ประชาชื่น
ปางมารวิชัย – ติดตามข่าวนักศึกษาเขียนภาพพระพุทธรูปอุลตร้าแมน สื่อความหมายถึงพระพุทธองค์ทรงเป็นฮีโร่ ช่วยขจัดปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายให้กับมนุษย์ ทำให้โลกสงบสุข สนใจอยากรู้ว่า พระพุทธรูปจริงๆ มีปางลักษณะเช่นนี้ไหม
กระดึง
ตอบ กระดึง
โดดเด่นคือ ปางมารวิชัย (มาระวิชัย) หรือ ชนะมาร หรือ สะดุ้งมาร พระพุทธรูปในอิริยาบถนั่งขัดสมาธิ พระหัตถ์ซ้ายหงายวางบนพระเพลา พระหัตถ์ขวา วางคว่ำลงที่พระชานุ นิ้วพระหัตถ์ชี้ลงพื้นธรณี ตำนานเล่าว่า ครั้นพระมหาบุรุษพุทธางกูร เจ้าทรงเห็นถาดทองลอยทวนกระแสน้ำ สมตามอธิษฐานจิตเป็นนิมิตอันดีเช่นนั้น ก็เพิ่มความแน่พระทัยว่า จะได้ตรัสรู้เป็นพระสัพพัญญูพุทธเจ้าโดยหาความสงสัยมิได้
ทรงโสมนัสเสด็จมายังสาลวัน ริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา ประทับพักพระกายที่ภายใต้ร่มไม้สาลพฤกษ์ พอเวลาใกล้สายัณห์ตะวันบ่าย เสด็จออกจากหมู่ไม้สาละที่พักกลางวันไปสู่ร่มไม้อสัตถโพธิพฤกษ์ พบโสตถิยพราหมณ์ในระหว่างทาง โสตถิยพราหมณ์เลื่อมใส น้อมถวายหญ้าคา 8 กำ
พระมหาบุรุษทรงวางหญ้าคา 8 กำนั้นลงที่ควงไม้อสัตถะ อธิษฐานว่า ถ้าอาตมะจะได้ตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณแล้ว ขอจงเกิดเป็นรัตนบัลลังก์แก้วขึ้นรองรับพระสัพพัญญุตญาณในที่นี้ ทันใดนั้นบัลลังก์แก้วอันวิจิตรงามตระการก็บันดาลผุดขึ้น สมดังพระทัยประสงค์
พระมหาบุรุษเสด็จขึ้นประทับบนรัตนบัลลังก์ หันพระปฤษฎางค์เข้าข้างต้นโพธิพฤกษ์ บ่ายพระพักตร์สู่ทิศตะวันออก ทรงคู้พระเพลาขัดสมาธิ ตั้งพระกายตรง ดำรงพระสติมั่นด้วยอานาปานสติสมาธิภาวนา แล้วออกพระโอษฐดำรัสพระสัตยาธิษฐานบารมีว่า ถ้าอาตมะไม่พ้นอาสวกิเลสตราบใด
ถึงแม้มาตรว่า หฤทัย เนื้อ หนังจะแห้งเหือด ตลอดถึงเลือดและมันข้นจนทั่วสรีรกาย อาตมะก็จะมิทำลายสมาธิบัลลังก์อันนี้ จะพยายามให้บรรลุเสวยพุทธาภิเษกสมบัติให้จนได้ตั่งพระทัยมั่นหมายพระสัพพัญญุตญาณ
เทพยดาและพรหมทุกสถาน มีท้าวสหัมบดีพรหมและท้าวมฆวาน เป็นต้น ชื่นชมโสมนัส พร้อมเครื่องสักการบูชาบุปผามาลัยพากันมาสโมสรสันนิบาตห้อมล้อมโห่ร้องซ้องสาธุการบูชาพระมหาบุรุษสุดที่จะประมาณเต็มตลอดมงคลจักรวาลนี้
ครั้งนั้น พญามารวัสวดีได้สดับเสียงเทพเจ้าบันลือลั่นโกลาหล จึงดำริว่าหน่อพระพุทธางกูรจะล่วงพ้นวิสัยแห่งอาตมะ เป็นการสูญเสียศักดิ์อันน่าอัปยศอดสูอย่างยิ่ง ควรอาตมะจะไปทำอันตรายให้พระองค์ทรงลุกหนีไปให้พ้นจากบัลลังก์ อย่าให้พระองค์ล่วงพ้นวิสัยไปได้
พญามารจึงร้องอุโฆษณาการให้พลเสนามารทั้งสิ้นมาประชุมกันพร้อมด้วยสรรพาวุธและสรรพวาหนะอันแรงร้ายเหลือที่ประมาณ เต็มไปในคัคนานต์ท้องฟ้า พญาวัสวดีขึ้นช้างคีรีเมขล์ นิรมิตมือหนึ่งพัน มือถืออาวุธพร้อมสรรพ นำกองทัพมารอันแสนร้ายเหาะมาโดยนภาลัยประเทศ เข้าล้อมเขตบัลลังก์รัตน์ของ พระมหาบุรุษไว้อย่างแน่นหนา
ทันใดนั้น บรรดาเทพเจ้าที่พากันมาแวดวงถวายสักการบูชาหน่อพระชินศรีอยู่ต่างก็มีความกลัว พากันหนีไปยังขอบจักรวาล ทิ้งให้พระองค์ทรงต่อสู้กับพญามารแต่พระองค์เดียว
เมื่อพญามารวัสวดีเห็นพระมหาบุรุษทรงประทับนิ่งไม่หวั่นไหวแต่ประการใด ก็พิโรธสั่งให้เสนามารรุกเข้าทำอันตรายหลายประการจนหมดฤทธิ์บรรดาสรรพาวุธ ศัตรา ยาพิษ ที่พุ่งซัดไปก็กลายเป็นบุปผามาลัยบูชาพระองค์จนสิ้น พญามารวัสวดีตรัสกับพระมหาบุรุษด้วยสันดานพาลว่า สิทธัตถะกุมาร บัลลังก์แก้วนี้เป็นของเรา เกิดเพื่อบุญเรา ท่านเป็นคนไม่มีบุญ จงลุกไปเสียโดยเร็ว
พระมหาบุรุษพุทธางกูรเจ้าก็ตรัสตอบว่า ดูกรพญามาร บัลลังก์แก้วนี้เกิดขึ้นด้วยบุญของอาตมะที่ได้บำเพ็ญมาแต่อสังเขยยกัปป์จะนับประมาณมิได้ ดังนั้นอาตมะผู้เดียวเท่านั้นสมควรจะนั่ง ผู้อื่นไม่สมควรเลย พญามารวัสวดีให้พระองค์หาพยานมายืนยันว่า ได้บำเพ็ญกุศลมาจริง พระมหาบุรุษจึงตรัสเรียกนางวสุนธรา เจ้าแห่งธรณีว่า ดูกร วสุนธรา จงมาเป็นพยานในการบำเพ็ญกุศลของอาตมะในกาลบัดนี้ด้วยเถิด
นางวสุนธรา เจ้าแม่ธรณี ก็ปรากฏกายทำอัญชลีถวายอภิวาทแล้วเปล่งวาจาประกาศให้พญามารทราบว่า พระมหาบุรุษได้บำเพ็ญบุญกุศลมามากมายเหลือที่จะนับ แม้แต่เพียงน้ำกรวดที่ข้าพเจ้าเอามวยผมรองรับไว้บนเศียรเกล้าก็มีมากพอจะถือเอาเป็นหลักฐานได้ นางวสุนธรากล่าวแล้ว ก็บรรจงหัตถ์อันงามปล่อยมวยผม บีบน้ำกรวดที่สะสมไว้แต่อเนกชาติให้ไหลออกมาเป็นทะเลหลวง ท่วมทับเสนามารทั้งปวงให้จมลงวอดวาย ทั้งซัดช้างคีรีเมขล์ถอยร่นลงไปติดขอบจักรวาล
พญามารตะลึงเห็นเป็นอัศจรรย์ ประนมหัตถ์ถวายนมัสการ ยอมปราชัยพ่ายแพ้บุญบารมี แล้วอันตรธานหนีไป พระมหาบุรุษทรงมารวิชัยกำจัดมารพ่ายแพ้เด็ดขาด ตั้งแต่เวลาเย็นพระอาทิตย์ ยังมิทันอัสดงคตด้วยพระไตรทศบารมี
